Guzy chromochłonne

Guz chromochłonny (łac. phaeochromocytoma) jest rzadkim schorzeniem powodującym rozwój między innymi nadciśnienia tętniczego. Aż w około 90% przypadków lokalizuje się w obrębie nadnerczy. Można nazwać go guzem neuroendokrynnym o bogatej symptomatologii, sprawiającym nierzadko znaczne trudności diagnostyczne. Obraz kliniczny guzów chromochłonnych jest mocno zróżnicowany i zależy od wielu czynników.

Guzy chromochłonne – przyczyny

Guz chromochłonny wywodzi się z tak zwanych komórek chromochłonnych. Może lokalizować się w obrębie całego ciała – wszędzie tam, gdzie się one znajdują. Najczęściej umiejscowiony jest w rdzeniu nadnerczy, jednak niekiedy można zdiagnozować go w obrębie: ciałek przyzwojowych, aorty brzusznej, narządu Zuckerlanda, jajników, serca, a nawet pęcherza moczowego. Guzy chromochłonne mogą wchodzić w skład zespołów genetycznych, takich jak:

• zespół mnogiej gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej;
• zespół von Hippel-Lindau;
• nerwiakowłókniakowatość typu 1;
• zespół pheochromocytoma-paraganglioma.

Około 25% wszystkich guzów chromochłonnych u dzieci ma charakter genetyczny. Zmiany te mogą pojawić się również u wcześniej zdrowych osób, bez zespołów genetycznych. Przyczyny rozwoju guza nie są jednak wtedy znane. Guz rośnie konsekwentnie w momencie, gdy jego komórki zaczynają wydzielać katecholaminy – hormony produkowane właśnie w rdzeniu nadnerczy.

Guzy chromochłonne – objawy

Najczęstszym objawem choroby jest napadowe nadciśnienie tętnicze, w którego przebiegu mogą pojawić się:

• tachykardia;
• ból głowy i oczu;
• bladość skóry;
• nadmierne pocenie się;
• hipotonia ortostatyczna;
• drżenia mięśniowe;
• uczucie niepokoju;
• przerost lewej komory serca.

Bezobjawowy przebieg guza chromochłonnego obserwuje się u około 10% chorych. Guzy chromochłonne wydzielają głównie katecholaminy, takie jak adrenalina i noradrenalina, rzadziej natomiast mogą produkować dopaminę. To właśnie te hormony odpowiadają za typowe objawy kliniczne dolegliwości. Mogą one także produkować inne związki, jak wazoaktywny peptyd jelitowy, chromogranina A, hormon adrenokortykotropowy, parathormon czy neuropeptyd Y. Innymi możliwymi objawami są:

• zlewne poty;
• napadowe uczucie gorąca z niepokojem i pobudzeniem;
• kołatanie serca.

W praktyce obraz kliniczny zależy nie tylko od rodzaju produkowanego hormonu, ale także od jego ilości w organizmie. Guz chromochłonny może mieć charakter łagodny lub złośliwy – rokowania są znacznie lepsze w przypadku zmian łagodnych. Za przerzut w przebiegu zmian złośliwych uznaje się guz o utkaniu guza chromochłonnego w miejscu, gdzie fizjologicznie nie występuje tkanka chromochłonna. Najczęściej przerzuty obserwujemy w obrębie szpiku kostnego, kości, wątroby, płuc oraz nerek.

Diagnostyka guzów chromochłonnych

W diagnostyce guzów chromochłonnych podstawowe znaczenie ma potwierdzenie zwiększonego wydalania metoksykatecholamin w moczu oraz badania obrazowe (USG jamy brzusznej, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny i scyntygrafia). Oznaczanie amin katecholowych i ich metabolitów w moczu powinno się wykonywać w 24-godzinnej zbiórce moczu. Spośród badań obrazowych największe znaczenie ma rezonans magnetyczny. Zaletami tej metody są wysoka jakość i dokładność uzyskanego obrazu. Podkreśla się również możliwość różnicowania guzów nadnerczy.

Guzy chromochłonne – leczenie

Podstawową i najskuteczniejszą metodą w przebiegu leczenia guzów chromochłonnych jest chirurgiczne usunięcie guza. Leczenie chirurgiczne polega na wycięciu guza i jeśli lokalizował się on w nadnerczu — również nadnercza. Leczenie farmakologiczne ma natomiast kluczowe znaczenie zarówno w przygotowaniu do zabiegu operacyjnego, jak i w kontroli objawów klinicznych w przypadku pacjentów, u których usunięcie guza nie jest możliwe lub występują przerzuty. Przygotowując pacjenta do adrenalektomii należy podawać mu leki blokujące receptory alfa-adrenergiczne.

Leczenie złośliwych guzów chromochłonnych polega na chemioterapii – zastosowanie ma skojarzenie cyklofosfamidu, winkrystyny i dakarbazyny. W ostatnich czasach podejmuje się jednak również próby leczenia agonistą receptora dla somatostatyny.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Wyskida M., Wyskida K., Maruniak-Chudek I., Sikora J., Chudek J., Guz chromochłonny w ciąży, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 68/2014.
2. Kozaczuk S., Beń-Skowronek I., Powikłania guza chromochłonnego nadnerczy, Endokrynologia Pediatryczna, 13/2014.
3. Kruszyńska A., Słowińska-Srzednicka J., Otto M., Niemy klinicznie guz chromochłonny u kobiety z androgenizacją, Postępy Nauk Medycznych, 11/2013.