Aktualizacja: 13 czerwca 2022
Małopłytkowość (łac. thrombocytopenia) do dolegliwość odnosząca się do zmniejszonej ilości trombocytów (płytek krwi) we krwi obwodowej, poniżej 150 × 109/l. Jej konsekwencje są poważne i mogą wiązać się z powikłaniami krwotocznymi. Najczęściej diagnozuje się małopłytkowość nabytą, choć w medycynie wyróżnia się także postać wrodzoną.
Spis treści
Małopłytkowość – objawy
Małopłytkowość o łagodnym przebiegu zwykle nie ma charakterystycznych objawów. Pacjenci nie wiedzą więc o niej aż do momentu wykonania badań morfologicznych. Postacie umiarkowane i ciężkie małopłytkowości obejmują jednak następujące objawy takie jak:
- skaza małopłytkowa skórno-śluzówkowa;
- krwawienie z nosa, dróg rodnych i dróg moczowych oraz przewodu pokarmowego;
- krwawienie do narządów wewnętrznych i ośrodkowego układu nerwowego, będące poważnym zagrożeniem życia.
Wyróżniamy przy tym kilka rodzajów omawianej dolegliwości. Na etapie diagnostyki należy rozróżnić małopłytkowość, ponieważ ma to ogromny wpływ na dalsze leczenie.
Małopłytkowość wrodzona
Wrodzona śródziemnomorska makrotrombocytopenia cechuje się głównie trombocytopenią z obecnością dużych płytek krwi. Pacjenci nie mają zazwyczaj żadnych objawów klinicznych lub pojawiają się one w łagodnym nasileniu. Z kolei małopłytkowości zależne od mutacji poszczególnych genów dziedziczy się autosomalnie dominująco i zaliczamy do nich m.in. Zespół Sebastiana czy zespół Fechtnera.
Małopłytkowości centralne nabyte
Mogą manifestować się jako izolowany niedobór trombocytów, bądź przebiegać z innymi zmianami w obrazie krwi. Przyczyną izolowanych małopłytkowości zwykle jest działanie:
- alkoholu etylowego;
- chlorotiazydu;
- soli złota;
- leków cytostatycznych;
- niektórych antybiotyków.
Do pozostałych przyczyn zalicza się:
- aplazję szpiku kostnego;
- niedokrwistość z niedoboru żelaza lub niedoboru witaminy B12;
- zakażenia wirusowe;
- choroby tkanki łącznej;
- choroby z autoagresji.
Leczenie polega na terapii choroby podstawowej, doraźnie należy jednak uzupełniać pulę płytek krwi.
Małopłytkowość obwodowa
Główną jej przyczyną jest eliminacja trombocytów w przebiegu mechanizmów immunologicznych lub nieimmunologicznych. Jeśli mamy do czynienia z postacią pierwotną, małopłytkowość poprzedzona była obecnością autoprzeciwciał. Z kolei przy postaci wtórnej wyróżnia się różnego rodzaju mechanizmy związane z odpowiedzią immunologiczną. W leczeniu stosuje się między innymi glikokortykosteroidy, immunoglobuliny dożylnie oraz leki immunosupresyjne. Pacjenci przyjmujący heparynę narażeni się na wystąpienie małopłytkowości poheparynowej.
Małopłytkowości obwodowe nieimmunologiczne również są często diagnozowane. Zaliczamy do nich zakrzepową plamicę małopłytkową oraz zespół hemolityczno-mocznicowy. Pierwsza dolegliwość rozpoczyna się nagle, może ją jednak poprzedzać infekcja górnych dróg oddechowych. Oprócz tradycyjnych objawów małopłytkowości wyróżnia się tu objawy hemolizy, zaburzenia neurologiczne oraz bóle brzucha i bóle mięśni. Z kolei zespół hemolityczno-mocznicowy to ciężka niedokrwistość spowodowana mikroangiopatią zakrzepową. Typowymi objawami są tutaj niewydolność nerek czy niedokrwistość hemolityczna.
Małopłytkowość poheparynowa
Może pojawić się wskutek leczenia heparyną – zarówno niefrakcjonowaną, jak i drobnocząsteczkową. Laboratoryjnym potwierdzeniem jej obecności jest oznaczenie przeciwciał przeciwko kompleksowi heparyna-PF4. Leczenie polega na natychmiastowym odstawieniu leków z heparyną oraz podaży odpowiednich dawek witaminy K. Konsekwencjami zbagatelizowanej małopłytkowości poheparynowej mogą być:
i wiele innych, zagrażających życiu schorzeń.
Zobacz również: Grupy krwi.
Leczenie małopłytkowości
Leczenie małopłytkowości zależy od jej rodzaju. Zazwyczaj dąży się do terapii choroby podstawowej, np. poprzez uzupełnienie niedoborów żelaza i witamin, odstawienie czynnika wywołującego lub dążenie do stabilizacji chorób przewlekłych. Odpowiednie postępowanie dobiera lekarz hematolog.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Zawilska K., Pierwotna małopłytkowość immunologiczna (ITP) – początek ery agonistów receptora trombopoetyny, Postępy Nauk Medycznych, 7/2011.
- Pluta J., Trzebicki J., Małopłytkowość – najczęstsze zaburzenia hemostazy na OIT, Varia Medica, 3/2019.
- Hudzik B., Wasilewski J., Małopłytkowość poheparynowa, Folia Cardiologica Excerpta, 2/2013.
- Brzozowski A., Jaroszyński A., Małopłytkowości wrodzone i nabyte, Family Medicine & Primary Care Review, 4/2012.
Zostaw komentarz