Błonica

Aktualizacja: 29 lipca 2022

Błonica to groźna choroba zakaźna występująca głównie u dzieci. Wywołuje ją maczugowiec błonicy – Gram-dodatnia bakteria tlenowa. Choroba bardzo szybko rozprzestrzenia się drogą kropelkową, nieco rzadziej wskutek zranienia. W medycynie wyróżniamy kilka postaci błonicy, a różnią się one między sobą przebiegiem klinicznym.

Błonica – jak dochodzi do zakażenia?

Jak wspomniano we wstępie, najczęściej maczugowiec błonicy przenika do organizmu drogą kropelkową, a więc podczas kontaktu z kichającą czy kaszlącą osobą chorą. Zarazić można się także poprzez dotykanie przedmiotów, które wcześniej miał przy sobie chory pacjent. Za główny czynnik chorobotwórczy uznaje się jad wytwarzany przez bakterie.

Rodzaje błonicy

Od rodzaju błonicy zależy jej obraz kliniczny, a więc i optymalne sposoby leczenia. Choć wszystkie postacie wymagają antybiotykoterapii, rozpoznanie ich jest niezbędne do określenia rokowania pacjenta oraz doboru pozostałych metod terapeutycznych.

Błonica gardła

Występuje najczęściej, a jej charakterystycznym objawem jest pojawienie się na migdałkach nalotu, który ma tendencję do rozprzestrzeniania się na łuki podniebienne, języczek czy tylną ścianę gardła. W obrazie klinicznym pojawiają się:

• wysoka gorączka;
• powiększone węzły chłonne (podżuchwowych i szyjnych);
• słodkawy, nieprzyjemny zapach z ust;
• bladość skóry;
• podkrążone oczy;
• brak apetytu;
• wymioty i bóle brzucha.

Dochodzi do uogólnionego zatrucia organizmu, co powoduje przyspieszenie tętna. W skrajnych przypadkach ta postać choroby może doprowadzić do zaburzeń pracy serca wskutek zmian martwiczo-zapalnych oraz porażenia mięśnia sercowego. To zaś jest przyczyną śmiertelności na błonicę gardła.

Błonica krtani

Często stosowaną, zamienną nazwą jest tutaj krup. Postać choroby rozwija się bardzo szybko, nawet w ciągu 1 lub 2 dni. Bagatelizowana może doprowadzić nawet do śmierci wskutek uduszenia. W skrajnych przypadkach obserwuje się rozprzestrzenienie infekcji na całe drzewo oskrzelowe. Charakterystycznymi objawami błonicy krtani są:

• chrypka;
• szczekający kaszel;
• duszności;
• świst podczas wdechów;
• sinica.

To jedna z groźniejszych postaci błonicy. Rokowania są niskie, jeśli natychmiast nie zostanie podjęte leczenie. Tutaj również może dojść do zainfekowania całego organizmu.

Zobacz również: Zapalenie krtani – naturalne metody leczenia.

Błonica nosa

Jest to rzadka postać błonicy, pojawiająca się na ogół jedynie u niemowląt. Na samym początku pojawia się wodnisty katar, który w miarę rozwoju choroby przekształca się w ropny, a później krwisty. Typowe są tutaj także trudności w oddychaniu i tzw. sapka. Jest to najlżejsza postać choroby, przebiegająca bez objawów zatrucia.

Błonica piorunująca

Zwana również toksyczną czy złośliwą. Jej charakterystycznym objawem jest tworzenie się na błonach śluzowych brązowego, rozległego nalotu. Brązowy kolor wynika z obecności krwi. Ponadto typowe są:

• świst gardłowy podczas oddychania;
• upośledzenie mowy, także wskutek silnych bólów gardła;
• mdły, nieprzyjemny zapach z ust;
• bladość skóry;
• krwotoki z nosa, gardła i przewodu pokarmowego;
• silny obrzęk węzłów chłonnych.

Ostatni objaw jest tak charakterystyczny, że nosi swoją własną nazwę – szyja Cezara lub szyja Nerona. Nieleczona błonica piorunująca może doprowadzić do zapalenia mięśnia sercowego oraz licznych powikłań neurologicznych.

Leczenie błonicy

Leczenie błonicy uznaje się za skomplikowane i czasochłonne, ponieważ na samym początku należy odizolować chorego i usunąć wszystkie źródła zakażenia. Lekarz pobiera wymaz z gardła, aby wykryć obecność maczugowca błonicy. Podstawą leczenia jest podawanie odpowiednio dobranych antybiotyków, głównie penicyliny. Niestety, antybiotyk nie jest w stanie zapobiegać nieprzyjemnym konsekwencjom choroby i jej powikłaniom. Właśnie dlatego konieczne jest stałe monitorowanie pacjenta i w razie konieczności wdrażanie leczenia dodatkowego.

Ponadto, bardzo ważne jest podawanie choremu dużej ilości płynów, najlepiej chłodnych, które zmniejszą przekrwienie i ból gardła. Choć nie istnieje żadna dieta zalecana przy błonicy, warto pilnować, aby każdego dnia pacjent otrzymywał porcję niezbędnych witamin i minerałów. Przy braku apetytu może być to trudne, zwłaszcza w przypadku dzieci. Wówczas zaleca się dietę lekkostrawną, półpłynną, która jest dużo chętniej spożywana przy bólach gardła i obrzękach węzłów chłonnych. Nie należy zmuszać chorego do jedzenia. Ostatnim aspektem jest dbanie o czystość pościeli i higienę osobistą pacjenta.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Zasada A., Występowanie i chorobotwórczość dla człowieka potencjalnie toksynotwórczych maczugowców, Postępy Mikrobiologii, 2/2013.
2. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
3. Dziubek Z., Choroby zakaźne i pasożytnicze, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.