Bulimia (zwana także żarłocznością psychiczną) to zespół psychosomatyczny cechujący się regularnymi epizodami niekontrolowanego spożywania dużych ilości pokarmów. Towarzyszy temu stosowanie ekstremalnych metod zwalczania skutków obżarstwa. Szacuje się, że niemal 90% zachorowań dotyczy kobiet. Szczyt zachorowań przypada na 16-35 rok życia.
Przyczyny bulimii
Etiologia i patogeneza bulimii psychicznej są złożone i obejmują zarówno czynniki wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Wśród nich wymienia się czynniki rodzinne, osobowościowe, biologiczne oraz społeczno-kulturowe. Wśród czynników ryzyka znajdują się między innymi nadużywanie alkoholu, sięganie po narkotyki i otyłość. Autorzy wielu prac i publikacji podkreślają, że istotne w rozwoju tej jednostki chorobowej są cechy takie jak impulsywność i labilność emocjonalna.
Obraz kliniczny
W wywiadach stwierdza się epizody spożywania dużych ilości pokarmów. Po nich następuje prowokowanie wymiotów, stosowanie środków przeczyszczających lub moczopędnych, głodzenie się, nadmierny wysiłek fizyczny. Objawy są następstwem prowokowanych wymiotów i biegunek i obejmują:
- odwodnienie organizmu;
- zaburzenia elektrolitowe: hipokaliemia, hipochloremia i zasadowica metaboliczna wskutek wymiotów, hipomagnezemia i hipofosfatemia wskutek nadużywania środków przeczyszczających;
- zaburzenia rytmu serca i osłabienie mięśni (wskutek zaburzeń elektrolitowych);
- uszkodzenie szkliwa zębów;
- powiększenie ślinianek;
- nadżerki błony śluzowej i zaburzenia motoryki przełyku oraz żołądka, sporadycznie zespół Mallory’ego i Weissa;
- zaburzenia motoryki i melanoza okrężnicy.
Początek zaburzeń związany jest z traktowaniem jedzenia jako środka pozwalającego zmniejszyć napięcie psychiczne i dyskomfort emocjonalny. Może to łagodzić ewentualne poczucie odrzucenia i samotności. Czynnikiem spustowym mogą być trudne wydarzenia życiowe. Przykładem jest kryzys w życiu rodzinnym, rozwód, śmierć kogoś bliskiego, stres egzaminacyjny, a także zmiana pracy.
Rozpoznanie
Bulimia wymaga kompleksowej obserwacji pacjenta, przy czym podczas diagnostyki uwagę zwraca się na następujące aspekty:
- nawracające epizody żarłoczności, które charakteryzują się obydwoma poniższymi cechami:
- zjadanie w określonym czasie (np. w ciągu 2 h) ilości pokarmu, która jest na pewno większa niż spożywana przez innych ludzi w podobnym czasie i okolicznościach
- uczucie braku kontroli nad nadmiernym spożywaniem pokarmów podczas takiego epizodu (np. niemożność zaprzestania jedzenia, brak kontroli rodzaju i ilości pokarmu);
- nawracające niewłaściwe zachowania kompensujące, mające na celu zapobieżenie zwiększeniu masy ciała. Przykładem jest prowokowanie wymiotów, nadużywanie leków przeczyszczających, moczopędnych i wlewów przeczyszczających, głodzenie się lub nadmierny wysiłek fizyczny;
- epizody żarłoczności i niewłaściwe zachowania kompensujące występujące więcej niż 2 razy w tygodniu przez 3 miesiące;
- nadmierny wpływ postrzegania własnej masy ciała i sylwetki na samoocenę;
- zaburzenie nie występuje wyłącznie podczas epizodów jadłowstrętu psychicznego.
Wyróżnia się następujące typy bulimii:
- typ z wymiotami lub biegunkami – podczas trwającego epizodu żarłoczności psychicznej regularnie dochodziło do prowokowania wymiotów lub nadużywania leków przeczyszczających, moczopędnych lub wlewów przeczyszczających;
- typ bez wymiotów i biegunek – podczas trwającego epizodu żarłoczności psychicznej regularnie występowały niewłaściwe zachowania kompensacyjne, takie jak głodzenie się lub nadmierny wysiłek fizyczny. Jednocześnie nie dochodziło regularnie do prowokowania wymiotów lub nadużywania leków przeczyszczających, moczopędnych lub wlewów przeczyszczających.
Diagnostyka musi być wnikliwa i kompleksowa. Należy zapoznać się szczegółowo ze stanem zdrowia pacjenta oraz z najważniejszymi wydarzeniami w jego życiu, które mogą wiązać się z chorobą. Wskazana jest rozmowa z psychologiem lub psychiatrą.
Jak leczyć bulimię?
Postępowaniem z wyboru jest terapia poznawczo-behawioralna. Skuteczna jest też psychoterapia interpersonalna. U nastolatków dobre efekty przynosi terapia rodzinna. W przypadku niedożywienia stosuje się leczenie żywieniowe jak w jadłowstręcie psychicznym. U chorych prowokujących wymioty ważna jest prawidłowa higiena jamy ustnej i leczenie stomatologiczne.
Leczenie farmakologiczne zależy od fazy choroby. W ostrej fazie i w celu zapobiegania nawrotom żarłoczności psychicznej stosuje się leki przeciwdepresyjne. Fluoksetyna (uważana za lek pierwszego wyboru), inhibitory monoaminooksydazy i trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne są skuteczne w wywoływaniu remisji choroby. Leki przeciwdepresyjne nie są skuteczniejsze od terapii poznawczo-behawioralnej ani nie zwiększają jej skuteczności. Natomiast chorym stosującym przewlekle środki przeczyszczające doradza się stopniowe zmniejszanie ich dawek i częstotliwości stosowania.
Bibliografia
- Franczak-Young A., Jezierski-Kazberuk M., Niektóre zmiany neuropsychologiczne i somatyczne występujące w bulimii oraz podstawy strategii leczenia somatycznego, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 4/2011.
- Górska A., Bulimia i anoreksja – przyczyny, skutki i sposoby leczenia, Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, 4/2014.
- Izydorczyk B., Psychoterapia zaburzeń obrazu ciała w anoreksji i bulimii psychicznej – podejście integracyjne (zastosowanie terapii psychodynamicznej i technik psychodramy), Psychoterapia, 1/2017.
- Osińska A., Mozol-Jursza M., Tyszkiewicz-Nwafor M., Słopień A., Paszyńska E., Bulimia psychiczna – rozpowszechnienie, objawy i leczenie z uwzględnieniem aspektu stomatologicznego, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 12/2016.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Straszna choroba…