Miażdżyca tętnic wieńcowych

Aktualizacja: 4 października 2022

Miażdżyca tętnic wieńcowych to jeden z najpoważniejszych problemów XXI wieku. Miażdżyca i jej powikłania są główną przyczyną chorobowości i śmiertelności, w tym rozwoju choroby wieńcowej i niewydolności serca. Wiadomo, że choroba rozwija się już we wczesnym wieku dziecięcym. Zaś u około 50% młodych osób występują cechy miażdżycy tętnic wieńcowych.

Z czego wynika miażdżyca tętnic wieńcowych?

W inicjowaniu powstania zmian miażdżycowych biorą udział różne czynniki, wśród których za najważniejsze uważa się dysfunkcję śródbłonka, zaburzenia lipidowe, czynniki immunologiczne, oraz różnego rodzaju czynniki genetyczne. Na każdym etapie tworzenia blaszki miażdżycowej główną rolę odgrywa miejscowy proces zapalny toczący się w ścianie tętnicy. Na podstawie licznych badań i obserwacji wyróżniono wiele czynników ryzyka rozwoju miażdżycy tętnic wieńcowych. Są to przede wszystkim:

• palenie papierosów;
• nieodpowiednia dieta, szczególnie bogata w tłuszcze trans i cukry proste;
• nadciśnienie tętnicze;
• otyłość;
• brak aktywności fizycznej, siedzący tryb życia;
• cukrzyca;
• hipercholesterolemia.

Spośród innych czynników wymienia się niski poziom wykształcenia, ubóstwo oraz zaawansowany wiek. Nie bez znaczenia pozostają również czynniki psychologiczne, ponieważ większy odsetek chorych dotyczy osób żyjących w stresie oraz cierpiących na depresję.

Rozwój blaszek miażdżycowych

Na samym początku zauważa się pogrubienie blaszki wewnętrznej naczynia tętniczego w określonym miejscu. Przyczyną tego zjawiska jest migracja do wskazanego miejsca makrofagów, limfocytów T i innych komórek układu immunologicznego. Makrofagi kumulują w sobie lipidy, tworząc po pewnym czasie komórki piankowe. Te, które leżą głębiej, ulegają apoptozie, wskutek czego miejsce ma dalsze przyciąganie makrofagów.

Dalej, w efekcie złożonych procesów inicjowanych przez różne substancje zapalne, dochodzi do stopniowego powiększania blaszki miażdżycowej. Zaawansowane zmiany zbudowane są z bogatego w lipidy rdzenia, ulegającego martwicy i wapnieniu, pokrytego warstwą włóknika. Można określić, że blaszki miażdżycowe w tętnicach wieńcowych mają mniej stabilną budowę i częściej ulegają pęknięciu niż te obserwowane w tętnicach obwodowych.

Stopniowo powiększająca się blaszka miażdżycowa początkowo nie wywołuje żadnych objawów klinicznych. Pojawiają się one dopiero wówczas, gdy zwężenie światła przekroczy 70-80% średnicy naczynia, co istotnie zmniejsza przepływ krwi. Obecność miażdżycy w fazie bezobjawowej można wykazać między innymi na podstawie wskaźnika uwapnienia tętnic wieńcowych i koronarografii. Coraz częściej stosuje się także obrazowanie z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego.

Jak objawia się miażdżyca tętnic wieńcowych?

Jak wspomniano, początkowo choroba może rozwijać się bezobjawowo. Objawy mogą wystąpić dopiero wówczas, gdy zmiany miażdżycowe obejmą większość średnicy naczynia, wskutek czego mięsień sercowy nie jest odpowiednio zaopatrywany w krew, tlen i inne cenne związki. W efekcie wystąpić mogą zawroty głowy, duszności i ucisk w klatce piersiowej, szczególnie po wysiłku fizycznym. Znacznie zmniejsza się wydolność organizmu. W przypadku wystąpienia takich objawów należy udać się do kardiologa, który zdiagnozuje problem.

Leczenie miażdżycy tętnic wieńcowych

Podstawą leczenia choroby jest modyfikacja stylu życia i eliminacja czynników ryzyka. W związku z tym należy:

• całkowicie zrezygnować z palenia papierosów;
• unikać alkoholu;
• rozpocząć terapią otyłości i nadwagi, regularnie kontrolować masę ciała;
• wprowadzić codzienną aktywność fizyczną, nawet jeśli miałaby się ona rozpoczynać od spacerów;
• zmienić dietę – wprowadzić do niej ryby i produkty bogate w NNKT, owoce i warzywa, a zrezygnować z nadmiaru tłuszczów zwierzęcych i cukrów prostych;
• ograniczyć sód w diecie.

Wykazano, że już samo to w bardzo dużym stopniu zmniejsza ryzyko zgonu. Niezwykle ważna jest również regularna kontrola ciśnienia tętniczego – najlepiej aby pod żadnym pozorem nie przekraczało ono 140/90 mmHg.

Zobacz również: Dieta śródziemnomorska.

Leczenie wspomaga się odpowiednią farmakoterapią. Leki dobiera lekarz kardiolog indywidualnie dla każdego pacjenta. Bierze się pod uwagę ogólny stan zdrowia, płeć, aktywność fizyczną i wiele innych czynników. Należy pamiętać, że nie zaleca się stosowania beta-blokerów i diuretyków tiazydowych u osób z zaburzeniami metabolicznymi, ponieważ zwiększają one ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2. W leczeniu miażdżycy tętnic wieńcowych często współpracuje wielu specjalistów – fizjoterapeuta, kardiolog, dietetyk itd.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kałuża B., Seweryniak P., Kulawik T., Gil R., Franek E., Ocena zaawansowania zmian miażdżycowych w tętnicach wieńcowych w oparciu o zmodyfikowaną skalę SYNTAX u pacjentów z cukrzycą i ostrym zespołem wieńcowym leczonych angioplastyką wieńcową a ich rokowanie, Postępy Nauk Medycznych, 3/2013.
2. Bartoszek B., Mościński M., Niklewski T., Szyguła-Jurkiewicz B., Lekston A., Wirtualna histologia – nowoczesna metoda oceny tętnic wieńcowych, Folia Cardiologica Excerpta, 3/2011.
3. Dąbek J., Majewski M., Bałys M., Gąsior Z., Rokowanie chorych z wczesną miażdżycą tętnic wieńcowych w 4-letniej obserwacji, Annales Academiae Medicae Silesiensis, 1/2019.
4. Beręsewicz A., Skierczyńska A., Miażdżyca – choroba całego życia i całej populacji krajów cywilizacji zachodniej, Choroby Serca i Naczyń, 1/2006.
5. Kucharska E., Miażdżyca tętnic – wybrane aspekty, Przegląd Lekarski, 7/2014.