Papaweryna

Papaweryna to organiczny związek chemiczny będący alkaloidem izochinolinowym. Jeszcze do niedawna znajdował szerokie zastosowanie we współczesnej medycynie, głównie ze względu na zdolność do rozkurczania mięśni gładkich narządów wewnętrznych. Jest częstym składnikiem leków.

Papaweryna – charakterystyka

Papaweryna jest alkaloidem izochinolinowym występującym naturalnie w opium (substancja pozyskiwana przez wysuszenie soku mlecznego z niedojrzałych makówek maku lekarskiego). Posiada wzór sumaryczny C20H21NO4 oraz masę molową 339,385 g/mol. Po wyizolowaniu przybiera postać kryształków przypominających drobne igły. Pod względem swojego działania klasyfikuje się na 3. miejscu, tuż za kodeiną i morfiną. Ze względu na obecność grupy metylenowej w swojej budowie ulega utlenieniu do papawerynolu, papaweraldyny oraz brunatnej pochodnej, jaką jest chlorek 2,3,9,10-tetrametoksy-12-okso-12H-indolo[2,1-a]-izochinioliniowy. Formy utlenione wyróżniają się słabszym działaniem spazmolitycznym. W medycynie stosuje się chlorowodorek papaweryny, który bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie.

Papaweryna – działanie i zastosowanie

Aktualnie zastosowanie papaweryny jest raczej ograniczone, jednak ze względu na właściwości spazmolityczne uznaje się ją za lek standardowy w zakresie działania rozkurczającego mięśnie gładkie. Związek ten hamuje aktywność fosfodiesterazy (PDE), co z kolei prowadzi do zwiększenia stężenia wewnątrzkomórkowych cAMP oraz cGMP. Chlorowodorek papaweryny stosuje się w dawkach 30-120 mg, np. do szybkiego znoszenia skurczu i co się z tym wiąże – szybkiego uwolnienia od bólu wynikającego z bolesnych skurczów mięśniowych, np. w przebiegu zaawansowanych chorób nerwowo-mięśniowych.

Dodatkowo chlorowodorek papaweryny znajduje zastosowanie w chirurgii naczyń celem zniesienia skurczu i umożliwienia przeprowadzenia zabiegu. Działanie spazmolityczne papaweryny utrzymuje się przez 30-60 minut, natomiast w przypadku wlewu dożylnego działanie trwa nawet 12-24 godziny. W uproszczeniu działanie papaweryny można przedstawić następująco:

• rozkurczanie mięśni gładkich narządów wewnętrznych, przewodów moczowych i naczyń krwionośnych;
• obniżanie ciśnienia tętniczego;
• zwiotczenie mięśni całego organizmu (przy większych dawkach).

Większość leków z papaweryną dostępna jest na receptę, choć można znaleźć również preparaty z jej dodatkiem (np. krople żołądkowe) niewymagające posiadania recepty.

Papaweryna – wskazania i przeciwwskazania

Wskazania do zastosowania papaweryny są następujące:

• kamica pęcherzyka żółciowego;
• kolka wątrobowa;
• stany skurczowe i spazmy dróg pokarmowych;
• zaparcia spastyczne;
• bolesne parcie na mocz;
• skurcze macicy;
• kamica nerkowa.

Przeciwwskazaniami są natomiast:

• nadwrażliwość na którykolwiek składnik leku;
• blok przedsionkowo-komorowy III stopnia;
• inne poważne zaburzenia rytmu i przewodnictwa mięśnia sercowego;
• ciąża;
• atonia pęcherza moczowego;
• skrajnie niskie ciśnienie krwi;
• niedrożność jelit.

Najlepiej skonsultować chęć zastosowania leku z lekarzem (jeśli jest on dostępny bez recepty).

Papaweryna – skutki uboczne

Jak w przypadku wszystkich leków (zarówno syntetycznych, jak i naturalnych), tak i tutaj należy liczyć się z ewentualnym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych. Stosowanie papaweryny może skutkować zawrotami głowy, nadmierną sennością, apatią lub wręcz przeciwnie – euforią, a także spowolnieniem perystaltyki jelit. Znacznie rzadziej występuje depresja oddechowa. Te działania niepożądane są typowe dla wszystkich leków z grupy opiatów. W razie konieczności papawerynę można szybko usunąć z krwi metodą hemodializy.

Chlorella w tabletkach z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne nie wpływając przy tym na florę fizjologiczną. Bardzo dokładnie usuwa toksyny z organizmu ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Czyrski A., Hermann T., Papaweryna – współczesne zastosowanie w farmakoterapii i jej trwałość, Farmacja Współczesna, 2012, 5, 83:87.
2. Olszanecki R., Wołkow P., Jawień J., Farmakologia. Mechanizmy – leki, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2023.