Saponiny to związki pochodzenia naturalnego, które często wykorzystuje się w medycynie naturalnej. Jednak, mimo że znajdują zastosowanie w takim kierunku, mogą stanowić również zagrożenie dla naszego zdrowia. Wszystko dlatego, że niektóre z nich uznawane są za trujące. Czym dokładnie są saponiny oraz na czym polega ich działanie?
Czym są saponiny?
Saponiny to związki, które stanowią pochodne cukrów i należą do grupy glikozydów. Saponiny to termin, który definiuje grupę związków zawierających w swym składzie część aglikonu (sapogenol) – części niepolarnej i glikonu (cukru) – części polarnej. Ich nazwa pochodzi od łacińskiego słowa sapo, co oznacza mydło. Ściśle związane jest to z ich właściwościami odnoszącymi się do możliwości tworzenia piany w kontakcie z wodą. Tworzenie w roztworach wodnych piany oznacza, że związki te wykazują wysoką zdolność obniżania napięcia powierzchniowego, dzięki swojej strukturze amfifilowej. Posiadają one szerokie spektrum działania. Wykazują bowiem właściwości typowo farmakologiczne, przeciwnowotworowe, cytotoksyczne, przeciwdrobnoustrojowe i owadobójcze.
Biorąc pod uwagę rodzaj i liczbę pierścieni wchodzących w aglikon wyróżnia się saponiny:
- triterpenowe (posiadają aglikon alfa amyryny o 30 atomach węgla)
- steroidowe (posiadają rdzeń steranu o 27 atomach węgla)
Wyróżnia się również klasyfikację saponin, ze względu na rodzaj glikonu. I tak, w zależności od ilości łańcuchów cukrowych jaka wchodzi w skład cząsteczki wyróżniamy monodesmozydy, bidesmozydy oraz tride-smozydy, zawierające odpowiednio 1, 2 lub 3 łańcuchy cukrowe.
Saponiny bardzo dobrze rozpuszczają się w wodzie, emulgują tłuszcze i jak wspomniano wyżej tworzą stabilną, obfitą pianę w kontakcie z wodą.
Jakie właściwości i zastosowanie mają saponiny?
Saponiny na dużą skalę wykorzystuje się w medycynie. Stanowią bowiem składnik leków przeciwzapalnych, przeciwbakteryjnych, a także przeciwgrzybiczych. Pobudzają bowiem produkcję soków trawiennych, żółci w przewodzie pokarmowym oraz soku jelitowego. Wspomagają absorpcję składników odżywczych z jelit do krwi oraz stymulują procesy metaboliczne tłuszczów.
Związki te znajdują zastosowanie również w przemyśle farmakologicznym w produkcji hormonów płciowych np. testosteronu, progesteronu. Służą również jako forma suplementacji sportowców, które sporządzane są na bazie składników naturalnych jak np. lukrecja, kozieradka, buzdyganek naziemny.
Saponiny stosuje się także w kosmetologii w produkcji preparatów do stosowania zewnętrznego jak np. kremy czy balsamy do ciała. Ich celem jest redukcja zmarszczek, poprawa krążenia w tkankach skóry i ich dotlenienie. Poprzez zdolność saponin, jaką jest tworzenie z wodą piany, obniżają przepuszczalność napięcia powierzchniowego. W związku z tym zwiększają one przepuszczalność skóry, która znacznie lepiej absorbuje składniki odżywcze pochodzące z kosmetyków. Z tego względu stanowią one komponenty mydeł, płynów do oczyszczania skóry, toników czy żeli pod prysznic.
Uwaga!
Mimo iż saponiny wykazują wiele korzystnych właściwości dla naszego zdrowia to jednak w ich dostarczaniu należy być bardzo ostrożnym. Związki te bowiem mogą przyczyniać się do hemolizy erytrocytów (rozpad czerwonych krwinek). To z kolei sprawia, że uszkodzone na skutek zakażenia lub nieprawidłowej budowy krwinek przepuszczają hemoglobinę do osocza krwi. Proces hemolizy może z kolei przyczynić się do rozwoju anemii oraz uszkodzić szpik kostny. Niektóre saponiny uznawane są za trujące. Przyswajanie ich w dużych dawkach prowadzić może do porażenia mózgu i rdzenia kręgowego, a następnie uszkodzić serce i układ oddechowy.
Źródła saponin
Podstawowym źródłem saponin są oczywiście rośliny. Najwięcej związków tych występuje w:
- lukrecji
- nagietku lekarskim
- kasztanowcu
- naparstnicy
- oliwkach
- żeń-szeniu
- soi
- komosie ryżowej
- aloesie
Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalnyCzarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...
Bio olej z czarnuszki w płynie 100% naturalnyTłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...
Zostaw komentarz