Aktualizacja: 10 września 2023
Olej arganowy to cenny produkt otrzymywany z nasion arganu. Argan zaś jest ciernistym drzewem, które rośnie prawie wyłącznie na zachodzie Maroka. Drzewo arganowe jest w swojej rodzinie roślin wyjątkowym egzemplarzem. Pośród około 1000 gatunków należących do rodziny Sapotaceae, Argan jest rośliną żyjącą w suchym klimacie. W przeciwieństwie do innych tego rodzaju, które są drzewami i krzewami tropikalnymi, jest także jedyną roślina spośród nich, która rośnie na północy pustyni Sahara.
Spis treści
Charakterystyka drzewa arganowego
Zielono-białe kwiaty drzewa arganowego kwitną od maja do sierpnia w małych kępkach o przekroju liści od 5 do 6 mm grubości. Owoc tego drzewa potrzebuje do roku, aby dojrzeć. Niedojrzały jest zielony. Z kolei dojrzały, przybiera jasnożółty kolor. Kształt owocu przybiera koliste lub owalne formy i zazwyczaj jest nieco większy niż oliwki. Owoc składa się w większości z twardego orzecha, zawierającego do trzech nasion o migdałowatym kształcie. Cienka, mięsista i bardzo trudna do przecięcia powłoka otacza orzech. Nasiona zawierają bardzo cenny i pożyteczny olej, wzbogacony esencjonalnymi kwasami tłuszczowymi.
Zobacz również: Oleje roślinne.
Olej arganowy – produkcja
Olej arganowy tradycyjnie wytwarza się ręcznie. Owoce są zbierane i suszone w słońcu. Miąższ jest oddzielany i wykorzystywany jako pokarm dla bydła. Ten pracochłonny proces produkcji jest zazwyczaj udziałem kobiet, które zajmują się rozłupywaniem orzechów rękoma, sortowaniem i prażeniem nasion, rozdrabnianiem i mieleniem nasion między bardzo ostrymi kamieniami oraz mieszaniem ich w zimnej wodzie. Następnie do pasty dodaje się ciepłą wodę przez co olej wypływa na powierzchnie i można go z niej zebrać. Po niedługim leżakowaniu, ciemny olej staje się przejrzysty i ma miejsce jego oczyszczenie przez ostrożne odlewanie.
Szacuje się, że każdy litr oleju arganowego kosztuje około 10 godzin pracy. Wydajność produkcji jest bardzo mała: ze 100 kg owoców otrzymuje się 2 litry oleju. Każdy, kto w czerwcu podróżuje przez prowincję Tamanar w południowo-zachodnim Maroku, może być pewny, że spotka na ulicach chłopców sprzedających butelki wypełnione cennym olejem arganowym. Olej arganowy jest ciemniejszy od oleju z oliwek, najczęściej używanego oleju spożywczego w Maroku, który w opisywanej prowincji często bywa zastępowany przez olej oliwkowy. Olej ten jest bogaty w smaku, a aromatem przypomina masło orzechowe. 80% nienasyconych kwasów tłuszczowych w nim zawartych to kwas olejowy i kwas linolowy. Udział kwasu linolowego (37%) jest znacznie większy niż jego udział w oliwie z oliwek (10%). Kwas linolowy jest esencjonalnym kwasem tłuszczowym, który musimy przyjmować z pożywieniem, ponieważ nie jest on produkowany przez ludzki organizm.
W medycynie naturalnej, dzięki swoim właściwościom odmładzającym, olej arganowy jest wykorzystywany jako afrodyzjak. Od setek lat, marokańskie kobiety wykorzystują go jako kosmetyk do skóry i włosów.
Zobacz również: Olej arganowy – najbardziej skondensowany suplement diety.
Skład oleju arganowego
Olej arganowy zawiera także około 1% nie podlegających hydrolizie tłuszczów, biologicznie aktywnych substancji, takich jak: fitosterole, alkohole triterpenowe, tokoferole (witamina E), związki węgla, karotenoidy i ksantofile.
Tokoferole
Olej arganowy jest wyjątkowo bogaty w tokoferol: 620 mg/kg (olej z oliwek: 320 mg/kg). Alfa-tokoferol, który posiada największą aktywność witaminy E, stanowi 69% udziału wszystkich tokoferoli w oleju arganowym (inne to beta-, gamma-, i delta-tokoferol). Tokoferole są ważne ze względu na ich przeciw utleniające działanie i niszczenie wolnych rodników. Ochrona skóry i zdolność jej szybkiej regeneracji odnajdują logiczne wytłumaczenie w naturalnej zawartości przeciwutleniaczy w tym oleju. Naturalne występowanie przeciwutleniaczy umożliwia także doskonałe magazynowanie oleju arganowego i zapobiega jego starzeniu się.
Fitosterole
Grupa fitosteroli zawartych w oleju arganowym składają się głównie z schotenolu i alfa-spinasterolu. Są to tak zwane 7-stigmasterole, które występują stosunkowo rzadko pośród steroli roślinnych i są w tej kombinacji, zawartej w oleju arganowym, wyjątkiem. Pochodnym schotenolu i alfa-spinasterolu przypisuje się właściwości przeciwnowotworowe oraz stymulujące procesy komórkowe.
Alkohole triterpenowe
Głównymi składnikami alkoholu triterpenowego to tirucallol, beta-amyrin, butyrospermol i lupeol. Triterpeny posiadają właściwości przeciwnowotworowe i antyhiperglikemiczne oraz hipotensyjne obok innych oddziaływań psychologicznych.
Zastosowanie w kosmetyce
Olej arganowy ma doskonałe właściwości chroniące skórę, zmiękczające ją i nawilżające. Charakteryzuje się działaniem rewitalizującym i polepszającym elastyczność skóry. Efekt nawilżania i odbudowy stanowi wynik wysokiej koncentracji i specjalnego składu nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz wyjątkowej, naturalnej zawartości składników aktywnych fizjologicznie, które opisano wyżej.
Olej arganowy ma zastosowanie przede wszystkim w:
- produktach przeznaczonych dla skóry zniszczonej lub postarzałej;
- nawilżających kremach do rąk;
- balsamach do ciała;
- kremach odmładzających i przeciwzmarszczkowych do stosowania na skórze wokół oczu.
Olej arganowy powinien być produkowany w specjalnym procesie ekstrakcji na zimno, który zapewnia, że wszystkie właściwości oleju arganowego, oraz wszelkie cenne i dobroczynne właściwości będą w nim zawarte.
Olej arganowy działa na nasz organizm bardzo wszechstronnie. Wszystko ze względu na naturalną równowagę znajdujących się w jego składzie nienasyconych kwasów tłuszczowych.
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Matławska I., Łajs I., Znaczenie spożywcze, lecznicze i kosmetyczne oleju arganowego, Postępy Fitoterapii, 2/2010.
- Maciąg J., Płynne złoto z Maroka, Focus Medycyna.
- Cisowski W., Fecka I., Włodarczyk M., Owoce arganii źródłem oleju tłustego, Postępy Fitoterapii, 18/2017.
- Hałas P., Nawrocka-Bogusz H., Zastosowanie oleju arganowego w kosmetologii, Kosmetologia Estetyczna, 4/2014.
A do mnie olej aganowy właśnie idzie 🙂
Olejek arganowy stosuję głównie na włosy, ale dobrze wiedzieć też o innych sposobach wykorzystania w kosmetyce. Nie sądziłam, że to kosztuje tyle pracy…