Alergia krzyżowa

Alergia krzyżowa polega na występowaniu reakcji alergicznych w jednym czasie na co najmniej 2 alergeny o zbliżonej budowie białkowej. Może dotyczyć alergenów spokrewnionych lub niespokrewnionych ze sobą. Najczęściej taka reakcja wiąże się z udziałem przeciwciał IgE. Diagnostyką i leczeniem problemu zajmuje się lekarz alergolog.

Alergia krzyżowa – na czym polega?

Do reakcji krzyżowej dochodzi wówczas, gdy przeciwciała klasy IgE wytworzone w kierunku jednego alergenu rozpoznają i łączą się z alergenem o zbliżonej budowie, pochodzącym z innego źródła. Zaobserwować można reakcje krzyżowe pomiędzy:

• różnymi alergenami pokarmowymi;
• alergenami pokarmowymi i wziewnymi (np. pyłki, sierść zwierząt);
• alergenami pokarmowymi i kontaktowymi (np. z lateksem).

Dość typowym zjawiskiem jest tzw. zespół wieprzowina – sierść kota, zaliczany do alergii krzyżowej obejmującej alergen pokarmowy i alergen wziewny. Przy alergii na wołowinę i białka mleka mogą pojawić się reakcje krzyżowe z alergenami sierści innych zwierząt: krowy, konia, psa czy chomika. Inne popularne alergie krzyżowe:

• brzoza-owoce;
• brzoza-bylica-seler-przyprawy;
• trawy-seler-marchew;
• bylica-brzoskwinia;
• drzewa-orzech laskowy;
• bylica-musztarda.

Alergeny o podobnej budowie, które powodują wystąpienie reakcji krzyżowej, nazywa się powszechnie homologami.

Objawy alergii krzyżowej

Objawy alergii krzyżowej mogą dotyczyć niemal każdego układu. Najczęściej występują one w obrębie:

• jamy ustnej : pieczenie i świąd języka, warg, policzków, spierzchnięte wargi, zajady, obrzęk Quinckego;
• układu pokarmowego:  bóle brzucha, wymioty, biegunka;
• układu oddechowego: wodnisty katar, skurcz oskrzeli;
• narządu wzroku:  łzawienie oczu, przekrwienie spojówek.

Może rozwinąć się także reakcja ogólnoustrojowa, manifestująca się niebezpiecznym, zagrażającym życiu wstrząsem anafilaktycznym. Objawy kliniczne wywoływane przy udziale reakcji krzyżowych najczęściej są takie same lub podobne jak w wyniku alergii pokarmowej. Objawy pojawiają się zazwyczaj w ciągu kilkunastu minut do 2 godzin.

Alergia krzyżowa – diagnostyka

Diagnostyka alergii wskutek reakcji krzyżowych przypomina diagnostykę innych chorób alergicznych i opiera się na trzech głównych kryteriach rozpoznawczych:

• szczegółowym wywiadzie zdrowotnym;
• obecności uczulenia (na podstawie punktowych testów skórnych i/lub specyficznych IgE)
• doustnych testach prowokacyjnych.

Od niedawna w diagnostyce alergii krzyżowej zdobywa uznanie diagnostyka molekularna, umożliwiająca oznaczenie stężeń swoistych immunoglobulin E skierowanych przeciwko określonym komponentom alergenowym.

Alergia krzyżowa – leczenie

Leczenie alergii krzyżowej zależy w dużej mierze od jej rodzaju. Często występującą alergią krzyżową jest reakcja pomiędzy pyłkami roślin a owocami i warzywami. W okresie pylenia szkodzących pacjentowi pyłków należy wówczas zastosować odpowiednią dietę eliminacyjną, aby nie doszło do reakcji krzyżowej. Przykładowo przy uczuleniu na pyłki brzozy nie powinno się w czasie pylenia tego drzewa jeść m.in. jabłek. Jabłka jedzone w innym czasie często nie wywołują żadnych dolegliwości u tej osoby. Z kolei przy reakcji krzyżowej na różne alergeny pokarmowe należy unikać łączenia ich źródeł pokarmowych w jednym posiłku. Podstawą leczenia jest więc znajomość alergenów, na które organizm reaguje nieprawidłowo oraz modyfikacja stylu życia właśnie pod tę wiedzę.

Można również spróbować immunoterapii alergenowej, która w ostatnich latach cieszy się rosnącą popularnością. To metoda polegającą na wielokrotnym podawaniu szczepionki alergenowej w celu wywołania tolerancji immunologicznej. Jej korzystne działanie zostało niejednokrotnie potwierdzone. Wadą jest jednak wysoka cena i długi czas trwania leczenia.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Wawrzeńczyk A., Bartuzi Z., Zespoły kliniczne alergii krzyżowej, Alergia Astma Immunologia, 23/2018.
2. Sybilski A., Alergia krzyżowa, Medycyna po Dyplomie, 4/2017.
3. Obtułowicz K., Alergologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.