Hormonalny nieżyt nosa

Aktualizacja: 28 października 2024

Hormonalny nieżyt nosa obejmuje liczne zmiany w obrębie błony śluzowej nosa, które mogą tworzyć się wskutek zmian hormonalnych zachodzących zarówno w związku fizjologicznych procesów, jak i chorób endokrynologicznych. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się najczęściej lekarz otorynolaryngolog, nierzadko we współpracy z endokrynologiem lub innym specjalistą.

Hormonalny nieżyt nosa – przyczyny

Hormonalny nieżyt nosa jest bardzo częstą przypadłością u kobiet ciężarnych o charakterze przemijającym, odwracalnym i fizjologicznym. W tym okresie nie da się uniknąć zmian hormonalnych, które są kluczowe dla prawidłowego rozwoju płodu. Niestety mogą zwiększać ryzyko niektórych problemów zdrowotnych, takich jak np.:

• cukrzyca ciążowa;
• ciążowy zespół cieśni nadgarstka;
• obrzęki;
• właśnie hormonalny nieżyt nosa.

Dolegliwości te przemijają po porodzie, gdy gospodarka hormonalna ulega stabilizacji. W przebiegu tej dolegliwości stwierdza się głównie przekrwienie błony śluzowej nosa podczas ostatnich 6 tygodni ciąży i do 2 tygodni połogu.

Hormonalny nieżyt nosa może także pojawić się podczas cyklu miesięcznego (szczególnie jego pierwszy etap) oraz w okresie pokwitania. Zwiększone stężenie estrogenów może prawdopodobnie inicjować przekrwienie błony śluzowej nosa, choć nie zostało to jeszcze ostatecznie ustalone. Inne potencjalne endotypy omawianego problemu prowadzą do rozszerzenia naczyń krwionośnych przez wzrost beta-estradiolu i progesteronu, które z kolei wpływają na receptory H1 błony śluzowej i funkcję eozynofilów.

Nieżyt nosa hormonalny pojawia się też w przebiegu przyczyn patologicznych, a więc różnego rodzaju chorób endokrynologicznych. Są nimi m.in.:

• niedoczynność tarczycy;
• akromegalia.

Wówczas zawsze wymaga odpowiednio prowadzonego leczenia przyczynowego. Nie ma bowiem tendencji do samoistnego ustępowania.

Hormonalny nieżyt nosa – objawy

Do charakterystycznych objawów hormonalnego nieżytu nosa zaliczamy:

• przewlekle utrzymujący się katar, który może być zarówno wodnisty, jak i gęsty, spływający po tylnej ścianie gardła (częściej jednak miejsce ma ten pierwszy);
• kichanie i świąd w nosie, który inicjuje tę reakcję;
• kaszel, zazwyczaj jest to suchy, duszący kaszel, a jeśli jest mokry i towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny, podejrzewać można infekcję bakteryjną;
• uczucie stałej przeszkody w nosie, która może prowadzić do trudności w oddychaniu.

W przebiegu hormonalnego nieżytu nosa dolegliwości utrzymują się aż do momentu samoistnego wyrównania zaburzeń gospodarki hormonalnej, ewentualnie do ustabilizowania jej za pomocą farmakoterapii.

Diagnostyka hormonalnego nieżytu nosa

Diagnostyka hormonalnego nieżytu nosa opiera się na badaniach laboratoryjnych krwi. Nie ma takiej potrzeby w przypadkach fizjologicznych, a więc np. u kobiet ciężarnych czy miesiączkujących, gdy dolegliwości pojawiają się wyłącznie w ciąży lub wyłącznie podczas określonych dni cyklu miesiączkowego. Jednak w każdym innym przypadku należy udać się do endokrynologa celem wykonania badań analizujących kondycję gospodarki hormonalnej. Najczęściej podstawą są badania hormonów tarczycy, przysadki mózgowej, nadnerczy oraz jajników (lub jąder u mężczyzn). Należy też upewnić się, że problem nie jest wywołany innymi przyczynami, wykonując badanie endoskopowe przewodów nosowych i zatok.

Hormonalny nieżyt nosa – leczenie

Przy fizjologicznym hormonalnym nieżycie nosa zazwyczaj nie wprowadza się farmakoterapii. Można sięgnąć po domowe metody takie jak m.in.:

• wysoki poziom nawodnienia organizmu;
• inhalacje;
• nawilżanie powietrza;
• suplementację;
• różnego rodzaju aktywności wzmacniające odporność.

U kobiet podczas menopauzy poziom estrogenu podwyższają takie zioła jak np.:

• mięta;
• korzeń maca;
• niepokalanek;
• pluskwica groniasta;
• lukrecja;
• czerwona koniczyna.

Przyrządza się z nich napary ziołowe lub stosuje się je w formie suplementów diety.

Jeśli jednak hormonalny nieżyt nosa ma podłoże chorobowe, leczy się chorobę pierwotną. Zazwyczaj za pomocą leków hormonalnych, które uzupełniają lub zbijają poziom hormonów, których dotyczy patologia. Tutaj nieoceniona jest stała kontrola endokrynologiczna.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Fornal R., Kurzawa R., Błażowski Ł., Sak I., Nieżyt nosa – najważniejsze fenotypy i endotypy oraz zasady leczenia, Alergia Astma Immunologia 2015, 20 (4): 242-252.
2. Jędrzejek M., Pokorna-Kałwak D., Mastalerz-Migas A., Alergiczny i niealergiczny nieżyt nosa, Lekarz POZ, 2/2020.