Chondrokalcynoza

Chondrokalcynoza to inaczej dna rzekoma, czyli schorzenie przebiegające z odkładaniem się kryształów pirofosforanu wapnia w chrząstce stawowej. Konsekwencją jest upośledzenie czynności stawów i ból związany z wykonywaniem ruchów. Diagnostyką i leczeniem dny rzekomej zajmuje się lekarz reumatolog. Nie należy mylić dny rzekomej z dną moczanową – to dwie różne jednostki chorobowe, mające inne przyczyny.

Przyczyny chondrokalcynozy

Choroba najczęściej rozwija się u osób powyżej 50. roku życia. Bezpośrednią przyczyną chondrokalcynozy jest odkładanie się dwuwodnego pirofosforanu wapnia. Główny składnik kryształu jest molekułą powstającą jako produkt uboczny polimeryzacji kwasów nukleinowych (DNA i RNA). Jego poziom jest jednak utrzymywany na niskim poziomie dzięki enzymom zwanym pirofosfosfatazami. Wykazano, że w stawach pacjentów z chondrokalcynozą enzymy te mają obniżony poziom aktywności, w konsekwencji pozwalając kryształom rosnąć. Chorobami zwiększającymi ryzyko tego zjawiska są przede wszystkim:

• dna moczanowa;
• skrobawica;
• ochronoza;
• niedoczynność tarczycy;
• nadczynność przytarczyc;
• hipomagnezemia;
• pierwotna choroba zwyrodnieniowa stawów.

Innymi czynnikami ryzyka chondrokalcynozy są:

• dializoterapia;
• przyjmowanie niektórych leków, zwłaszcza bisfosfonianów czy leków hormonalnych;
• predyspozycje genetyczne;
• długotrwałe urazy;
• starzenie się tkanek związane z wiekiem.

Chondrokalcynoza wynika z odkładania pirofosforanów wapniowych i jest często stwierdzana również u pacjentów z hiperkalcemią. Hiperkalcemia z kolei może być wywołana wydzielaniem różnych substancji przez komórki nowotworowe (cytokin, peptydu PTH-podobnego, 1,25-(OH)2D3). W onkologii najczęściej hiperkalcemia wiąże się z nowotworami płuc, piersi i nowotworami hematologicznymi.

Chondrokalcynoza – objawy

Obecność kryształów w płynie stawowym lub w tkankach stawowych powoduje odczyn zapalny o charakterze ostrym albo przewlekłym. Ostre zapalenie (napad) wiąże się ze zjawiskiem fagocytozy kryształów, a także uwalnianiem wolnych rodników, mediatorów reakcji zapalnej, eikozanoidów, enzymów lizosomalnych czy z ekspresją cytokin prozapalnych. W efekcie rozwijają się objawy charakterystyczne dla stanu ostrego:

• gorączka;
• stan zapalny, najczęściej zlokalizowany w obrębie stawów kolanowych, ramiennych i nadgarstka;
• obrzęk i tkliwość zajętego stawu

Natomiast procesowi przewlekłemu towarzyszy dalsze działanie mediatorów zapalenia, powstawanie złogów kryształów w tkankach, a następnie niszczenie chrząstek stawowych i kości, a nawet uszkodzenie narządów wewnętrznych. To poważna choroba, ponieważ zniszczona chrząstka stawowa nie ma możliwości regeneracji.

Chondrokalcynoza – diagnostyka

Podstawowym badaniem jest ocena płynu stawowego, przy dnie rzekomej ma charakter zapalny, może być mleczny, a nawet lekko krwisty, a także zawiera kryształy pirofosforanu wapnia. Uzupełnieniem diagnostyki jest badanie RTG uwidaczniające zazwyczaj złogi soli wapnia w chrząstkach stawowych.

Chondrokalcynoza – leczenie

Leczenie zależy od fazy choroby. Przy rzucie ostrym kluczowe jest pozbycie się płynu z zajętego stawu, po czym lekarz wstrzykuje glikokortykosteroidy, ewentualnie kolchicynę lub NLPZ. W fazie przewlekłej dąży się do usunięcia przyczyny problemu, jeśli to możliwe. Jeśli dna rzekoma jest skutkiem chorób przewlekłych, dąży się do ich ustabilizowania, zwykle za pomocą farmakoterapii i zmiany trybu życia, ze szczególnym nastawieniem na zdrową dietę i regularną, umiarkowaną aktywność fizyczną. W przypadkach postaci miejscowej chondrokalcynozy, związanej z niestabilnością stawu, należy zlikwidować jego obciążenia i doprowadzić do stabilizacji centralnej. Pomocna są regularne wizyty u fizjoterapeuty.

Dna rzekoma a dna moczanowa

Pierwsza różnica wynika z przyczyn. Dna moczanowa wywołana jest zwiększonym stężeniem kwasu moczowego we krwi, co predysponuje do wytrącania się kryształów moczanu sodu w stawach. Z kolei przyczyną dny rzekomej jest wytrącanie się złogów pirofosforanu wapnia. Również obraz kliniczny jest różny. Objawy dny rzekomej wykazują nieco mniejsze nasilenie, ale utrzymują się za to dłużej. Dotyczą głównie dużych stawów. Dla porównania, dna moczanowa w pierwszej kolejności manifestuje się zapaleniem stawu podstawy palucha.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Świerkot J., Lewandowicz-Uszyńska A., Bogunia-Kubik K., Zespoły paranowotworowe a choroby reumatyczne, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 68/2014.
2. Zimmermann-Górska I., Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w chorobach wywoływanych przez kryształy, Reumatologia, 2/2012.
3. Zimmermann-Górska I., Kliniczne maski związane z chorobami reumatycznymi wywoływanymi przez kryształy, Reumatologia, 6/2006.