Bioflawonoidy

Bioflawonoidy to liczna grupa fenolowych metabolitów wtórnych, zawierająca ponad 6000 różnych związków. Występują one powszechnie w świecie roślin i pełnią w organizmie człowieka ważne funkcje.

Charakterystyka bioflawonoidów

Wśród flawonoidów wyróżnia się między innymi: flawany, izoflawany, flawonole, flawony, izoflawony, dihydroflawonole, flawanony czy antocyjanidyny. Związki te klasyfikuje się na podstawie różnic w budowie. Można zatem brać pod uwagę np. rozmiar cząsteczek, rodzaj wiązania glikozydowego lub liczbę przyłączonych cząsteczek cukru.

Flawonoidy zbudowane są z 2 pierścieni aromatycznych połączonych trójwęglowym mostkiem. W efekcie tworzą charakterystyczny układ C6-C3-C6.

Synteza

Biosynteza tych związków należy do procesów złożonych. Powstają one bowiem z prekursorów metabolizmu podstawowego na skutek przemian tworzących 2 szlaki:

• szlak kwasu malonowego;
• szlak kwasu szikimowego.

Po zakończeniu obu szlaków następuje przemiana kwasu cynamonowego do kwasu parakumarowego. Ten z kolei ulega przekształceniu do parakumaroilokoenzymu A. Teraz pozostaje już tylko przeprowadzenie cyklizacji tego związku do nietrwałego chalkonu, z którego w ostateczności powstają flawonoidy.

Jakie funkcje w roślinach pełnią bioflawonoidy?

Bioflawonoidy odpowiadają za zabarwienie niektórych części roślin. Przykładowo, flawony i flawonole warunkują żółte zabarwienie, natomiast antocyjany – czerwone, niebieskie i fioletowe. Związki flawonoidowe determinują także zapach i smak owoców oraz kwiatów. Ma to szczególne znaczenie dla zwierząt przenoszących pyłki i nasiona.

Flawonoidy pełnią w roślinach ważne funkcje. Stanowią czynnik odstraszający inne organizmy (np. zwierzęta roślinożerne), chronią rośliny przed infekcjami, są inhibitorami kiełkowania, a także chronią tkanki roślinne przed nadmiernym promieniowaniem UV. Obecność grup hydroksylowych w pierścieniu flawonoidów sprawia, że wykazują one również właściwości przeciwutleniające. W efekcie chronią roślinę przed nadmiernym stresem oksydacyjnym.

Źródła bioflawonoidów

Bioflawonoidy występują powszechnie w świecie roślin. Człowiek dostarcza odpowiednich ilości tych związków spożywając owoce i warzywa. Bogatymi źródłami są:

• owoce jagodowe – aronia, truskawki, poziomki, jagody, maliny, borówki;
• jabłka;
• wiśnie;
• owoce cytrusowe – pomarańcze, grejpfruty;
• świeże soki owocowe i warzywne;
• warzywa kapustne – kapusta czerwona, brokuły;
• warzywa cebulowe – cebula, czosnek;
• buraki ćwikłowe;
• papryka;
• natka pietruszki.

Szczególną uwagę należy zwrócić na nać pietruszki, która zawiera do 13 600 mg tych związków w 100 g. Owoce aronii zawierają do 2080 mg w 100 g, natomiast czarna porzeczka około 560 mg w 100 g.

Właściwości bioflawonoidów

Najważniejszą funkcją bioflawonoidów w organizmie człowieka jest działanie antyoksydacyjne. Mogą one:

• wychwytywać wolne rodniki tlenowe oraz ich reaktywne formy;
• ograniczać wytwarzanie reaktywnych form tlenu w komórkach poprzez hamowanie aktywności enzymów biorących udział w ich powstawaniu;
• chelatować jony metali przejściowych, np. miedzi;
• chronić niskocząsteczkowe antyoksydanty przez utlenianiem.

Niektóre flawonoidy działają ochronnie na witaminę C i E. Dodatkowo wykazują właściwości przeciwzapalne i przeciwalergiczne. Wywołują bowiem szereg reakcji, w efekcie których hamują napływ leukocytów, regulują stan napięcia naczyń włosowatych oraz zmniejszają odczyny zapalne. Wykazano, że bioflawonoidy mogą stanowić czynnik prewencyjny wielu chorób. Mowa głównie o chorobach cywilizacyjnych, do których zaliczamy nowotwory, choroby układu sercowo-naczyniowego i cukrzycę. Flawonoidy wpływają także korzystnie na czynność płytek krwi. Utrudniają ich zlepianie, dzięki czemu działają antyagregacyjnie.

Podsumowanie

Bioflawonoidy stanowią bardzo ważny składnik diety człowieka. Znajdują się w powszechnie dostępnych produktach roślinnych, dlatego nie powinno być problemu z ich podażą. Pełnią niezwykle ważne funkcje zarówno w ludzkim ustroju, jak również w tkankach roślin. Szczególną uwagę zwraca się na ich właściwości przeciwutleniające.

Bibliografia

1. Gheribi E., Związki polifenolowe w owocach i warzywach, Medycyna Rodzinna, 4/2011.
2. Jasiński M., Mazurkiewicz E., Rodziewicz P., Figlerowicz M., Flawonoidy – budowa, właściwości i funkcja ze szczególnym uwzględnieniem roślin motylkowatych, Biotechnologia, 2/2009.
3. Majewska M., Czeczot H., Flawonoidy w profilaktyce i terapii, Farmacja Praktyczna, 5/2009.
4. Sadowska A., Świderski F., Kromołowska R., Polifenole – źródło naturalnych przeciwutleniaczy, Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego, 1/2011.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bio olej z czarnuszki w płynie 100% naturalny
Tłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...