Herbicydy to związki chemiczne zaliczane do grona pestycydów, czyli sztucznych lub naturalnych substancji wykorzystywanych do zwalczania organizmów szkodliwych lub niepożądanych. Głównym zadaniem herbicydów jest likwidacja chwastów, których obecność mogłaby negatywnie rzutować na wzrost i rozwój roślin. Dzięki nim uprawy są wolne od niepożądanych gatunków roślin.
Spis treści
Herbicydy – co to?
Herbicydami zwiemy wszystkie związki chemiczne, które przyczyniają się do likwidacji chwastów na plantacjach i uprawach roślin. Można podawać je bezpośrednio do gleby lub pryskać nimi nadziemne części roślin. W zależności od mechanizmu działania wyróżniamy herbicydy:
- selektywne – niszczą wyłącznie chwasty, pozostając neutralnymi dla roślin właściwych, które są uprawiany na danym obszarze. Przykładowo taki preparat zwalcza chwastnicę jednostronną i owies głuchy, nie niszcząc jednak plantacji ziemniaków;
- nieselektywne – niszczą wszystkie rośliny, z którymi mają kontakt. Wykorzystuje się je więc przed założeniem plantacji, aby dokładnie oczyścić pole.
Powszechnie znane preparaty, działające szybko i efektywnie, zawierające np. arsenin sodu, trójtlenek arsenu, chloran sodu, sulfaminian amonu, boraks i wiele innych związków, mogą być silnie szkodliwe dla organizmów żywych i dla środowiska. W ostatnich latach wzrosło wykorzystanie techniki GMO. Dzięki modyfikacjom genetycznym można uzyskać rośliny odporne na herbicydy, dzięki którym zastosowanie tego typu preparatów staje się jeszcze skuteczniejsze.
Herbicydy – mechanizm działania
Herbicydy mogą działać na wiele sposobów, w zależności od ich głównego składnika chemicznego. Przykładowo glifosat hamuje aktywność syntazy 5-enolopirogroniano-szikimo-3-fosforanu, ważnego enzymu szlaku szikimowego występującego we wszystkich roślinach. Inną metodą jego działania jest desykacja, czyli wysuszanie roślin, czego bezpośrednią przyczyną jest zaburzenie cyklu fotosyntezy. Proces rozpoczyna się od zamknięcia aparatów szparkowych rośliny w następstwie ograniczenia procesu respiracji.
Herbicydy – czy są bezpieczne?
Wiele herbicydów wpływa negatywnie na zdrowie człowieka. Przykładem jest choćby glifosat, organiczny związek chemiczny z grupy fosfonianów, będący składnikiem niektórych nieselektywnych herbicydów. Preparaty oparte na glifosacie prowadzą do zamierania większości roślin, umożliwiając łatwe i tanie niszczenie chwastów, w tym wieloletnich, wcześniej bardzo trudnych do likwidacji. Niestety, związek ten ma tendencję do kumulowania się w tkankach roślin, wywierając później szkodliwy wpływ na ludzi i zwierzęta, które spożywają rośliny z danych upraw. Negatywne skutki spożywania roślin, na których wcześniej stosowano herbicydy:
- uszkodzenie płodu, zwiększenie ryzyka wad genetycznych u płodu;
- niepłodność;
- zaburzenia libido;
- problemy trawienne;
- schorzenia dermatologiczne;
- spadek odporności;
- zwiększanie stresu oksydacyjnego, który jest czynnikiem ryzyka wielu chorób cywilizacyjnych i chorób autoimmunologicznych.
Należy wiedzieć, że coraz częstsze stosowanie herbicydów nie pozostaje bez wpływu na środowisko naturalne. Środki te powodują masowe wymieranie pszczół, trzmieli, ptaków i innych ważnych dla przyrody zwierząt, które znajdują się w pobliżu lub pożywiają się roślinami czy owadami znajdującymi się na nich.
Zobacz również: Jak usunąć pestycydy z warzyw i owoców?
Co zamiast herbicydów?
Chwasty można zwalczać za pomocą ekologicznych, bezpiecznych preparatów. Są one jednak znacznie droższe, a przy bardzo dużych uprawach, nieopłacalne dla rolnika. Mimo wszystko, mając na względzie zdrowie konsumentów, są lepszym rozwiązaniem. Właściciele mniejszych upraw i plantacji mogą wypróbować domowe metody zwalczania chwastów. Przykładowe metody:
- ściółkowanie roślin, czyli umieszczanie między nimi specjalnej ściółki, która ogranicza wzrost chwastów przez ograniczenie dostępu powietrza i światła;
- opryski z wykorzystaniem octu – wystarczy zmieszać ocet z wodą w proporcjach 2:1, a następnie zastosować na chwasty, które nie rosną jednak w niewielkiej odległości od roślin uprawnych;
- soda oczyszczona – wystarczy posypać nią glebę po pieleniu bądź wczesną wiosną, zanim chwasty wzrosną.
Jeśli mamy czas i siłę, zawsze można ręcznie eliminować chwasty. Choć to czasochłonne i wymagające wysiłku, z pewnością jest najbezpieczniejsze dla roślin, a więc i dla zdrowia konsumentów.
Chlorella w tabletkach z rozerwaną ścianą komórkowąChlorella posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne nie wpływając przy tym na florę fizjologiczną. Bardzo dokładnie usuwa toksyny z organizmu ...
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Grygiel K., Sadowski J., Snopczyński T., Wysocki A., Pozostałości herbicydów w płodach rolnych i glebie, JEcolHealth, 4/2012.
- Kwiatkowska M., Jarosiewicz P., Bukowska B., Glifosat i jego preparaty – toksyczność, narażenie zawodowe i środowiskowe, Medycyna Pracy, 5/2013.
- Adamczewski K., Odporność chwastów na herbicydy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.
Zostaw komentarz