Grzybica to choroba zakaźna wywoływana patogennymi grzybami. Może dotyczyć różnych części ciała, najczęściej jednak wyróżnia się grzybicę skóry, grzybicę paznokci oraz grzybicę układu pokarmowego. Rozwojowi grzybicy sprzyjają przede wszystkim ciepłe i wilgotne warunki, a także spożycie dużej ilości cukrów prostych. Diagnostyką i leczeniem choroby najczęściej zajmuje się lekarz dermatolog.
Grzybica – przyczyny
Na całym świecie poznano i zróżnicowano aż 250 tysięcy gatunków grzybów. Jednak zaledwie 200 z nich wywołuje zakażenia u ludzi. Nieliczne rodzaje grzybów są bezwzględnie chorobotwórcze (Histoplasma, Blastomyces) i wywołują zakażenia także u ludzi z prawidłowym układem odpornościowym. Większość zakażeń rozwija się u osób z upośledzoną odpornością. Najczęstszym czynnikiem etiologicznym są grzyby z rodzaju Candida (ok. 60–80% zakażeń) i Aspergillus, choć w ostatnich latach obserwuje się wzrost częstości zakażeń wywoływanych przez inne rodzaje, w tym Fusarium, Trichosporon, Scedosporium. Czynnikami ryzyka grzybicy są:
- stany upośledzenia odporności;
- chemioterapia i radioterapia;
- przebyta splenektomia;
- cukrzyca;
- niewydolność nerek;
- długotrwała antybiotykoterapia;
- choroby układu pokarmowego przebiegające z zaburzeniem mikroflory jelitowej;
- nowotwory;
- niewydolność wątroby;
- przewlekła obturacyjna choroba płuc.
Dodatkowo zakażenia grzybicze dzieli się na:
- powierzchowne (zlokalizowane w obrębie skóry i błon śluzowych);
- głębokie (zlokalizowane w narządach wewnętrznych).
Układowe zakażenia grzybicze mogą dotyczyć nawet kilku narządów jednocześnie, przybierając postać zakażenia uogólnionego, w przebiegu którego grzyby znajdują się nawet we krwi.
Do zarażenia grzybicą dochodzi najczęściej drogą kontaktową, czyli podczas korzystania ze wspólnego ręcznika, środków higieny osobistej, grzebienia do włosów. Czynnikiem ryzyka jest także uczęszczanie na basen bez klapek.
Grzybica – objawy
Grzybica może mieć różny obraz kliniczny, w zależności od lokalizacji patogennych grzybów. Wyróżniamy między innymi grzybicę:
- owłosionej skóry głowy – wyraźny stan zapalny, łuszczące się ogniska, równo ułamane włosy na wysokości kilku mm ponad powierzchnią skóry, liczne krostki wypełnione ropą;
- woszczynową – obecność tarczek woszczynowych barwy szarawo-żółtej będących kolonią grzyba, bliznowacenie z trwałym łysieniem w tym miejscu;
- brody – guzy, zlewające się ze sobą nacieczone krosty zlokalizowane na brodzie i wardze górnej, powiększenie okolicznych węzłów chłonnych;
- skóry gładkiej – okrągłe rumieniowo-złuszczające zmiany wyraźnie odgraniczone od otoczenia;
- pachwin – zmiany rumieniowo-złuszczające o nieregularnym i kolistym kształcie. Na obwodzie występują grudki i pęcherzyki;
- rąk – wykwity chorobowe lokalizujące się zwykle na jednej dłoni;
- paznokci – wyróżnia się 4 typy grzybicy paznokci, każda objawia się nieco inaczej. Typowe jest uszkodzenie płytki paznokcia;
- stóp – nadmierne rogowacenia naskórka, ogniska złuszczeniowe, liczne pęcherzyki tworzące zlewne ogniska wysiękowe.
I wiele innych.
Diagnostyka grzybicy
W diagnostyce grzybicy największe znaczenie mają badania mikroskopowe pobranych fragmentów zmian skórnych, mikrobiologiczne (posiew) oraz serologiczne krwi. Jeśli istnieje podejrzenie grzybicy układowej dodatkowo wykonuje się badania obrazowe, np. RTG.
Leczenie grzybicy
Dużym błędem jest samodzielne leczenie zmian grzybiczych. W znacznej większości przypadków skutkuje to jedynie nawrotem grzybicy, uodpornieniem się grzyba i zaostrzeniem objawów. Przy grzybicy zewnętrznej stosuje się leczenie miejscowe, czyli maści i kremy aplikowane na zmiany skórne. Jeśli zmiany nie ustępują wdraża się dodatkowo leczenie ogólnoustrojowe, czyli farmakoterapię przeciwgrzybiczą. Farmakoterapia trwa 2-3 miesiące, ale jest w pełni skuteczna. Przy grzybicy wewnętrznej konieczna jest farmakoterapia doustna ze względu na brak możliwości leczenia miejscowego.
Jednocześnie należy szczególnie dbać o higienę osobistą, najlepiej poinformować domowników o problemie, aby także oni zachowali ostrożność podczas korzystania ze wspólnych przyborów. Ważna jest odpowiednia dieta całkowicie wykluczająca na czas leczenia słodycze.
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...
Tłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Olszewska B., Imko-Walczuk B., Nowicki R., Dębska-Ślizień A., Wilkowska A., Rutkowski B., infekcje grzybicze skóry i tkanki podskórnej u chorych po transplantacji narządów, Przegląd Dermatologiczny, 103/2016.
- Trzmiel D., Lis-Święty A., Bergler-Czop B., Klinika zakażeń grzybiczych skóry i jej przydatków w praktyce lekarza rodzinnego – problem ciągle aktualny, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 4/2011.
Zostaw komentarz