Aktualizacja: 18 grudnia 2022
Clostridium to szeroka grupa bakterii beztlenowych – obejmuje aż około 100 gatunków. Bakterie te wykazują zdolność tworzenia przetrwalników, przez co są w stanie przetrwać nawet w bardzo niekorzystnych warunkach. Sprawia to, że stają się jeszcze bardziej niebezpieczne dla człowieka. Spora część gatunków bakterii Clostridium wykazuje silną chorobotwórczość ze względu na wytwarzanie silnie działających toksyn (np. jad kiełbasiany). Za najgroźniejsze dla zdrowia uznaje się następujące: Clostridium difficile, Clostridium botulinum, Clostridium perfringens, Clostridium tetani i Clostridium sordellii.
Spis treści
Clostridium difficile
Obraz kliniczny zakażenia tymi bakteriami może mieć bardzo szerokie spektrum: od łagodnej i samoograniczającej się biegunki, aż po objawy toksycznej okrężnicy olbrzymiej. Zazwyczaj towarzyszą im gorączka, leukocytoza oraz dolegliwości bólowe brzucha. Najważniejszym czynnikiem ryzyka zakażeń jest antybiotykoterapia. Prawdopodobnie największe ryzyko stanowi przyjmowanie antybiotyków o szerokim spektrum działania, które w znacznym stopniu niszczą naturalną mikroflorę jelitową i na które Clostridium difficile wykazują oporność. Aż w 90% przypadków podczas wywiadu stwierdza się stosowanie antybiotyków 1-8 tygodni przed wystąpieniem objawów zakażenia.
U części pacjentów wystarczy więc odstawić przyjmowany antybiotyk, aby zauważyć poprawę stanu zdrowia. U innych należy zastosować farmakoterapię. Lekiem I rzutu w leczeniu Clostridium difficile jest metronidazol lub wankomycyna. Pierwszy stosuje się w przebiegu łagodnych i umiarkowanych zakażeń, natomiast drugi – w leczeniu ciężkich zakażeń.
Clostridium botulinum
To inaczej laseczka jadu kiełbasianego. Wszystkie szczepy C. botulinum produkują egzotoksynę zwaną jadem kiełbasianym bądź neurotoksyną botulinową. Zakażenie tą bakterią prowadzi do rozwoju botulizmu. Może do niego dojść drogą pokarmową, przez uszkodzenia skóry, a nawet drogą kropelkową (co zależy od rodzaju bakterii). Pierwszymi objawami są:
- osłabienie;
- zmęczenie;
- bóle głowy;
- suchość w jamie ustnej.
Kilka godzin później dołączają objawy neurologiczne – podwójne widzenie, światłowstręt, opadanie powiek. Należy szybko interweniować, ponieważ poważną konsekwencją może być porażenie ośrodka oddechowego i śmierć.
Leczenie polega na podaniu pacjentowi surowicy antytoksycznej, aby unieczynnić jad znajdujący się we krwi. Dodatkowo stosuje się prowokację wymiotów, płukanie żołądka oraz głębokie lewatywy (prowadzone w warunkach szpitalnych).
Clostridium perfringens
To inaczej laseczka zgorzeli gazowej. Prowadzi do rozwoju martwicy mięśni lub tkanki łącznej z charakterystycznym tworzeniem się gazów (stąd nazwa). Występowanie zatruć wiąże się najczęściej ze złym przechowywaniem produktów spożywczych, np. gdy mięso jest kilkukrotnie gotowane i chłodzone lub odmrażane i zamrażane. Pierwsze objawy pojawiają się po około 8-24 godzinach i dotyczą silnych bólów brzucha, nudności, wodnistej biegunki oraz złego samopoczucia. Martwicze zapalenie jelit powodują toksyny produkowane przez szczepy Clostridium perfringens typu C.
Należy jak najszybciej oczyścić i opracować ranę wraz z usunięciem jej martwiczych tkanek. Następnie jak najszybciej wdraża się antybiotykoterapię. W ostatnich czasach coraz większą uwagę przykłada się do leczenia zakażeń laseczką zgorzeli gazowej za pomocą tlenu pod wysokim ciśnieniem (tzw. terapia hiperbaryczna).
Clostridium tetani
Clostridium tetani to laseczka tężca, powodująca chorobę o tej samej nazwie (tężec). Do zakażenia dochodzi wskutek urazów ciała, kontaktujących się ze skażoną glebą. Może do nich dojść np. podczas skaleczenia się przy pracach ziemnych lub ogrodniczych. Bakteria zaczyna produkować toksynę, która dociera aż do rdzenia kręgowego. Pojawiają się charakterystyczne objawy – zaburzenia czucia w okolicy rany, silne i trudne do przerwania skurcze, szczękościsk. Objawy te są poprzedzone objawami zwiastującymi, czyli gorączką, bólem głowy i bolesnością ciała.
Pacjentowi należy podać antytoksynę tężcową – ma ona zastosowanie zarówno w profilaktyce, jak i w leczeniu. W momencie wystąpienia pełnoobjawowego tężca konieczna staje się hospitalizacja pacjenta i podawanie antybiotyków oraz leków spazmolitycznych. Obowiązkowe i darmowe szczepienie przeciwko tężcowi dotyczy dzieci i młodzieży do ukończenia 19 roku życia.
Clostridium sordellii
Kolonizuje drogi rodne kobiet i jest poważnym źródłem zakażeń w przypadku zabiegów ginekologicznych i położniczych. Toksyny produkowane przez te bakterie mogą powodować miejscową martwicę, postępujący obrzęk i wstrząs, który powoduje wysoką śmiertelność. Początkowe objawy są niespecyficzne i obejmują nudności, letarg, zawroty głowy i tkliwość w miejscu zakażenia. Tachykardia i niedociśnienie pojawiają się w ciągu kilku godzin. Badania laboratoryjne wykazują wyraźną leukocytozę.
Obecnie nie ma dostępnej antytoksyny, a leczenie jest trudne ze względu na bardzo szybko narastające objawy. W teorii mówi się o zastosowaniu antybiotyku takiego jak klindamycyna, co może stanowić użyteczne uzupełnienie leczenia.
Bio Acerola C - 100% naturalna witamina CAcerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Badurek S., Muszytowski M., Stróżecki P., Manitius J., Choroba związana z Clostridium difficile u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek, Forum Nefrologiczne, 3/2016.
- Albrecht P., Pituch H., Clostridium difficile — narastający problem diagnostyczny i terapeutyczny, Gastroenterologia Kliniczna, 1/2013.
- Pituch H., Wultańska D., Zakażenia Clostridium Difficile – rozpoznanie i postępowanie u osób w starszym wieku, Zakażenia XXI Wieku, 1/2018.
- Dzierżanowska-Fangrat K., Leczenie chorób infekcyjnych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.
Zostaw komentarz