Bóle reumatyczne rąk

Bóle reumatyczne rąk są charakterystyczne zwłaszcza dla reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), będąc wiodącym, pierwszym objawem tej choroby. Należy zawsze odróżniać je od innych przyczyn dolegliwości bólowych w tej okolicy, takich jak np. zespół cieśni nadgarstka, fibromialgia, różnego rodzaju nerwobóle czy zwyrodnienia. Diagnostyką i leczeniem bólów reumatycznych zajmuje się lekarz reumatolog.

Bóle reumatyczne rąk – przyczyny

Najbardziej charakterystycznym objawem reumatoidalnego zapalenia stawów jest symetryczne zapalenie stawów (ból i obrzęk) z towarzyszącą poranną sztywnością stawów utrzymującą się powyżej 60 minut. Przyczyną reumatycznego bólu rąk jest więc zazwyczaj RZS. Najczęściej zmiany zapalne obejmują drobne stawy rąk i stóp oraz nadgarstków. Charakterystyczny dla wczesnego okresu zapalenia jest pozytywny wynik testu ściskania stawów śródręczno-paliczkowych (podczas wykonywania tej czynności pacjent odczuwa ból).

Dokładne przyczyny RZS wciąż nie zostały poznane, podobnie jak ma to miejsce przy wszelkich innych chorobach autoimmunologicznych i chorobach reumatycznych. Wykazano, że kobiety chorują aż 3-krotnie częściej niż mężczyźni, a u ponad 80% pacjentów początek choroby przypada na 35.-50. rok życia. Wykazano, że czynnikami ryzyka reumatoidalnego zapalenia stawów są: palenie papierosów, nieprawidłowa dieta, częste infekcje ogólnoustrojowe oraz długotrwały stres.

Warto zaznaczyć, że na wczesnym etapie RZS może przypominać inne choroby zapalne stawów. Zbliżony obraz kliniczny może występować we wczesnym okresie rozwoju tocznia rumieniowatego układowego, zespołu Sjögrena, twardziny układowej, mieszanej choroby tkanki łącznej, łuszczycowego zapalenia stawów. Podczas diagnostyki różnicowej należy wziąć to pod uwagę.

Bóle reumatyczne rąk – objawy?

Bóle reumatyczne są dość charakterystyczne, zwłaszcza jeśli lokalizują się w obrębie rąk. Są symetryczne, nasilające się i ustępujące okresowo (remisje i zaostrzenia). Towarzyszy temu obrzęk, zaczerwienienie i miejscowy wzrost ciepłoty ciała. Wraz z postępem choroby pojawiają się guzki reumatoidalne podskórne.

RZS rozpoczyna się od zmian morfologicznych w obrębie błony maziowej stawów rąk. Dochodzi do nagromadzenia komórek (limfocytów T oraz makrofagów), a napływające w miejsce zapalne komórki prowadzą do utworzenia się tzw. zwanej łuszczki. Poprzez zmiany morfologiczne w obrębie błony śluzowej dochodzi do powstania ziarniny reumatoidalnej, która dość szybko i sprawnie przenika do innych części stawu, prowadząc do zniszczenia chrząstki stawowej oraz tkanki kostnej. Wraz z postępem choroby obserwuje się rozrost naczyń krwionośnych, czego konsekwencją jest uszkodzenie wiązadeł i zniekształcenie stawów – początkowo właśnie w obrębie rąk.

Kryteria diagnostyczne RZS

Jako że bóle reumatyczne rąk są najczęściej manifestacją RZS, diagnostyka odbywa się właśnie w tym kierunku. Przeprowadza się z pacjentem szczegółowy wywiad, wykonuje kilka prostych testów funkcjonalnych i zleca badania krwi. Na podstawie uzyskanych informacji przydziela się pacjentowi punkty zgodnie z kryteriami klasyfikacyjne reumatoidalnego zapalenia stawów według ACR/EULAR z 2010 roku:

• zajęty 1 duży staw – 0 punktów;
• zajęte przynajmniej 2, lecz maksymalnie 10 dużych stawów – 1 punkt;
• zajęty przynajmniej 1, lecz maksymalnie 3 małe stawy – 2 punkty;
• zajęte przynajmniej 4, lecz maksymalnie 10 małych stawów – 3 punkty;
• zajęte przynajmniej 10 stawów z co najmniej jednym małym stawem – 5 punktów;
• RF i anty-CCP nieobecne w testach serologicznych – 0 punktów;
• niskie RF lub anty-CCP w testach serologicznych – 2 punkty;
• wysokie RF lub anty-CCP w testach serologicznych – 3 punkty;
• prawidłowe CRP i OB – 0 punktów;
• nieprawidłowe CRP i OB – 1 punkt;
• czas trwania zapalenia stawów poniżej 6 tygodni – 0 punktów;
• czas trwania zapalenia stawów powyżej 6 tygodni – 1 punkt.

Pewnym potwierdzeniem RZS jest uzyskanie przez pacjenta co najmniej 6 z 10 punktów. Uzupełniająco wykonać można badania USG i/lub RTG stawów rąk, aby ustalić, na jakim etapie zaawansowania znajduje się choroba.

Bóle reumatyczne rąk – leczenie

Nie ma sposobów na całkowite wyleczenie RZS, zatem celem leczenia jest głównie dążenie do złagodzenia lub remisji dolegliwości bólowych w obrębie rąk. Można tego dokonać, stabilizując chorobę podstawową, głównie za pomocą farmakoterapii (m.in. metotreksat, leflunomid, sulfasalazyna). Osiągają one pełne działanie po około 3 miesiącach regularnego przyjmowania. Jednocześnie zaleca się uczęszczanie na zabiegi fizykalne, np. kąpiele wirowe, laseroterapię, krioterapię itd. Ćwiczenia manualne rąk pozwolą jak najdłużej zachować sprawność. Ostatnimi czasy pacjenci rozważają również zastosowanie osocza bogatopłytkowego, co wyraźnie spowalnia rozwój choroby i wpływa korzystnie na regenerację stawów.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Majdan M., Wczesne reumatoidalne zapalenie stawów w pytaniach i odpowiedziach, Lekarz POZ, 1/2019.
2. Marcol-Majewska A., Majewski G., Kotyla P., Reumatoidalne zapalenie stawów – propozycje postępowania diagnostycznego, Forum Reumatol. 2017, tom 3, nr 2: 88–92.