Rozmnażanie bezpłciowe

Rozmnażanie bezpłciowe (inaczej: rozmnażanie wegetatywne, rozmnażanie agamiczne) nie wiąże się z produkcją i koniecznością udziału w tym procesie tzw. komórek generatywnych (gamet). W jego przebiegu organizm potomny tworzy się z części organizmu rodzicielskiego. Stanowi to przeciwieństwo procesu zwanego rozmnażaniem płciowym, występującym m.in. u człowieka i innych ssaków.

Na czym polega rozmnażanie bezpłciowe?

Rozmnażanie bezpłciowe charakteryzuje się przede wszystkim tym, że nowe osobniki powstają bez uczestnictwa gamet (komórek rozrodczych) męskich i żeńskich. W rezultacie tego potomstwo jest genetycznie identyczne z rodzicem, co oznacza, że powstają klony rodzicielskiego organizmu. Nie ma sytuacji jak w przypadku rozmnażania płciowego, w której organizm potomny jest całkowicie indywidualny – ma własny genom, który jest połączeniem genów matki i ojca. W biologii wyróżnia się przy tym kilka rodzajów rozmnażania bezpłciowego, a podstawowymi są:

• podział komórki – organizm pierwotny (np. bakteria) dzieli się na dwie takie same komórki potomne;
• pączkowanie – na ciele organizmu pierwotnego (np. drożdży) tworzy się niewielkich rozmiarów pączek, który wraz z upływem czasu rośnie, po czym oddziela się, tworząc nowy organizm;
• fragmentacja – organizm pierwotny (np. niektóre glony) dzieli się na fragmenty, przy czym każdy z nich rozwija się w nowy, pełnoprawny organizm;
• sporulacja – organizmy pierwotne (np. grzyby) produkują zarodniki, które są następnie rozsiewane i mogą rozwijać się w nowe organizmy;
• partenogeneza – organizmy pierwotne (np. niektóre owady, ryby) mogą rozwijać się z niezapłodnionych jaj, tworząc potomstwo.

W przebiegu rozmnażania bezpłciowego organizm potomny otrzymuje zestaw genów taki sam jak w przypadku organizmu rodzicielskiego. Ewentualne zmiany genotypu mają miejsce z reguły na drodze mutacji.

Rozmnażanie bezpłciowe – przykłady

Rozmnażanie bezpłciowe ma miejsce w przypadku bakterii, drożdży, rozgwiazd, grzybów, pcheł, niektórych roślin takich jak np. tulipany, czosnek). Klasyczne pączkowanie jest także spotykane u hydry, małego słodkowodnego organizmu. Na ciele hydry tworzy się pączek, który rośnie, a następnie odłącza się, tworząc nową hydrę. Dość charakterystyczne i niezwykle ciekawe zjawisko obserwuje się w przypadku rozgwiazd. Organizm rozgwiazdy może zostać odtworzony wyłącznie z jednego ramienia oderwanego od organizmu rodzicielskiego.

Zalety rozmnażania bezpłciowego

Do grona największych zalet rozmnażania bezpłciowego zaliczamy:

• szybkość i efektywność procesu – organizmy potomne tworzą się bardzo szybko, wyraźnie szybciej niż ma to miejsce w przypadku rozmnażania płciowego. Może to zajmować nawet parę minut w niektórych przypadkach. Pozwala to także na szerokie i efektywne rozprzestrzenianie się organizmów potomnych;
• brak konieczności obecności partnera – do rozmnażania bezpłciowego nie trzeba obecności organizmu męskiego i żeńskiego. Tak naprawdę organizmy potomne mogą tworzyć się wyłącznie z jednego organizmu pierwotnego;
• stabilność genetyczna – potomstwo jest genetycznie takie same z rodzicem, zachowuje więc sprawdzone i przystosowane cechy rodzicielskie. Jest to bardzo ważne w stabilnych i niezmiennych środowiskach;
• bezpieczeństwo rozmnażania się – proces eliminuje ryzyko mutacji związanych z kombinacją genów z różnych osobników, co może niekiedy prowadzić do niekorzystnych cech w potomstwie.

Organizmy potomne w przebiegu rozmnażania bezpłciowego mogą szybko zasiedlać nowe środowiska i wykorzystywać dostępne zasoby. Potęguje to ich zdolność do przetrwania i dominacji w danym ekosystemie.

Chlorella i młody jęczmień - oczyszczanie i odchudzanie
Chlorella i młody jęczmień w postaci sproszkowanego soku to w 100% naturalne produkty wysokiej jakości premium. W połączeniu uzupełniają składniki odżywcze i wspomagają oczyszczanie organizmu z zalegających toksyn …
Zobacz tutaj ...

Chlorella – tabletki na oczyszczenie organizmu
Chlorella z rozerwaną ścianą komórkową to w 100% naturalny, wysokiej jakości produkt. Potwierdzeniem tego są uzyskane certyfikaty świadczące o jakości w jakich warunkach została wyhodowana i wyprodukowana alga Chlorella od bioalgi.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Hillis D., Heller H., Hecker S., Hall D., Laskowski M., Sadava D., Biologia wokół nas, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2024.
2. Twyman R., Biologia rozwoju – krótkie wykłady, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2012.