Czyrak

Czyrak (łac. furunculus, inaczej: ropne zapalenie okołomieszkowe) ma podłoże bakteryjne. Dolegliwość jest raczej rzadko stwierdzana u małych dzieci, jednak częstość jej występowania wzrasta wraz z wiekiem. Zawsze wymaga odpowiednio dobranego leczenia, które zwykle opiera się na farmakoterapii (przyjmowaniu antybiotyków).

Jak wygląda czyrak?

Bakteryjne zapalenie mieszków włosowych to inaczej powierzchowne lub głębokie zakażenie mieszka włosowego. W przypadku zajęcia całego mieszka włosowego wraz z otaczającą go tkanką rozwija się czyrak. Czyrak jest ostrym zapaleniem mieszka włosowego o etiologii najczęściej gronkowcowej. Przebiega z martwicą tkanek i odczynem zapalno-naciekowym otaczającej skóry. Najczęściej zaobserwować go można w obrębie twarzy (zwłaszcza na brodzie), skóry głowy, klatki piersiowej, a także na plecach, pod pachami i na pośladkach. Dokładny wygląd zmian zależy od głębokości zajętych mieszków.

Powierzchowne zapalenie mieszków włosowych (tzw. liszajec Bockharta) manifestuje się jako niewielkie (1-4 mm) krostki lub grudki o rumieniowym podłożu. Takie zmiany występują mnogo, w skupiskach, a goją się bez pozostawienia blizn. Głębokie zakażenie, czyli czyraki, objawiają się jako dość duże, rumieniowe grudki lub krosty skupiające się w większe ogniska, częściowo pokryte strupem. Bakteryjnemu zapaleniu mieszków włosowych mogą towarzyszyć świąd lub nadmierna tkliwość skóry.

Czyrak – przyczyny

Czyraki są zmianami rozwijającymi się na tle infekcji bakteryjnej. Patogenem wywołującym zapalenie mieszków włosowych jest najczęściej S. aureus, czyli Gram-ujemne bakterie. Schorzenie rozwija się niekiedy u pacjentów z trądzikiem pospolitym, długotrwale leczonych antybiotykami doustnymi. Czynniki ryzyka czyraków to:

• okluzja, maceracja i nadmierna wilgotność skóry;
• golenie, wyrywanie lub woskowanie włosków;
• łojotokowe zapalenie skóry;
• cukrzyca;
• choroby nerek lub wątroby;
• obecność ognisk zakażenia;
• obniżenie odporności.

Bakteria wnika pod naskórek w miejscu, z którego wystaje włos, zwłaszcza jeśli doszło do naruszenia ciągłości naskórka lub pacjent zmaga się z osłabieniem, a następnie powoduje rozwój stanu zapalnego. Ciekawostką jest, że wiele osób jest nosicielami gronkowca złocistego, nawet o tym nie wiedząc. U takich osób nie wywołuje żadnych dolegliwości.

Czyrak – diagnostyka

Przy niepokojących zmianach skórnych należy jak najszybciej udać się do dermatologa. Poza oględzinami zmian skórnych i przeprowadzeniem wywiadu zdrowotnego z pacjentem lekarz często podejmuje decyzję o wykonaniu badań krwi – zarówno aby zdiagnozować stan zapalny i infekcję bakteryjną, jak i aby sprawdzić, co mogło sprawić, że dana infekcja się rozwinęła. Tym bardziej że czyraki często pojawiają się w przebiegu chorób przewlekłych. Rzadziej pojawia się konieczność wykonania badań mikrobiologicznych (posiew ze zmian skórnych).

Czyrak – leczenie

Złotym standardem leczenia czyraków jest farmakoterapia. Pacjentowi podaje się antybiotyki, a za najskuteczniejsze uznać można chlorheksydynę lub podchloryn sodu. W leczeniu ograniczonych zmian zastosować można miejscowe antybiotyki, takie jak mupirocyna lub klindamycyna, przez okres około 7-10 dni. W uogólnionych lub nawracających przypadkach gronkowcowego zapalenia mieszków włosowych można dodatkowo spróbować doustne antybiotyki β-laktamowe, tetracykliny lub makrolidy. Antybiotyki zawsze dobierane są indywidualnie do pacjenta.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę na szczególną higienę osobistą, aby bakterie ze zmian skórnych nie pozostawały na przedmiotach ogólnego użytku, np. na myszce czy klawiaturze od komputera. Po każdorazowym użyciu warto przecierać je środkiem dezynfekującym. Aby przyspieszyć opróżnienie bolesnego guzka czyracznego domowymi sposobami, można stosować ciepłe okłady i maść ichtiolową, po konsultacji z lekarzem dermatologiem. Z kolei suplementacja (witamina D, kwasy tłuszczowe Omega 3, witamina C) poprawia odporność, przez co organizm lepiej sobie radzi z infekcją.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Sommer L., Reboli A., Heymann W., Choroby bakteryjne.
2. Draelos Z., Pugliese P., Fizjologia skóry – teoria i praktyka, Wydawnictwo MedPharm, Wrocław 2014.
3. Rycroft R., Robertson S., Wakelin S., Dermatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.