Synapsa

Aktualizacja: 14 października 2022

Synapsa to miejsce pomiędzy sąsiednimi komórkami, w którym następuje komunikacja ich błon komórkowych. Może pojawiać się między dwoma neuronami (komórkami nerwowymi), jak również między neuronem a efektorem (narządem wykonawczym). Dzięki synapsom możliwe jest zachowanie właściwego, prawidłowego przekaźnictwa nerwowego, co z kolei przekłada się na sprawne funkcjonowanie całego układu nerwowego i organizmu człowieka.

Synapsa – gdzie się znajduje?

Synapsę możemy zlokalizować między:

• dwoma aksonami lub dwoma dendrytami (wypustki komórek nerwowych);
• aksonem a dendrytem;
• aksonem lub dendrytem a ciałem komórki nerwowej;
• dwoma ciałami komórek nerwowych;
• dendrytami a komórkami receptorowymi;
• aksonami a pobudzanymi przez nie efektorami.

Jako że włókna nerwowe znajdziemy w każdym, nawet najbardziej oddalonym fragmencie ciała, synapsy rozlokowane są po cały organizmie w bardzo dużych ilościach.

Budowa synapsy

W budowie każdej synapsy wyróżnić można część presynaptyczną i część postsynaptyczną, między którymi znajduje się szczelina synaptyczna. Pozostałe elementy budowy są jednak zmienne i zależą od tego czy opisujemy synapsę chemiczną czy synapsę elektryczną.

Synapsa chemiczna

Synapsy chemiczne stanowią zdecydowaną większość synaps u człowieka i pozostałych ssaków. Impuls nerwowy przekazywany jest za pomocą neuroprzekaźników, czyli wyspecjalizowanych związków chemicznych. Przykładami neuroprzekaźników w organizmie człowieka są choćby: serotonina, glicyna, dopamina, acetylocholina bądź histamina.

Część presynaptyczna w synapsie chemicznej utworzona jest przez kolby, czyli zakończenia aksonów. To właśnie tutaj znajdują się pęcherzyki synaptyczne bogato wypełnione neuroprzekaźnikami. Po zadziałaniu pobudzającego potencjału postsynaptycznego neurotransmittery powodują uwolnienie do wnętrza komórki głównie jonów sodu, co powoduje depolaryzację błony komórkowej i przewodzenie impulsu. Szczelina synaptyczna w synapsach chemicznych najczęściej wynosi 20-50 nm.

Synapsa elektryczna

Charakterystyczną cechą synaps elektrycznych są bardzo wąskie szczeliny synaptyczne, wynoszące zaledwie 10 nm. Wypełnione są substancją utworzoną przez białka strukturalne, przy czym tworzą kanał, przez który przechodzą drobne cząsteczki. Przez taką synapsę impuls przechodzi bez opóźnienia, tak charakterystycznego dla synaps chemicznych. Dodatkowo obserwuje się tutaj dwukierunkowość przekazu informacji. Synapsy elektryczne można zaobserwować w mięśniach, gałkach ocznych, części korowej mózgu oraz niektórych częściach mięśnia sercowego.

Funkcje synapsy

Działanie pojedynczej synapsy nie wywołuje wystarczającej depolaryzacji błony komórkowej, wystarczającej do spowodowania utworzenia się impulsu czynnościowego w komórce postsynaptycznej. Jednak w momencie, gdy wiele synaps zadziała jednocześnie, depolaryzacja błony przekracza wartość progową i w komórce postsynaptycznej powstaje potencjał czynnościowy. Podsumowując, podstawową funkcją każdej synapsy w ciele człowieka jest zapewnianie prawidłowej komunikacji między kolejnymi komórkami. Możliwe jest płynne przenoszenie informacji nerwowych, a więc i wykonywanie czynności takich jak jedzenie, czesanie się, bieganie, wstawanie z łóżka czy chodzenie. Dzięki synapsom odczuwamy wszystkie zmysły – widzimy, słyszymy, czujemy smak i zapach ulubionych potraw. Także dzięki nim odczuwamy przyjemność podczas stosunków seksualnych, przytulania się z bliską osobą lub podczas relaksującego masażu.

Bez synaps niemożliwe byłoby działanie układu nerwowego. Jak natomiast wiadomo, układ nerwowy koordynuje i kontroluje pracę wszystkich innych układów, narządów czy komórek w ciele człowieka.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Obrębowski A., Plastyczność mózgowia w praktyce foniatrycznej i neurologopedycznej, Postępy w Chirurgii Głowy i Szyi, 1/2013.
2. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom IV, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
3. Merritt L., Merritt Neurologia, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2017.