Saponiny to związki pochodzenia naturalnego, które często wykorzystuje się w medycynie naturalnej. Jednak, mimo że znajdują zastosowanie w takim kierunku, mogą stanowić również zagrożenie dla naszego zdrowia. Wszystko dlatego, że niektóre z nich uznawane są za trujące. Czym dokładnie są saponiny oraz na czym polega ich działanie?
Saponiny – co to?
Saponiny to związki, które stanowią pochodne cukrów i należą do grupy glikozydów. Saponiny to termin, który definiuje grupę związków zawierających w swym składzie część aglikonu (sapogenol) – części niepolarnej i glikonu (cukru) – części polarnej. Ich nazwa pochodzi od łacińskiego słowa sapo, co oznacza mydło. Ściśle związane jest to z ich właściwościami odnoszącymi się do możliwości tworzenia piany w kontakcie z wodą. Tworzenie w roztworach wodnych piany oznacza, że związki te wykazują wysoką zdolność obniżania napięcia powierzchniowego, dzięki swojej strukturze amfifilowej. Posiadają one szerokie spektrum działania. Wykazują bowiem właściwości typowo farmakologiczne, przeciwnowotworowe, cytotoksyczne, przeciwdrobnoustrojowe i owadobójcze.
Biorąc pod uwagę rodzaj i liczbę pierścieni wchodzących w aglikon wyróżnia się saponiny:
- triterpenowe (posiadają aglikon alfa amyryny o 30 atomach węgla)
- steroidowe (posiadają rdzeń steranu o 27 atomach węgla)
Wyróżnia się również klasyfikację saponin, ze względu na rodzaj glikonu. I tak, w zależności od ilości łańcuchów cukrowych jaka wchodzi w skład cząsteczki wyróżniamy monodesmozydy, bidesmozydy oraz tride-smozydy, zawierające odpowiednio 1, 2 lub 3 łańcuchy cukrowe.
Saponiny bardzo dobrze rozpuszczają się w wodzie, emulgują tłuszcze i jak wspomniano wyżej tworzą stabilną, obfitą pianę w kontakcie z wodą.
Saponiny – właściwości
Saponiny na dużą skalę wykorzystuje się w medycynie. Stanowią bowiem składnik leków przeciwzapalnych, przeciwbakteryjnych, a także przeciwgrzybiczych. Pobudzają bowiem produkcję soków trawiennych, żółci w przewodzie pokarmowym oraz soku jelitowego. Wspomagają absorpcję składników odżywczych z jelit do krwi oraz stymulują procesy metaboliczne tłuszczów.
Związki te znajdują zastosowanie również w przemyśle farmakologicznym w produkcji hormonów płciowych np. testosteronu, progesteronu. Służą również jako forma suplementacji sportowców, które sporządzane są na bazie składników naturalnych jak np. lukrecja, kozieradka, buzdyganek naziemny.
Saponiny stosuje się także w kosmetologii w produkcji preparatów do stosowania zewnętrznego jak np. kremy czy balsamy do ciała. Ich celem jest redukcja zmarszczek, poprawa krążenia w tkankach skóry i ich dotlenienie. Poprzez zdolność saponin, jaką jest tworzenie z wodą piany, obniżają przepuszczalność napięcia powierzchniowego. W związku z tym zwiększają one przepuszczalność skóry, która znacznie lepiej absorbuje składniki odżywcze pochodzące z kosmetyków. Z tego względu stanowią one komponenty mydeł, płynów do oczyszczania skóry, toników czy żeli pod prysznic.
Uwaga!
Mimo iż saponiny wykazują wiele korzystnych właściwości dla naszego zdrowia to jednak w ich dostarczaniu należy być bardzo ostrożnym. Związki te bowiem mogą przyczyniać się do hemolizy erytrocytów (rozpad czerwonych krwinek). To z kolei sprawia, że uszkodzone na skutek zakażenia lub nieprawidłowej budowy krwinek przepuszczają hemoglobinę do osocza krwi. Proces hemolizy może z kolei przyczynić się do rozwoju anemii oraz uszkodzić szpik kostny. Niektóre saponiny uznawane są za trujące. Przyswajanie ich w dużych dawkach prowadzić może do porażenia mózgu i rdzenia kręgowego, a następnie uszkodzić serce i układ oddechowy.
Źródła saponin
Podstawowym źródłem saponin są oczywiście rośliny. Najwięcej związków tych występuje w:
- lukrecji
- nagietku lekarskim
- kasztanowcu
- naparstnicy
- oliwkach
- żeń-szeniu
- soi
- komosie ryżowej
- aloesie
Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalnyCzarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) to oryginalny, jakości premium produkt wykazujący wiele właściwości. Wykorzystywany jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, …
Zobacz tutaj ...
Bio olej z czarnuszki w płynie 100% naturalnyOlej z czarnuszki tłoczony na zimno, dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej …
Zobacz tutaj ...
Zostaw komentarz