Łupież

Aktualizacja: 12 lipca 2022

Łupież to schorzenie skóry głowy o przewlekłym charakterze, zaliczany zwykle do grupy chorób łojotokowych. Jest sprawcą wielu problemów terapeutycznych, ponieważ nie ma jednego, skutecznego leczenia. Musi być ono dobrane do potrzeb, stanu zdrowia, wieku, stanu skóry i stylu życia pacjenta. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz dermatolog, nierzadko współpracując z kosmetologiem i trychologiem.

Łupież – przyczyny

W momencie występowania niekorzystnych czynników środowiskowych, takich jak:

• częste mycie skóry głowy silnymi detergentami;
• spadek wilgotności zewnętrznej;
• przebywanie w pomieszczeniach z centralnym ogrzewaniem lub klimatyzacją;
• częste dotykanie skóry głowy, bawienie się włosami;
• nieodpowiedni dobór kosmetyków do pielęgnacji włosów i skóry głowy.

Powierzchnia skóry ulega silnym przesuszeniom. Organizm uruchamia więc mechanizmy obronne, które mają za zadanie zapobiec dalszej utracie wody – najczęściej to właśnie gruczoły łojowe zaczynają pracę. Tłusta skóra głowy stwarza idealne warunki do rozwoju grzybów, które są bezpośrednią przyczyną łupieżu tłustego. Nadmierne uszkodzenia powierzchownych warstw naskórka i nienadążanie za mechanizmami naprawczymi powoduje natomiast patologiczne złuszczanie w obrębie naskórka w postaci drobnych, białych płatków. Sytuacja ma najczęściej miejsce w przypadku łupieżu suchego.

W etiologii (przyczyna) łupieżu rozważa się możliwość:

• zakażenia grzybem drożdżopodobnym Malassezia spp.;
• pojawienia się zaburzeń hormonalnych;
• udziału licznych czynników egzogennych;
• nieprawidłowego procesu odnowy komórek naskórka.

Realnym problemem pacjentów z łupieżem są grzyby. Drożdżaki z rodzaju Malassezia tworzą fizjologiczną florę skóry człowieka, pojawiając się w miejscach występowania gruczołów łojowych. U pacjentów z łupieżem tłustym kolonii tego grzyba jest bardzo wiele i stanowią one około 74% całkowitej mikroflory głowy owłosionej. Dla porównania, u osób niemających problemu z łupieżem liczba ta wynosi około 45%.

Objawy łupieżu

Łupież to nic innego jak drobnopłatkowe złuszczanie się skóry gładkiej lub skóry owłosionej głowy, z mniej lub bardziej nasilonym łojotokiem. Ma przewlekły i nawrotowy przebieg, co oznacza, że po okresie remisji objawy mogą wystąpić ponownie. Choć problem najczęściej dotyczy młodzieży, jest częsty w każdej grupie wiekowej.

Przy łupieżu tłustym pojawiają się uwarstwione, żółtawe strupy i objawy stanu zapalnego. Nadmiernemu złuszczaniu komórek naskórka towarzyszy wówczas wzmożone wydzielanie łoju, co prowadzi do szybkiego przetłuszczania się włosów i nasila świąd skóry. Jest ono najwyraźniejsze w okolicach bogatych w gruczoły łojowe, czyli w okolicach owłosionej skóry głowy, czoła, fałdów nosowo-wargowych, brwi i ucha zewnętrznego. Poza nieestetycznym złuszczaniem się naskórka mogą pojawiać się następujące objawy:

• strupy i łuski na powierzchni skóry;
• znaczny świąd i pieczenie podczas drapania skóry;
• nadmierne wypadanie włosów;
• zaczerwienienie skóry głowy widoczne zwłaszcza na granicy skóry i włosów.

Na podstawie objawów można szybko zdiagnozować łupież oraz jego rodzaj.

Łupież – leczenie

Istnieje wiele możliwych metod leczenia łupieżu. Podstawą są olejki, wcierki i szampony o działaniu przeciwgrzybiczym, keratolitycznym oraz cytostatycznym. Preparaty cytostatyczne regulują proces odnowy naskórka, preparaty keratolityczne prowadzą do eliminacji komórek zrogowaciałego naskórka, natomiast środki przeciwgrzybicze przywracają prawidłowy skład flory skóry głowy. Duże znaczenie mają preparaty z dodatkiem siarczku selenu, kwasu salicylowego, mocznika oraz cynku. Jednocześnie należy stosować kilka różnych szamponów, aby uniknąć przyzwyczajenia się skóry do jednego.

Uzupełnieniem terapii może być fototerapia (leczenie światłem polegające na kierowaniu promieniowania o określonej długości fali na skórę głowy), a także prawidłowa pielęgnacja. Zaleca się wdrożenie diety bogatej w witaminy z grupy B, kwasy tłuszczowe Omega-3, witaminę D oraz kolagen. Warto rozpocząć suplementację Spiruliny oraz kwasu hialuronowego. Ponadto przeciwwskazane jest spożywanie cukrów, ponieważ stanowią one pożywkę dla patogennych grzybów.

Pielęgnacja przy łupieżu

Podczas mycia włosów należy pilnować, aby nie drapać paznokciami skóry głowy. Nawet niewielkie uszkodzenie skóry będzie skutkować rozpoczęciem mechanizmów naprawczych, a więc pojawianiem się ognisk łupieżu. Przed naniesieniem szamponu na skórę głowy należy wcześniej rozmieszać go z wodą w stosunku 1:1. Używamy dwóch szamponów naprzemiennie, przeciwłupieżowego oraz delikatnego o działaniu nawilżającym. Po umyciu głowy szampon zawsze spłukujemy letnią wodą, nigdy gorącą. Ponadto nie chodzimy spać z mokrymi ani wilgotnymi włosami.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Rup E., Jagielski T., Macura A., Bielecki J., Charakterystyka grzybów z rodzaju Malassezia. II. Aspekty Kliniczne, Postępy Mikrobiologii, 3/2013.
2. Bednarek M., Musiał C., Najczęstsze problemy pacjenta trychologicznego – choroby skóry głowy, Kosmetologia Estetyczna, 3/2019.
3. Wysocka M., Łupież jako objaw – jego etiopatogeneza, leczenie i zapobieganie, Nowa Medycyna, 3/2002.
   Szmurło A., Łupież – zaburzenie skóry głowy, Dermatologia.
4. Brzezińska-Wcisło L., Wcisło-Dziadecka D., Lis-Święty A., Trzmiel D., Łupież i łojotokowe zapalenie owłosionej skóry – patogeneza, obraz kliniczny oraz aspekty terapeutyczne, Postępy Dermatologii i Alergologii, 2/2007.