Kardiomegalia

Aktualizacja: 29 sierpnia 2022

Kardiomegalia to przejaw choroby kardiologicznej, obejmujący powiększenie mięśnia sercowego. Sama w sobie nie jest jednostką chorobową, lecz jedynie jej objawem klinicznym. Może dotyczyć osób w każdym wieku, niekiedy stwierdza się ja nawet u noworodków. Diagnostyką i leczeniem kardiomegalii zajmuje się lekarz kardiolog.

Kardiomegalia – przyczyny

Najczęściej diagnozowaną przyczyną kardiomegalii jest uszkodzenie mięśnia sercowego i przeciążenie go, wskutek czego dochodzi do rozciągnięcia jego komór. Taki stan utrudnia przepływ krwi przez naczynia krwionośne serca, zwiększając w dużym stopniu ryzyko udaru mózgu, zawału serca czy niewydolności mięśnia sercowego. Innymi możliwymi przyczynami kardiomegalii są:

• choroba niedokrwienna serca;
• nadciśnienie tętnicze;
• kardiomiopatia;
• choroby zastawek serca;
• arytmia;
• zawał serca;
• choroby tkanki łącznej, w tym choroby autoimmunologiczne;
• tetralogia Fallota;
• zespół Ebsteina;
• ubytki przegrody międzykomorowej lub międzyprzedsionkowej;
• nadczynność tarczycy lub niedoczynność tarczycy;
• otyłość;
• bezdech senny;
• hemochromatoza;
• skrobawica.

Dodatkowymi czynnikami ryzyka są wrodzone wady serca, cukrzyca, brak aktywności fizycznej i siedzący styl życia, a także nadużywanie alkoholu.

Kardiomegalia u płodu

W przypadku płodów kardiomegalia jest objawem pogarszającym rokowanie, w związku z czym powinno ono obligować do przesłania chorego płodu w trybie pilnym do ośrodka kardiologii prenatalnej. Najczęstszą przyczyną kardiomegalii u płodu jest wzrost objętości płynu pozakomórkowego. Zwykle powiększenie nie dotyczy całego serca, lecz jedynie jego prawego przedsionka. Leczenie może obejmować m.in. wdrożenie przezłożyskowej terapii przed porodem, zastosowanie balonowej plastyki zastawki aortalnej (maksymalnie do 28. tygodnia ciąży) bądź laseroterapię.

Objawy kardiomegalii

Zazwyczaj pierwsze objawy powiększenia mięśnia sercowego nie są mocno zauważalne, dlatego dolegliwość diagnozuje się w jej zaawansowanym stadium. Na samym początku mogą pojawić się:

• nieznacznie nasilona duszność, zwłaszcza podczas wysiłku;
• przewlekłe zmęczenie;
• zawroty głowy;
• kaszel.

Wraz z upływem czasu duszności stają się bardziej nasilone i towarzyszy im rozdęcie żołądka, obrzęk kostek i stóp oraz ból w klatce piersiowej. Rytm serca staje się nieprawidłowy, czemu może towarzyszyć wewnętrzny niepokój pacjenta.

W przebiegu kardiomegalii znacznie wzrasta ryzyko zakrzepów krwi, które po oderwaniu się od ściany naczynia mogą trafić do mózgu lub do serca, stanowiąc bezpośrednie zagrożenie życia. Innym możliwym powikłaniem kardiomegalii jest niewydolność serca. Dzieje się tak, ponieważ powiększenie serca znacznie osłabia jego ściany i zmniejsza zdolność do pompowania krwi w organizmie.

Diagnostyka

Kardiomegalię można szybko i skutecznie rozpoznać na podstawie badań obrazowych. Mowa głównie o RTG klatki piersiowej, rezonansie magnetycznym oraz tomografii komputerowej. Dodatkowo lekarz kardiolog zaleci elektrokardiografię – nieinwazyjne i bezbolesne badanie rejestrujące elektryczną czynność mięśnia sercowego. Niemal zawsze przy podejrzeniu kardiomegalii wykonuje się próbę wysiłkową, zaś aby znaleźć przyczynę powiększenia mięśnia sercowego wykonuje się badania krwi i moczu.

Kardiomegalia – leczenie

Leczenie kardiomegalii zawsze jest przyczynowe, dlatego wcześniej należy skupić się na szczegółowej diagnostyce. Jeśli przyczyną było nadciśnienie tętnicze, wdraża się farmakoterapię, głównie beta-blokery oraz inhibitory ACE. Z kolei przy arytmiach przyjmuje się leki przeciwarytmiczne. W skrajnych przypadkach konieczne staje się wszczepienie rozrusznika serca, z kolei przy chorobie wieńcowej złotym standardem jest pomostowanie tętnic wieńcowych.

Po zdiagnozowaniu kardiomegalii zaleca się pacjentowi zdrowy styl życia, zwłaszcza rezygnację z palenia papierosów, alkoholu i innych używek, a także regularne uprawianie sportu. Aktywność fizyczna musi być jednak dostosowana do możliwości i stanu zdrowia pacjenta. Niekorzystny jest zarówno całkowity brak aktywności, jak i zbyt forsowne, ekstremalne sporty. Należy unikać tłuszczów, soli, źródeł cholesterolu. Osoby z nadwagą powinny unormować masę ciała.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Jaszczyszyn E., Panaszek B., Podstawy elektrofizjologiczne, przyczyny i klasyfikacja zaburzeń rytmu serca – implikacje rokownicze i terapeutyczne, Family Medicine & Primary Care Review, 15/2013.
2. Mandecki T., Kardiologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.
3. Straburzyńska-Migaj E., Lesiak M., Kardiologia w gabinecie lekarza POZ, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.