Grzybica paznokci

Aktualizacja: 28 czerwca 2023

Grzybica paznokci (łac. onychomycosis) to zakażenie grzybiczne, które objąć może dowolny element paznokcia, od łożyska po płytkę paznokciową. Może powodować dyskomfort, ból, a także prowadzić do poważnych ograniczeń fizycznych, obniżając jakość życia. Jednocześnie stanowi duży problem estetyczny, niekiedy wiążąc się z rezygnacją z odsłoniętych sandałów.

Czym jest grzybica paznokci?

Grzybica paznokci uznawana jest za najczęstszą kliniczną chorobę zakażenia grzybami dermatofitowymi. Zmiany chorobowe częściej dotyczą paznokci u stóp niż u rąk. Ponadto zakażenie obejmuje na ogół kilka paznokci stóp, najczęstszym obszarem jest zajęcie paznokcia palucha. Choroba ta objawia się zmienionym wyglądem płytki paznokciowej. Paznokieć traci swe różowe zabarwienie, ulega pobruzdowaniu i łatwo się kruszy. Naskórek pod zgrubiałym i popękanym brzegiem płytki ulega nadmiernemu rogowaceniu. Te zmiany mogą się utrzymywać długo i stanowią dla chorego dokuczliwe utrudnienie w codziennym życiu, a dla otoczenia źródło zakażenia pośredniego lub bezpośredniego.

Ze względu na mechanizm zakażenia (sposób infekcji grzyba) oraz związany z tym obraz kliniczny obecnie wyróżniamy pięć typów grzybicy paznokci. Mogą one współistnieć nawet w obrębie jednej płytki paznokciowej. Rodzaje typów zakażenia grzybiczego płytek paznokcia odnosi się do infekcji dermatofitami, grzybami drożdżopodobnymi i grzybami pleśniowymi. Grzybica paznokcia zakaża najczęściej dorosłych. U osób starszych około 80% infekcji dotyczy paznokci stóp, zwłaszcza dużego palucha. Jednoczesne występowanie grzybicy paznokci stóp i rąk jest spotykane rzadziej. Grzybicą paznokci można bardzo łatwo się zarazić przez kontakt pośredni lub bezpośredni z osobą chorą na tą chorobę. Najczęściej do zakażeń dochodzi w miejscach publicznych takich jak baseny, sauny, tam gdzie człowiek chodzi boso.

Zobacz również: Paznokcie – jak naturalnie o nie dbać?

Grzybica paznokci – rodzaje

Istnieje kilka rodzajów grzybicy. Najpopularniejsze przedstawiamy poniżej.

Grzybica podpaznokciowa dalsza i boczna (Dalsza i boczna podpaznokciowa onychomikoza)

Ten typ grzybicy paznokci uznaje się za najczęściej występujący. Grzyby atakują paznokcie od strony dalszej (wolny brzeg płytki paznokciowej) i bocznych wałów paznokciowych. Wnikają poprzez hyponychlum i zajmują w pierwszej kolejności łożysko paznokcia. W wyniku tego dochodzi do odczynu ze strony łożyska, jego nadmiernego rogowacenia i unoszenia dystalnej części płytki paznokciowej. Sama płytka paznokciowa zostaje objęta zakażeniem przechodzącym z łożyska. Paznokieć zmienia swą barwę przybierajac kolor o żółtawobrązowym zabarwieniu. Jest także bardzo kruchy i łamliwy, ma nierówny wolny brzeg paznokcia i odstaje od łożyska, uniesiony przez rogowaciejące pod paznokciowe masy. Ten rodzaj grzybicy najczęściej jest obserwowany w obrębie paznokci rąk. Może występować jako postać pierwotna lub wtórna.

Grzybica bliższa podpaznokciowa (Bliższa podpaznokciowa onychomikoza)

W tym typie grzybicy grzyby niszczą eponychium i wnikają do macierzy paznokcia od strony proksymalnej. W kolejnej fazie zajmowana jest płytka paznokciowa. Początkowo dochodzi do zmleczenia (zbielenia) bliższej części paznokcia, jednak w tym okresie jest to jedynie zmiana zabarwienia. W dalszym etapie dochodzi do zniszczenia paznokcia z wykruszaniem jego bliższej części i odsłanianiem rogowaciejącego łożyska. Ten rodzaj grzybicy częściej obserwuje się u paznokci u rąk niż u stóp. Rozwija się szczególnie często u osób immunosupresorowanych, na przykład biorców przeszczepów nerek.

Grzybica powierzchniowa (Powierzchniowa onychomikoza)

Grzyby atakują płytkę paznokciową od strony jej powierzchni, ponieważ na tej drodze zakażenia grzyby napotykają znaczny opór w postaci keratyny, nie dochodzi do zmian dystroficznych. Jedynym zauważalnym objawem klinicznym jest pojawienie się zmiany zabarwienia paznokcia. Mogą być to małe plamkowe ogniska lub zmieniona barwa może obejmować cały paznokieć. Wyróżnia się dwie odmiany powierzchniowej grzybicy paznokcia: białą powierzchowną onychomikozę i czarną powierzchniową onychomikozę. Pierwsza objawia się białymi plamami, a druga czarnymi.

Grzybica wewnątrzpłytkowa (Wewnątrzpłytkowa onychomikoza)

Ten typ grzybicy wyodrębniono stosunkowo niedawno, bo w 1998 roku, kiedy to dokonano nowelizacji uprzednio istniejącej klasyfikacji. Grzyby wnikają bezpośrednio do płytki paznokciowej od wolnego jej brzegu, bez wcześniejszego zajmowania łożyska. Ponadto brak rogowacenia podpaznokciowego oraz onycholizy jest istotnym elementem różnicującym ten typ grzybicy od dalszej i bliższej podpaznokciowej onychomikozy. W obrazie klinicznym stwierdza się nierówną powierzchnię płytki paznokciowej z bardzo charakterystycznym blaszkowatym złuszczaniem. W efekcie paznokieć traci połysk, staje się matowy, niekiedy pojawiają się nieznaczne zmleczenia.

Grzybica całkowita dystroficzna (Całkowita dystroficzna onychomikoza)

Ta grzybica paznokci rozwija się niezależnie od mechanizmu wnikania grzybów do płytki paznokciowej. Przebiega ona w bardzo zaawansowanym procesie, który początkowo może być wspomnianym powyżej typem, najczęściej dalszą i boczną lub bliższą podpaznokciową onychomikozą. Cała płytka staje się matowa, przebarwiona na kolor żółtawobrązowy, dodatkowo dochodzi do zmian dystroficznych, wykruszania się płytki i nasilonego rogowacenia podpaznokciowego. Paznokieć jest hipereratotyczny, na ogół z cofniętym (wykruszonym) dalszym brzegiem.

Leczenie grzybicy paznokci

Sposób leczenia grzybicy paznokci zależy od stadium zaawansowania choroby. Jeżeli zmiany nie są głębokie, można je leczyć stosując specjalne lakiery antygrzybiczne lub poprzez naklejanie plastrów nasączonych grzybobójczą substancją. Warto również zajęte chorobą obszary smarować olejem z czarnego kminku, ponieważ ma on właściwości przeciwgrzybicze oraz bakteriobójcze.
Z kolei w cięższych przypadkach lekarz przepisuje doustne leki antygrzybiczne. Chory paznokieć należy szlifować co najmniej raz w miesiącu przy czym naklejać w miejsce ubytku flizelinę w celach ochronnych. W efekcie leczenie grzybicy paznokci może trwać od kilka miesięcy do roku.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bio olej z czarnuszki w płynie 100% naturalny
Tłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Banaszak A., Kurek L., Adamski Z., Czynniki etiologiczne grzybicy paznokci w materiale pracowni mikologii szpitala wojewódzkiego w Poznaniu i zakładu mikologii lekarskiej i dermatologii UM w Poznaniu w latach 2006-2007, Nowiny Lekarskie, 5/2008.
2. Gradowicz B., Grzybica paznokci. Czynniki ryzyka, profilaktyka, metody leczenia i pielęgnacji, Kosmetologia Estetyczna, 5/2019.
3. Piejko L., Nowoczesne metody leczenia grzybicy paznokci, 2/2015.
4. Szepietowski J., Franczuk A., Grzybica paznokci, Nowa Medycyna, 1/2001.
5. Trzmiel D., Lis-Święty A., Bergler-Czop B., Klinika zakażeń grzybiczych skóry i jej przydatków w praktyce lekarza rodzinnego – problem ciągle aktualny, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 4/2011.