Hiperglikemia

Aktualizacja: 16 września 2022

Zgodnie z definicją, hiperglikemia jest wartością stężenia glukozy  przekraczającą 140 mg/dl, przy czym stale utrzymujące się stężenia powyżej 140 do 180 mg/dl stanowią wskazanie do rozpoczęcia leczenia. Podstawą jest odpowiednio dobrana dieta o stałej zawartości węglowodanów oraz kontrolne pomiary stężeń glukozy przed posiłkami i przed snem. W medycynie wyróżniamy również ostre stany hiperglikemiczne, czyli cukrzycową kwasicę ketonową oraz stan hiperglikemiczno-hipermolalny.

Hiperglikemia – przyczyny

Wyróżnia się wiele potencjalnych przyczyn hiperglikemii. U osób zdrowych, nie zmagających się z cukrzycą, może wynikać z zupełnie błahych przyczyn, np. nadmiernego stresu. Hormony stresu (m.in. kortyzol) zwiększają oporność tkanek na insulinę. Kolejną możliwą przyczyną jest spożycie zbyt dużej ilości węglowodanów prostych. Wystarczy sięgnąć po słodycze między głównymi posiłkami, aby zauważyć wzrost glukozy we krwi. W większości przypadków jednak występowanie hiperglikemii wiąże się z rozwijającym się stanem przedcukrzycowym lub cukrzycą. Jeśli hiperglikemia występuje u diabetyków, przyczynami tego stanu mogą być:

• nieprawidłowe odżywianie się, zwłaszcza w kontekście węglowodanów;
• przyjęcie zbyt małej dawki insuliny lub leków przeciwcukrzycowych;
• pomijanie dawek leków;
• zbyt niski poziom codziennej aktywności fizycznej.

Nierzadko hiperlipidemię diagnozuje się u kobiet ciężarnych, co świadczy o rozwinięciu się cukrzycy ciążowej. Przyczyną tego jest przede wszystkim działanie hormonów ciążowych. Stan ten negatywnie wpływa na rozwój płodu, dlatego każda ciężarna kobieta powinna pozostać pod opieką lekarza i ściśle stosować się do wskazanych zaleceń.

Zobacz również: Hipoglikemia.

Hiperglikemia – objawy

Bardzo często zdarza się, że hiperglikemia nie daje żadnych objawów. To wyjątkowo niebezpieczne, ponieważ zbyt późne rozpoznanie jej może mieć poważne konsekwencje, takie jak choćby uszkodzenie narządów wewnętrznych. Możliwe jest jednak wystąpienie charakterystycznych objawów hiperglikemii, do których zaliczamy:

• wielomocz;
• utratę masy ciała;
• wzmożone pragnienie przy jednoczesnej suchości jamy ustnej;
• osłabienie, zmęczenie, przewlekła senność;
• pogorszenie gojenia się ran i uszkodzeń skóry;
• tendencję do częstych infekcji układu moczowo-płciowego;
• suchość skóry i śluzówek, a także zmniejszenie jej elastyczności.

Tutaj warto zaznaczyć, że pierwszym objawem cukrzycy typu 1 może być kwasica ketonowa, której typowymi objawami są m.in. obniżenie ciśnienia tętniczego, nudności i wymioty, zawroty głowy czy bóle brzucha i klatki piersiowej. Przy ciężkich, przewlekłych epizodach hiperglikemii może nawet dojść do zagrażającej życiu śpiączki.

Jak leczyć hiperglikemię?

Leczenie hiperglikemii musi opierać się na kilku ważnych filarach. Pierwszym jest edukacja pacjenta – musi on wiedzieć skąd wziął się problem, jak zmienić swoje życie, aby do niego nie dopuszczać oraz jakie są konsekwencje bagatelizowania aktualnego stanu zdrowia. Pacjent powinien regularnie monitorować poziom glikemii. Leczenie niefarmakologiczne jest niezwykle istotne. Obejmuje:

• regularną, umiarkowaną aktywność fizyczną;
• zmianę diety i zaznajomienie się z pojęciem indeksu glikemicznego;
• unikanie stresu;
• wysypianie się.

Leczenie farmakologiczne z kolei odnosi się do przyjmowania leków hipoglikemizujących, takich jak insulina czy metformina. Jednocześnie należy walczyć z czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych czy z powikłaniami cukrzycy. Osoba z wysoką hiperglikemią natychmiast potrzebuje pomocy. Należy podać jej insulinę we wlewie oraz nawadniać dożylnie celem wyrównania gospodarki kwasowo-zasadowej. Wszystkie te czynności odbywają się w warunkach szpitalnych. Osoba będąca świadkiem utraty przytomności lub wystąpienia niepokojących objawów wskazujących na hiperglikemię powinna jak najszybciej wezwać pogotowie ratunkowe.

Konsekwencje hiperglikemii

Sporadyczne epizody hiperglikemii nie niosą za sobą poważnych skutków ubocznych, jednak zupełnie inaczej wygląda sytuacja w przypadkach, gdy epizody pojawiają się często, trwają długo i są bagatelizowane. Najbardziej narażone są wówczas nerwy, mózg, naczynia krwionośne oraz nerki wraz z nadnerczami. Do powikłań hiperglikemii można więc zaliczyć wszelkie neuropatie, retinopatię, zawał mięśnia sercowego oraz udar mózgu. W skrajnych przypadkach może nawet dojść do śmierci wskutek obrzęku mózgu.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Magaji V., Johnston J., Hiperglikemia i cukrzyca u hospitalizowanych chorych – postępowanie, Diabetologia po Dyplomie, 1/2011.
2. Zozulińska-Ziółkiewicz D., Wierusz-Wysocka B., Leczenie ostrych stanów hiperglikemicznych – aktualne spojrzenie na stary problem, Diabetologia Kliniczna, 3/2013.
3. Wolnik B., Orłowska-Kunikowska E., Hiperglikemia poposiłkowa i jej znaczenie w praktyce klinicznej, Choroby Serca i Naczyń, 1/2007.