EDTA

EDTA (inaczej: kwas wersenowy) jest organicznym związkiem chemicznym z grona alfa-aminokwasów, o szerokim zastosowaniu w wielu dziedzinach przemysłu i nie tylko. Przeważnie jest składnikiem preparatów leczniczych oraz kosmetyków. Jakie ma właściwości i czy jest bezpieczny w użyciu?

EDTA – charakterystyka

Kwas wersenowy (ang. ethylenediaminetetraacetic acid, w skrócie: EDTA) jest organicznym związkiem chemicznym, będącym kwasem polikarboksylowym i jednocześnie alfa-aminokwasem. Swoje wszechstronne zastosowanie zawdzięcza głównie właściwościom kompleksującym wiele kationów metali. Posiada wzór sumaryczny C10H16N2O8 I masę molową 292,24 g/mol. Pod względem fizycznym jest białym lub niemal białym proszkiem o krystalicznej konsystencji. Otrzymuje się go w formie soli tetrasodowej przez alkilowanie etylenodiaminy.

EDTA – zastosowanie

EDTA znajduje szereg zastosowań we współczesnym przemyśle. Wykorzystuje się go m.in. jako:

• odczynnik kompleksujący w chemii analitycznej;
• środek konserwujący żywność;
• składnik roztworów buforowych;
• zmiękczacz wody;
• składnik nawozów mikroelementowych;
• uzdatniacz wody w akwarystyce;
• składnik niektórych mydeł.

EDTA bywa wykorzystywany w stomatologii do płukania kanałów korzeniowych w trakcie leczenia endodontycznego. Oczyszcza kanały, łącznie z usuwaniem części mineralnej warstwy mazistej, a jego celem jest m.in. odsłonięcie ujścia kanalików zębinowych przed wypełnieniem kanału. Kwas wersenowy wypłukuje jony wapnia i magnezu, zmiękczając tym samym powierzchowną warstwę zębiny, ułatwiając jej usunięcie.

Inną dziedziną, w której kwas wersenowy jest powszechnie wykorzystywany, jest kosmetologia. Reaguje i tworzy kompleksy z jonami metali, które mogą wpływać negatywnie na wygląd i/lub stabilność produktu kosmetycznego, dzięki czemu pozytywnie wpływa na trwałość kosmetyk, zapobiega zmianom barwy oraz konsystencji produktu gotowego. Dodatkowo wspiera działanie konserwantów poprzez destabilizację ścian komórek bakteryjnych, w których obecne są jony wapnia.

EDTA w medycynie

Kwas wersenowy po raz pierwszy zastosowano właśnie w medycynie do odtruwania organizmów po zatruciach metalami ciężkimi (do których zaliczamy ołów, pluton, uran, kadm, arsen, rtęć czy aluminium). W dalszym ciągu może być wykorzystywany właśnie w tym celu. Dodatkowo jednak wspomaga leczenie powikłań związanych z częstymi transfuzjami krwi i koniecznością usuwania z organizmu nadmiaru żelaza. Wyróżnia się przy tym wysokim stopniem bezpieczeństwa i niezwykłą skutecznością. Okulistyka wykorzystuje wersenian sodu do wzmocnienia działania takich związków, jak np. chlorek benzalkoniowy, który stosowany jest w kroplach do oczu. EDTA wykazuje także działanie przeciwbakteryjne.

Czy EDTA jest bezpieczny?

Bezpieczeństwo tego związku zostało całkowicie potwierdzone. Udowodniono, że nie przenika on do erytrocytów ani żadnych innych tkanek ludzkiego organizmu, a po wywarciu pożądanych działań w ustroju jest w pełni wydalany wraz z moczem już w ciągu maksymalnie 24 godzin. EDTA można stosować również w przypadku dzieci. Nie uczula ani nie wywołuje podrażnień.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. EDTA 15%, Instrukcja użycia, VDENTAL, Bielawa.
2. Sarbak Z., Jachymska-Sarbak B., Sarbak A., Chemia w kosmetyce i kosmetologii, Wydawnictwo MedPharm, Wrocław 2013.