Hiperurykemia

Hiperurykemia (łac. hyper – zbyt dużo, uric – moczowy) to inaczej wysokie stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi, przekraczające 360 umol/l w przypadku kobiet oraz 400 umol/l w przypadku mężczyzn. Jest poważnym czynnikiem ryzyka wielu chorób, takich jak dna moczanowa, insulinooporność czy wszelkie choroby sercowo-naczyniowe. W dużej mierze na rozwój hiperurykemii wpływa współczesny styl życia, dlatego niejednokrotnie problem ten zalicza się do schorzeń cywilizacyjnych.

Hiperurykemia – przyczyny

Kwas moczowy stanowi końcowy produkt metabolizmu puryn pochodzących z diety. Źródłem puryn jest przede wszystkim mięso, ryby i owoce morza. W organizmie człowieka na dobę produkowane jest około 250–750 mg tego związku, przy czym blisko 75% ulega wydaleniu przez nerki wraz z moczem w postaci wolnej lub soli, natomiast około 25% przechodzi do przewodu pokarmowego i tam ulega rozłożeniu przez bakterie jelitowe. Kwas moczowy wyróżnia się bardzo niską rozpuszczalnością, w związku z czym jego wysokie nasycenie skutkuje wytrącaniem się tego związku w postaci kryształów. Prowadzi to do rozwoju licznych chorób. Czynnikami ryzyka hiperurykemii są między innymi:

• spożywanie dużych ilości alkoholu;
• powikłania radioterapii i chemioterapii chorób nowotworowych;
• choroby mieloproliferacyjne i limfoproliferacyjne;
• dieta o dużej zawartości puryn i białek;
• zmniejszenie przesączania kłębuszkowego;
• przyjmowanie niektórych leków, np. kwasu acetylosalicylowego, cyklosporyny i diuretyków tiazydowych.

Hiperurykemię często obserwuje się również u pacjentów z cukrzycą, otyłością, zespołem metabolicznym, przewlekłą chorobą nerek, obturacyjnym bezdechem sennym, chorobami naczyń na tle miażdżycowym, udarem mózgu i u kobiet ciężarnych w stanie przedrzucawkowym.

Hiperurykemia – objawy

Hiperurykemia prowadzi do stanów zapalnych w organizmie, proliferacji komórek naczyń krwionośnych, wzrostu stresu oksydacyjnego oraz uszkodzenia śródbłonka naczyniowego. Przez długi czas w wielu przypadkach nie daje żadnych objawów – pojawiają się one dopiero w momencie rozwoju choroby na tle hiperurykemii, np. kamicy nerkowej czy dny moczanowej. W przypadku dny moczanowej pojawiają się:

• zapalenie stawów i ból stawów, najczęściej u podstawy palucha, występujący głównie w nocy;
• sztywność stawów;
• wzmożona ciepłota skóry w okolicy zajętego stawu i jej zaczerwienienie;
• dreszcze;
• złe samopoczucie.

Z kolei przy kamicy nerkowej typowe są:

• bladość skóry;
• zimne poty;
• krwiomocz;
• nudności i wymioty;
• silne parcie na mocz i oddawanie moczu w niewielkich ilościach, co powoduje silne dolegliwości bólowe.

Nadmierne stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi jest niezwykle poważnym czynnikiem ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Obserwuje się zależność między jego wysokimi wartościami a przebytym zawałem serca i udarem krwotocznym mózgu. Wzrasta także ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego, zespołu metabolicznego i cukrzycy typu 2. Udowodniono, że każdy wzrost stężenia kwasu moczowego o 1 mg/dl powoduje zwiększenie ryzyka zgonu z powodu choroby sercowo-naczyniowej aż o 15%.

Hiperurykemia – diagnostyka

Podstawą są badania krwi i badanie moczu. W badaniach laboratoryjnych można zaobserwować podwyższone stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi, niekiedy także przyspieszone OB, leukocytozę oraz podwyższenie CRP. Mogą pojawić się: hiperglikemia i hiperlipidemia. Uzupełniająco warto wykonać USG nerek bądź tomografię komputerową jamy brzusznej z kontrastem.

Hiperurykemia – leczenie

W farmakoterapii hiperurykemii stosuje się leki obniżające stężenie kwasu moczowego (np. allopurynol, febuksostat). Wdraża się również leczenie w zależności od choroby, która rozwinęła się na tle hiperurykemii. Przykładowo, podstawową grupą leków w przypadku dny moczanowej są inhibitory oksydazy ksantynowej, czyli enzymu odgrywającego kluczową rolę w metabolizmie puryn. Bardzo ważne są zalecenia dietetyczne, które powinny być bezwzględnie przestrzegane. Należą do nich między innymi:

• regularne spożywanie posiłków (4-5 dziennie) w równych odstępach czasu (3-4 godziny między kolejnymi posiłkami);
• picie dużej ilości wody dziennie, przynajmniej 2 l;
• rezygnacja ze spożywania tłustych mięs, owoców morza, podrobów, bulionów i źródeł drożdży;
• stosowanie diety niskopurynowej, ubogofruktozowej oraz niskosodowej;
• spożywanie pełnoziarnistych produktów zbożowych, warzyw, jaj i produktów mlecznych;
• rezygnacja z palenia papierosów i spożywania alkoholu.

Dodatkowo zaleca się regularną aktywność fizyczną o umiarkowanej intensywności, wykonywaną najlepiej każdego dnia. Jeśli doszło do rozwoju innych chorób, np. cukrzycy, dąży się do jej ustabilizowania.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bio olej z czarnuszki w płynie 100% naturalny
Tłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Pęksa J., Malinowska-Karpiel A., Farmakoterapia i leczenie dietetyczne hiperurykemii oraz napadów dny moczanowej, Gabinet Prywatny, 4/2019.
2. Mamcarz A., Wełnicki M., Mastalerz-Migas A., Hiperurykemia w gabinecie lekarza rodzinnego, Lekarz POZ, 2/2019.
3. Winder M., Chudek J., Częstość występowania oraz czynniki wywołujące hiperurykemię u osób w wieku podeszłym, Gerontologia Polska, 28/2020.
4. Owczarczyk-Saczonek A., Krajewska-Włodarczyk M., Placek W., Wpływ hiperurykemii na skórę, Przegląd Dermatologiczny, 104/2017.