Czerniak

Czerniak to złośliwy nowotwór skóry wywodzący się z neuroektodermalnych komórek melanocytarnych. Mogą pojawiać się rodzinnie, zaś największym czynnikiem ryzyka ich rozwoju jest nadmierna ekspozycja skóry na promieniowanie UV – zarówno sztuczne (solarium, łóżka opalające), jak i naturalne (długie przebywanie na pełnym słońcu bez ochrony ciała). Nieleczony czerniak wykazuje bardzo wysoką śmiertelność.

Czerniak – przyczyny

Przyczyny nowotworów nie są znane, wyróżnia się jednak czynniki ryzyka predysponujące do zachorowania na nie. W przypadku czerniaka etiopatogeneza jest wieloczynnikowa. Składają się na nie czynniki genetyczne, dodatni wywiad rodzinny, wcześniejsza diagnoza czerniaka lub innych nowotworów w wywiadzie chorobowym oraz styl życia. Ryzyko czerniaka znacznie zwiększa opalanie się i częste przebywanie na dużym słońcu bez zabezpieczenia skóry. Bardziej narażone są przy tym osoby z jasną karnacją i blond włosami. Uważa się, że oparzenia słoneczne doznane przed ukończeniem 10. Roku życia aż 2-krotnie zwiększają ryzyko czerniaka w życiu dorosłym.

Czerniak – objawy

Czerniaka można podejrzewać po zaobserwowaniu zmian skórnych – zarówno tych de novo, jak i powstałych na podłożu wcześniej obecnych zmian barwnikowych. Uwagę powinny zwrócić zgrubienia na skórze, zmiana powierzchni skóry, swędzenie i krwawienie pieprzyków lub pojawienie się nowych, zwłaszcza tych o ciemnym zabarwieniu i nierównej, postrzępionej powierzchni. Obraz kliniczny czerniaków opisuje się systemem ABCDE, który prezentuje się następująco:

• A – asymetria: zmiana skórna posiada nierówny kształt;
• B – brzegi: są postrzępione;
• C – kolor: różnorodny, od jasnobrązowego po czarny, zwykle z nierównomiernym rozkładem barwnika i jego punktowymi depozytami;
• D – średnica: większa niż 5 mm lub szybko powiększająca się;
• E – uwypuklenie powierzchni ponad poziom skóry.

Każda osoba powinna regularnie oglądać swoje ciało i zgłaszać dermatologowi ewentualne odchylenia. Zaleca się również profilaktyczne wizyty kontrolne, aby to specjalista mógł ocenić zmiany skórne.

Diagnostyka czerniaka

We wstępnej diagnostyce wykorzystuje się dermoskopię, podczas której należy zaobserwować przynajmniej 2 z 3 następujących cech: asymetryczny rozkład struktur w obrębie zmian, atypowa siatka barwnikowa oraz tzw. niebiesko-biały welon. Pacjenci z tendencją do tworzenia się nowych zmian barwnikowych powinni samodzielnie w domu mierzyć ich średnicę linijką co 3 miesiące. Jeśli wzrost następuje szybko, należy udać się do dermatologa na badanie kontrolne.

Podstawą rozpoznania i najbardziej skuteczną metodą diagnostyczną jest jednak badanie histopatologiczne. W między czasie należy wykonać badania krwi i USG regionalnych węzłów chłonnych. Jeśli wynik badania histopatologicznego będzie dodatni, jak najszybciej wdraża się leczenie onkologiczne. Biopsję wycinającą można wykonać szybko już w warunkach laboratoryjnych po znieczuleniu miejscowym. Jednocześnie usuwa się margines 1-2 mm zdrowych tkanek wokół zmiany skórnej.

Czerniak – leczenie

Leczeniem z wyboru jest chirurgiczne usunięcie zmiany skórnej z zachowaniem marginesu zdrowych tkanek. Przy czerniakach bardzo często obserwuje się zmiany w regionalnych węzłach chłonnych, więc jeśli jest to konieczne, wykonuje się także limfadenektomię. Jako leczenie uzupełniające najczęściej stosuje się chemioterapię lub immunoterapię, rzadziej zaś radioterapię. Dokładne postępowanie zależy od ewentualnych przerzutów i ich lokalizacji.

Rokowania prezentują się różnie, w zależności od wczesności wykrycia zmian. Przy zmianach wczesnych (grubość naciekania do 1 mm) wyleczalność sięga niemal 100%. Należy mieć na uwadze, że u 20% pacjentów w przyszłości nastąpi nawrót choroby, dlatego wskazana jest stała obserwacja swojego ciała. Gdy czerniak cechuje się grubością naciekania powyżej 4 mm rokowania znacznie spadają, jako że miejsce ma jednoczesne zajęcie węzłów chłonnych. Czerniak w 4 stadium przebiega z zajęciem odległych narządów wewnętrznych, rokowania są złe. Warto wiedzieć, że czerniaki stanowią niemal 75% przypadków śmierci spowodowanych nowotworami złośliwymi.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) to oryginalny, jakości premium produkt wykazujący wiele właściwości. Wykorzystywany jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Chowaniec Z., Czerniak – problemy diagnostyczno-terapeutyczne w praktyce kosmetologa, Kosmetologia Estetyczna, 3/2018.
2. Kycler W., Teresiak M., Czerniak skóry: aktualne możliwości leczenia w Polsce na podstawie analizy leczonych pacjentów i przeglądu literatury, Współczesna Onkologia, 9/2006.
3. Kordek R., Jassem J., Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2019.