Aktualizacja: 30 kwietnia 2022
Dyspepsja czynnościowa to jedno z najczęściej występujących i diagnozowanych schorzeń górnego odcinka przewodu pokarmowego. Objawia się bólem lub dyskomfortem w nadbrzuszu środkowym. Diagnostyką i leczeniem może zajmować się lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, choć zwykle pacjent kierowany jest do poradni gastroenterologicznej.
Spis treści
Dyspepsja czynnościowa – przyczyny
O dyspepsji czynnościowej mówi się wówczas, gdy zespół objawów pojawia się bez konkretnej przyczyny organicznej. Wciąż nie do końca wiadomo jaka jest dokładna przyczyna tej postaci dyspepsji, jednak sugeruje się wpływ:
- wzmożonego wydzielania kwasu solnego w żołądku;
- nadmiernej wrażliwości błony śluzowej układu pokarmowego na kwas solny, zwłaszcza w odcinku dwunastnicy;
- zaburzeń motorycznych górnego odcinka przewodu pokarmowego, obejmujących głównie opóźnione opróżnianie żołądka oraz obecność choroby refluksowej przełyku;
- nadmiernej i błędnej reakcji trzewnej na parametry takie jak objętość pokarmu, jego temperatura czy konsystencja.
Jest to więc choroba wieloczynnikowa.
Dyspepsja czynnościowa – objawy
W zależności od objawów, dyspepsję czynnościową dzieli się na typu wrzodowego oraz typu motorycznego. Przy dyspepsji typu wrzodowego głównym objawem są dolegliwości bólowe zlokalizowane w nadbrzuszu, natomiast przy dyspepsji czynnościowej typu motorycznego pojawiają się dodatkowo inne nieprzyjemne odczucia, w tym:
Objawy dyspepsji czynnościowej zazwyczaj pojawiają się w ciągu dnia, niemal nigdy nocą. Wielu pacjentów wiąże je z rodzajem spożytych pokarmów, co umożliwia wykluczanie ich w przyszłości. Rytm wypróżnień jest zwykle prawidłowy, co pozwala na odróżnienie dyspepsji od np. zespołu jelita drażliwego.
Objawy alarmujące
Pojawienie się którychkolwiek z poniższych objawów jest wskazaniem do konsultacji lekarskiej:
- częste wymioty;
- powiększenie węzłów chłonnych;
- anemia;
- zaburzenia połykania lub silny ból podczas połykania;
- niewyjaśniona utrata masy ciała;
- żółtaczka;
- guz lub niepokojące stwardnienie w jamie brzusznej.
Zwłaszcza, jeśli w rodzinie były przypadki chorób nowotworowych układu pokarmowego. Powyższe objawy z dużym prawdopodobieństwem wskazują na obecność choroby organicznej.
Diagnostyka
Podstawą rozpoznania jest szczegółowy wywiad przeprowadzony z pacjentem, uzupełniony badaniem USG jamy brzusznej oraz gastroskopią. Należy odróżnić dyspepsję czynnościową od dyspepsji organicznej, dlatego endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego musi wykluczyć istnienie choroby organicznej, która mogłaby powodować występujące objawy. Zgodnie z tzw. Kryteriami Rzymskimi II, dyspepsję czynnościową można stwierdzić wówczas, gdy w ciągu ostatnich 12 miesięcy, przez więcej niż 12 tygodni (niekoniecznie kolejnych) pojawiał się ból lub dyskomfort w okolicy środkowego nadbrzusza.
Dyspepsja czynnościowa – leczenie
Istnieje wiele metod postępowania, jednak żadna z nich nie odznacza się całkowitą skutecznością. Dobór metody terapeutycznej powinien zależeć od reakcji organizmu pacjenta, często odbywa się więc metodą prób i błędów. Do zalecanych metod postępowania zaleca się:
- modyfikację stylu życia i sposobu odżywiania (głównie odpowiednie nawodnienie organizmu i unikanie pokarmów, które powodują objawy dyspepsji);
- rezygnację z palenia papierosów i picia alkoholu;
- wprowadzenie do codziennej diety preparatów ziołowych, zwłaszcza na bazie dziurawca, siemienia lnianego, mięty (z wyjątkiem zgagi) czy liści karczochów.
Ważna jest farmakoterapia, której podstawowym celem jest zmniejszanie wydzielania kwasu solnego, osłanianie ścian i błony śluzowej żołądka oraz zmniejszanie dolegliwości bólowych. Dlatego najczęściej stosuje się leki prokinetyczne, IPP, leki rozkurczowe czy antydepresanty.
Przy odpowiednim leczeniu i postępowaniu objawy chorobowe nie są wyjątkowo uciążliwe. Obecność dyspepsji czynnościowej nie wpływa także na wzrost ryzyka chorób układu pokarmowego, takich jak nowotwory, choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzody żołądka. U niektórych chorych dyspepsja czynnościowa utrzymuje się przez całe życie.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Bartnik W., Dyspepsja – co nowego na kongresie Digestive Disease Week w Chicago w 2011 roku?, Gastroenterologia Kliniczna, 3/2011.
- Popczak G., Kowal A., Prystupa A., Schabowski J., Mosiewicz J., Od objawów do rozpoznania dyspepsji czynnościowej, Medycyna Ogólna, 16/2010.
- Waśko-Czopnik D., Dyspepsja czynnościowa, Medycyna po Dyplomie, 4/2011.
Zostaw komentarz