Hiperkalcemia

Aktualizacja: 22 grudnia 2022

Hiperkalcemia to stan podwyższonego stężenia wapnia całkowitego w surowicy powyżej 2,6 mmol/l, czyli powyżej 10,5 mg/dl. O hiperkalcemii mówimy również wówczas, gdy miejsce ma podwyższenie stężenia wapnia zjonizowanego powyżej 1,25 mmol/l (5,0 mg/dl). Istnieje wiele przyczyn tego stanu – można go zdiagnozować na podstawie badań krwi.

Hiperkalcemia – przyczyny

Możliwymi przyczynami hiperkalcemii są między innymi:

• nadmierne spożycie witaminy D lub jej aktywnych metabolitów;
• nadmierna dożylna podaż wapnia;
• niewydolność kory nadnerczy;
• pierwotna nadczynność przytarczyc;
• choroba Pageta;
• zatrucie witaminą A;
• nadczynność tarczycy;
• niektóre nowotwory;
• hiperproteinemia.

Zdecydowanie najczęściej sprawcą hiperkalcemii jest jednak pierwotna nadczynność przytarczyc (do krwi wydzielane są nadmierne ilości parathormonu, co prowadzi do zwiększenia wchłaniania wapnia w jelitach oraz hamuje wydalanie wapnia przez nerki wraz z moczem), jak również choroba nowotworowa. Nowotwory najczęściej wywołujące hiperkalcemię to: chłoniak, białaczka, nowotwór sutka, rak płuc, rak nerki oraz szpiczak plazmocytowy. Wspomniane 2 patologie odpowiadają za około 90% wszystkich przypadków hiperkalcemii.

Do leków, które mogą powodować hiperkalcemię zaliczamy:

• estrogeny;
• kalcytoninę;
• dwufosfoniany;
• sole litu i wapnia;
• wodorowęglany.

Taki skutek uboczny widać najczęściej przy leczeniu przewlekłym.

Hiperkalcemia – objawy

W przypadkach, gdy hiperkalcemia narasta bardzo powoli, nawet stężenia wapnia w osoczu wynoszące około 14 mg/dl może nie dawać żadnych objawów klinicznych. Jeśli jednak hiperkalcemia narasta szybko bądź jej wartość wynosi jeszcze więcej niż 14 mg/dl, objawy pojawiają się u znacznej większości pacjentów. Dotyczą głównie układu nerwowo-mięśniowego i nerek. W przypadku hiperkalcemii ostrej możemy zaobserwować:

• nudności i wymioty;
• rozlane bóle brzucha;
• polidypsję;
• osłabienie;
• stany depresyjne;
• dezorientację;
• senność i apatię;
• zaburzenia świadomości.

Skrajnie dolegliwość może doprowadzić nawet do śpiączki. Natomiast w przebiegu przewlekłej hiperkalcemii zwykle pojawiają się:

• zaparcia;
• dolegliwości dyspeptyczne;
• osłabienie.

W przebiegu hiperkalcemii przewlekłej może jednak pojawić się dodatkowo kamica moczowa, choroba wrzodowa, a nawet ostre zapalenie trzustki.

Diagnostyka hiperkalcemii

W procesie diagnostycznym dąży się do bardzo szczegółowej oceny gospodarki wapniowo-fosforanowej. Określa się więc m.in. stężenie fosforanów, fosfatazy alkalicznej, PTH oraz witaminy D3. Pomocne są badania obrazowe – RTG klatki piersiowej, densytometria oraz USG przytarczyc, jak również ocena stężenia kreatyniny w surowicy krwi. Niektóre objawy hiperkalcemii mogą występować również przy innych chorobach, dlatego stan ten należy zróżnicować między innymi z cukrzycą.

Hiperkalcemia – leczenie

Głównym celem leczenia hiperkalcemii jest ustabilizowanie poziomu wapnia w organizmie. Dlatego dąży się do zwiększania objętości wody osocza oraz płynów pozakomórkowych, a także do zwiększania wydalania wapnia i hamowania jego napływu z tkanki kostnej. Jeśli stężenie wapnia spadnie poniżej 12 mg/dl rozpoczyna się postępowanie takie same, jak w przypadku pacjentów bezobjawowych. Podstawą leczenia hiperkalcemii jest farmakoterapia – pacjentowi podaje się dożylnie fizjologiczny roztwór 0,9% NaCl. Zwykle wystarczające okazuje się podanie 3-5 l roztworu w pierwszych 48 godzinach. Natomiast lekiem z wyboru w leczeniu hiperkalcemii spowodowanej resorpcją kostną jest bisfosfonian podawany dożylnie, a następnie – po unormowaniu kalcemii — doustnie.

Bezobjawowa hiperkalcemia nie wymaga normalizacji stężenia wapnia w osoczu, jeśli nie przekracza 12 mg/dl. Co niezwykle istotne – pacjentom zaleca się rehabilitację. Brak aktywności fizycznej wzmaga resorpcję kostną, nawet w trakcie leczenia farmakologicznego. Dlatego bardzo ważne jest pozostanie aktywnym fizycznie. Jeśli przyczyną hiperkalcemii był nowotwór, należy rozpocząć leczenie onkologiczne.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Pawlak W., Wawrocka-Pawlak M., Hiperkalcemia w chorobie nowotworowej, Współczesna Onkologia, 7/2003.
2. Gellert W., Hipo- i hiperkalcemia – patogeneza i problemy terapeutyczne, Forum Nefrologiczne, 4/2011.
3. Błachowicz A., Franek E., Hiperkalcemia – przyczyny i leczenie, Choroby Serca i Naczyń, 2/2005.