Meningokoki

Meningokoki to bakterie dwoinki zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (łac. Neisseria meningitidis) wywołujące zakaźną chorobę meningokokową. Może ona przybierać bardzo groźną postać i powodować sepsę lub zapalenie opon mózgowowych. Największe częstotliwość zachorowań obserwuje się u dzieci do 1. roku życia, choć w gronie ryzyka są również starsze dzieci i młodzież, a nawet osoby dorosłe, które miały kontakt z osobą zakażoną. Bakterie przenoszą się drogą kropelkową.

Meningokoki – charakterystyka

Meningokoki zalicza się do chorobotwórczych bakterii Gram-ujemnych, o ziarenkowatym kształcie. Z tego względu zwie się je również dwoinkami zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Spośród 13 grup serologicznych wyróżnionych na podstawie odmienności w budowie polisacharydowej otoczki, za szczególnie niebezpieczne uznaje się serogrupy: A, B, C, W, Y. W Polsce dominują serotyp B (zakażenia przebiegają nieco łagodniej) oraz wzrasta udział serotypu C (zakażenia mogą prowadzić do sepsy).

Zakażenie meningokokami

Naturalnym rezerwuarem meningokoków jest wyłącznie człowiek – omawiane bakterie kolonizują jego jamę nosowo-gardłową, powodując bezobjawowe nosicielstwo. Z tego względu zarazić można się wyłącznie od drugiego człowieka. Drogi zakażenia obejmują:

• pocałunki;
• oblizywanie smoczka, wspólnych sztućców, jednego lizaka;
• picie z jednej butelki;
• narażenie na kaszel lub kichanie osoby chorej.

Szczególnie narażone są osoby z osłabioną odpornością, a także dzieci, ponieważ w ich przypadku odporność nie została jeszcze w pełni wykształcona.

Meningokoki – objawy

Na samym początku pojawiają się objawy przypominające przeziębienie i grypę, dlatego zakażenie bywa rozpoznane nieco później. Są nimi:

• gorączka;
• nudności i wymioty;
• utrata apetytu;
• rozdrażnienie;
• ból brzucha;
• biegunka;
• objawy zapalenia górnych dróg oddechowych.

Niektóre z powyższych objawów mogą wcale się nie pojawić. Charakterystycznym, ale nie zawsze obecnym objawem, jest wysypka wybroczynowa, która nie blednie pod naciskiem dłoni. Zaobserwowanie jej u dziecka powinno być wskazaniem do pilnego kontaktu z lekarzem. Infekcja najczęściej rozpoczyna się nagle – pojawia się gorączka, ból mięśni, czasami wymioty. Po 4-6 godzinach objawy mogą ustąpić, jednak w kolejnych godzinach następuje ponowne pogorszenie stanu klinicznego pacjenta.

W zależności od postaci choroby meningokokowej, mogą pojawić się objawy sugerujące zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych:

• bóle głowy;
• drgawki;
• wysoka gorączka;
• zaburzenia świadomości.

Jak również objawy wskazujące na posocznicę (zwaną też sepsą): wysypka krwotoczna lokalizująca się początkowo na kończynach dolnych. Innymi poważnymi powikłaniami zakażenia meningokokami są: zapalenie szpiku kostnego, zapalenie płuc z bakteriemią, zapalenie mięśnia sercowego czy septyczne zapalenie stawów.

Meningokoki – leczenie

Podejrzenie inwazyjnej choroby meningokokowej jest wskazaniem do pilnej hospitalizacji. Pacjentowi podaje się antybiotyki drogą dożylną, najczęściej penicyliny bądź antybiotyki z grupy cefalosporyn III generacji. Osoby z bliskiego otoczenia pacjenta także powinny przyjmować antybiotyk. Zaleca się odpoczynek i farmakoterapię objawową aż do momentu ustąpienia objawów. Antybiotykoterapia trwa dłużej.

Meningokoki – szczepienie

Szczepienie przeciwko meningokokom jest w Polsce nieobowiązkowe, jednak zalecane. Zwłaszcza w przypadku dzieci i młodzieży z grup ryzyka. Szczepienia można rozpocząć już od 2. miesiąca życia. W Polsce zarejestrowane są szczepionki poliwalentne przeciwko serotypom A+C oraz szczepionki monowalentne przeciwko serotypom C. Niestety nie ma uniwersalnej szczepionki przeciwko serotypom B, ze względu na podobieństwo cukrów otoczki bakteryjnej do ludzkich cząsteczek, w efekcie czego nie dochodzi do wytworzenia pożądanej odpowiedzi immunologicznej w organizmie. Należy pamiętać, że wcześniej wspomniane szczepionki chronią wyłącznie przed sepsą i zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych o etiologii meningokokowej.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Granoff D.M., Pelton S., Harrison L.H.: Meningococcal vaccines, Wyd. VI. Elsevier, 2013.
2. Informacje nt. meningokoków, strona Departamentu Przeciwepidemicznego GIS.
3. Boroń-Kaczmarska A., Wiercińska-Drapało A., Choroby zakaźne i pasożytnicze, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.