Jadłowstręt psychiczny (łac. anorexia nervosa) nazwany jest również anoreksją. To ciężkie, potencjalnie śmiertelne zaburzenie odżywiania, polegające na dążeniu do ciągłej utraty masy ciała. Wynika z zaburzeń psychicznych i emocjonalnych – każdy przypadek wymaga leczenia pod okiem zespołu interdyscyplinarnego.
Spis treści
Jadłowstręt psychiczny – przyczyny
Dokładne przyczyny jadłowstrętu wciąż nie zostały w pełni poznane, podobnie jak ma to miejsce przy innych zaburzeniach psychicznych. Uznaje się, że na jego wystąpienie wpływa wiele różnych czynników ryzyka, które podzielono na następujące grupy:
- czynniki genetyczne;
- zaburzenia endokrynologiczne;
- zaburzenia metabolizmu neuroprzekaźników (m.in. serotoniny, noradrenaliny, opioidów endogennych);
- cechy osobowości – zwłaszcza osobowość obsesyjno-kompulsywna (perfekcjonizm w różnych aspektach życia), osobowość histrioniczna, osobowość schizoidalna lub osobowość schizotypowa;
- wysoki poziom lęku, niskie poczucie własnej wartości;
- czynniki rodzinne, w tym: nadopiekuńczość, brak umiejętności radzenia sobie z nowymi sytuacjami, angażowanie dzieci w problemy małżeńskie, wyolbrzymione oczekiwania ze strony rodziny, przywiązywanie dużej wagi do wyglądu zewnętrznego;
- czynniki socjo-ekonomiczne, w tym propagowanie przez media szczupłej sylwetki oraz poglądu, że bycie szczupłym zapewnia szczęście i sukces, wykonywanie niektórych zawodów (takich jak modelka, aktorka, tancerka, gimnastyczka).
Jadłowstręt jest wyzwalany najczęściej w okresie dojrzewania, przy czym przeważnie dotyczy dziewcząt. U chłopców obserwuje się go znacznie rzadziej. Do czynników wyzwalających chorobę zalicza się ponadto dietę redukującą masę ciała, krytyczne uwagi dotyczące masy ciała ze strony innych ludzi, przejście w kolejny etap życia oraz intensywne sytuacje stresowe i traumatyczne, takie jak np. problemy szkolne czy narodziny dziecka.
Jadłowstręt psychiczny – objawy
Jadłowstręt przeważnie rozpoczyna się chęcią korekty wyglądu zewnętrznego. W tym celu dana osoba zaczyna na pozór niewinną kurację odchudzającą lub przyjmuje niekonwencjonalny model żywienia np. weganizm. Dieta ta staje się z każdym tygodniem coraz bardziej restrykcyjna i wyklucza kolejne grupy pokarmowe, co z kolei prowadzi do niedoborów i związanych z tym dolegliwości. Sporym problemem jest fakt, że osoba z jadłowstrętem, nawet pomimo skrajnie chudej sylwetki, twierdzi, że zmaga się z nadwagą i nadmierną ilością tkanki tłuszczowej. Nie słucha rad otoczenia czy opinii innych, dążąc do jeszcze większego schudnięcia. Pojawiają się liczne konsekwencje takich działań, m.in.:
- kwasica;
- zaburzenia miesiączkowania u kobiet;
- zaburzenia libido i niepłodność;
- osłabienie – zarówno osłabienie odporności, jak i wytrzymałości kości czy siły mięśniowej;
- zaburzenia trawienia;
- zahamowanie wzrostu;
- nadmierne wypadanie włosów;
- problemy dermatologiczne;
- pogorszenie gojenia się ran;
- arytmie;
- obrzęki;
- tendencja do pękania żołądka i innych struktur układu pokarmowego;
- depresja i inne zaburzenia psychiczne;
- neuropatia obwodowa.
I wiele innych. Konsekwencje dotyczą zarówno zdrowia fizycznego, jak i urody czy samopoczucia. Niedobór elektrolitów, odwodnienie organizmu oraz zażywanie środków farmakologicznych prowadzą do hipotensji oraz zaawansowanych zmian w gospodarce jonowej. Wynikające z tego dolegliwości przybierają postać zaburzeń rytmu serca oraz licznych powikłań spoza układu krążenia.
Zobacz również: Jak dbać o zdrowie psychiczne?
Diagnostyka jadłowstrętu psychicznego
Jadłowstręt diagnozuje się na podstawie wywiadu zdrowotnego, kwestionariuszy dotyczących odżywania, pomiaru BMI i tkanki tłuszczowej. Uzupełnieniem są badania laboratoryjne sprawdzające stopień odżywienia organizmu i jego podstawowe parametry. Jeśli pojawia się podejrzenie powikłań w obrębie narządów wewnętrznych, niezbędne są badania obrazowe.
Jadłowstręt psychiczny – jak leczyć?
Główne cele leczenia anoreksji obejmują przywrócenie prawidłowej masy ciała oraz leczenie ewentualnych fizycznych następstw długotrwałego niedożywienia, a także leczenie problemów psychicznych związanych z zaburzonym odżywianiem się. Kluczowa jest psychoterapia prowadzona pod okiem psychoterapeuty lub psychiatry. W jej przebiegu łączy się terapię indywidualną z rodzinną i grupową. Uzupełnieniem jest leczenie żywieniowe, czym zajmuje się doświadczony dietetyk kliniczny. Dieta powinna dostarczać maksymalnej ilości składników odżywczych w małych objętościach pokarmów, jak również stosuje się odpowiednią suplementację. Jeśli to konieczne, pacjentowi podaje się leki (zarówno wyrównujące konsekwencje anoreksji i liczne powikłania wielonarządowe, jak i psychotropy).
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Bąba-Kubiś A., Pełka-Wysiecka J., Liśkiewicz P., Wroński M., Konopka A., Jerzy Samochowiec J., Anoreksja – jadłowstręt psychiczny, Pomeranian J Life Sci 2018;64(4):5-9.
- Bator E., Bronkowska M., Ślepecki D., Biernat J., Anoreksja – przyczyny, przebieg, leczenie, Nowiny Lekarskie 2011, 80, 3, 184-191.
- Kimak A., Jadłowstręt psychiczny: powikłania sercowo-naczyniowe, Piel Zdr Publ. 2017;7(2):153-157.
- Kręgielska-Narożna M., Walczak-Gałęzewska M., Lis I., Bogdański P., Jadłowstręt psychiczny – co widzą „motyle”?, Farmacja Współczesna, 7/2014.
Zostaw komentarz