Astygmatyzm

Aktualizacja: 4 lipca 2022

Astygmatyzm to wada wzroku, zwana również wadą refrakcji. Polega na zaburzeniu zdolności tworzenia punktowego obrazu na siatkówce ze względu na różnicę mocy dla różnych przekrojów układu optycznego. Należy mieć na uwadze, że nie jest to choroba, a jedynie wada wzroku.

Rodzaje astygmatyzmu

Astygmatyzm nie jest jednorodną wadą – wyróżniamy kilka jego wersji. Są to:

• skośny astygmatyzm – przekroje główne nachylają się względem poziomu i pionu;
• odwrotny astygmatyzm – przekrój główny największej mocy jest poziomy (odwrotnie do standardowej reguły, stąd nazwa);
• prosty astygmatyzm – zgodny z regułą, przekrój główny największej mocy jest pionowy.

To jedynie podstawowy podział omawianej wady wzroku, obejmujący położenie przekrojów głównych. Jeśli bierzemy pod uwagę położenie ognisk w przekrojach głównych możemy wyróżnić astygmatyzm:

• krótkowzroczny złożony;
• krótkowzroczny zwykły;
• mieszany;
• nadwzroczny zwykły;
• nadwzroczny złożony.

Jednakże w większości przypadków mamy do czynienia z astygmatyzmem regularnym, w którym przekroje są zorientowane względem siebie prostopadle.

Astygmatyzm – przyczyny

Prawidłowe i wyraźne widzenie jest możliwe wtedy, gdy przednia powierzchnia oka jest regularna i posiada w miarę kulisty kształt. Oczywiście, w przyrodzie nie ma idealnie okrągłych kształtów, również w przypadku części ciała człowieka. Niektóre osoby posiadają kulistą rogówkę, u innych jednak posiada ona nieregularny kształt bardziej przypominający owal (piłkę do rugby). Im bardziej owalna rogówka, tym wyższa wada astygmatyzmu. Czynnikami ryzyka predysponującymi do rozwoju wady w każdym wieku są:

• czynniki genetyczne (astygmatyzm często pojawia się rodzinnie);
• częste i długotrwałe wykonywanie pracy wymagającej skupiania wzroku w jednym punkcie;
• brak dobrego oświetlenia w pomieszczeniach, w których się przebywa;
• niewłaściwe ukształtowanie przedniej części soczewki;
• deformacja gałki ocznej przez jej ucisk, np. spowodowany zmianami nowotworowymi.

Szacuje się, że około 30% populacji posiada astygmatyzm powyżej 0,50 D, wada występuje więc stosunkowo często. Wada może pojawić się wraz z wiekiem, dlatego tak ważne są regularne badania wzroku. Okulista na podstawie przeprowadzonych badań jest w stanie szybko zdiagnozować astygmatyzm. Jeśli astygmatyzm nie pojawił się jednak w okresie niemowlęcym, istnieje niewielkie ryzyko jego rozwoju w późniejszym wieku (choć nie jest to niemożliwe).

Astygmatyzm – objawy

Główne objawy astygmatyzmu to niewyraźne lub zniekształcone widzenie niezależnie od odległości, w której znajduje się dany przedmiot. Typowe jest między innymi:

• nierówne widzenie pionowych i poziomych linii patrząc np. na rysunek słońca z promieniście rozłożonymi promieniami;
• niewyraźne widzenie przedmiotów zarówno z bliska, jak i z daleka;
• wzmożone napięcie w obrębie gałek ocznych, co jest niekomfortowym uczuciem;
• częste mrużenie oczu;
• bóle oczu, bóle głowy;
• częste pocieranie oczu, łzawienie, pieczenie;
• szybkie męczenie wzroku podczas czytania lub wykonywania innych czynności wymagających skupienia wzroku;
• mylenie liter.

Niewyraźne widzenie może doprowadzić do powstania stanu zapalnego powiek oraz dolegliwości bólowych głowy, ponieważ osoba dotknięta wadą ciągle mruży oczy. Powoduje to również wczesne pojawienie się zmarszczek wokół oczu, tzw. kurzych łapek.

Zobacz również: Kurza ślepota.

Jak zdiagnozować astygmatyzm?

Astygmatyzm stwierdza okulista na podstawie przeprowadzonych badań optometrycznych, takich jak m.in.:

• pomiar refrakcji, akomodacji, krzywizny rogówki, grubości rogówki;
• topografia rogówki;
• model widzenia.

Aby wykonać powyższe badania okulista musi skorzystać także ze specjalistycznego sprzętu diagnostycznego, dlatego podejrzewając u siebie astygmatyzm warto wybrać doświadczonego i dobrego specjalistę.

Astygmatyzm – leczenie

Mając na uwadze, że ludzkie oko nie jest idealnie sferyczne, pewien astygmatyzm występuje niemal u każdego człowieka. Jeśli taka niezborność nie przekracza 0,5 dioptrii, mówimy o astygmatyzmie fizjologicznym, który nie wymaga korekcji.

Aby wyrównać wadę wzroku jaką jest astygmatyzm zaleca się noszenie specjalnych, cylindrycznych okularów lub torycznych soczewek kontaktowych. Sprawdza się to dobrze przy niższych wadach. Należy pamiętać, że soczewki czy okulary powinny mieć odpowiedni profil przeznaczony właśnie dla tej wady. Korzystanie z tradycyjnych przedmiotów optycznych nie uzyska się w pełni wyraźnego widzenia.

Innym rozwiązaniem jest zabieg chirurgiczny, który wbrew pozorom nie jest wysoce niebezpieczny, za to cechuje się bardzo wysoką skutecznością. Najczęściej wykonuje się korekcję laserową, która nie wiąże się z ryzykiem poważnych powikłań, trwa krótko i jest dobrze tolerowana przez pacjentów.

Koenzym Q10 (100 mg) bioalgi
Koenzym Q10, który Państwu oferujemy pozyskiwany jest przy użyciu naturalnego procesu fermentacji. Jest to czysty izomer trans, w 100% naturalny i identyczny jak Koenzym Q10 występujący w naszym organizmie, dzięki czemu bardzo wysokiej biodostępności.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Czaińska M., Astygmatyzm – charakterystyka wady, Optyka, 5/2016.
2. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
3. Hunter D., West C., Optyka okulistyczna, Górskie Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2012.