Przepona

Przepona ( łac. diaphragma) to jeden z najważniejszych mięśni w ciele człowieka. Umożliwia oddychanie, które jest podstawową czynnością życiową każdego człowieka. Posiada zdolność do poruszania się między klatką piersiową a jamą brzuszną, obniżając się i unosząc w zależności od etapu oddychania. Pod względem pochodzenia należy do mięśni szyi, w związku z czym jest unerwiana przez nerw szyjny oraz nerw przeponowy.

Przepona – budowa

Przepona posiada nerkowaty kształt, a jej średnia grubość wynosi 3 mm. Rozpina się między jamą brzuszną a klatką piersiową, a w związku z jej lokalizacją i budową wyróżnia się 3 główne części tego mięśnia. Części te nigdy ściśle się ze sobą nie łączą. Między początkiem części lędźwiowej a żebrowej znajduje się małe, trójkątne pole zwane trójkątem lędźwiowo-żebrowym.

Ważnym elementem w budowie przepony jest środek ścięgnisty, stanowiący wspólne ścięgno końcowe wszystkich trzech części przepony. W przypadku człowieka (występuje bowiem u każdego innego ssaka) przyjmuje kształt nerkowaty, dostosowując się do przekroju klatki piersiowej.

Część lędźwiowa

Najsilniejsza część przepony, jej grubość może dochodzić do 1 cm. Rozpoczyna się trzema ścięgnistymi więzadłami:

• więzadło łukowate pośrodkowe – stanowi łuk w przednim ograniczeniu rozworu aortowego;
• więzadło łukowate przyśrodkowe – rozpina się między trzonem I lub II kręgu lędźwiowego, a wyrostkiem żebrowym I kręgu lędźwiowego, tuż nad mięśniem lędźwiowym większym;
• więzadło łukowate boczne – zrasta się z powięzią mięśnia czworobocznego lędźwi.

Część lędźwiowa rozpoczyna się również odnogą przepony. Dzielimy ją na odnogę prawą i lewą, z czego prawa jest silniejsza i rozpoczyna się na powierzchni przedniej kręgosłupa w odcinku lędźwiowym. Odnoga lewa ogranicza natomiast przejście dla aorty i przewodu piersiowego. Między pasmami ścięgnistymi odnogi prawej przebiega żyła nieparzysta oraz nerw trzewiowy większy. Bocznie przez odnogę przepony przechodzi pień współczulny.

Część żebrowa i część mostkowa

Część żebrowa to najszersza część przepony, która rozpoczyna się 6 wiązkami od powierzchni wewnętrznej chrząstki VII-XII żebra. Wchodzą one między wiązki mięśnia poprzecznego brzucha. W tej części, pod więzadłem łukowatym bocznym, przechodzi nerw podżebrowy.

Część mostkowa jest najmniejsza spośród pozostałych. Składa się z wąskich pęczków mających swój początek na powierzchni wewnętrznej wyrostka mieczykowatego.

Otwory przepony

W budowie przepony obserwuje się liczne otwory przepony, przez które przechodzą ważne anatomiczne struktury. Najważniejszym jest rozwór aortowy, zlokalizowany na wysokości XII kręgu piersiowego, między kręgosłupem a dwiema odnogami przepony. Przez ten otwór przechodzi jednak nie tylko aorta, ale również przewód piersiowy. Skurcz przepony nie przeszkadza tętnieniu aorty, ponieważ rozwór aortowy jest wystarczająco szeroki.

Kolejnym otworem jest rozwór przełykowy, przez który przechodzi przełyk oraz pnie nerwu błędnego, kierujące się w stronę żołądka. Niekiedy mogą przechodzić tędy także gałązki brzuszne nerwu przeponowego lewego. Podczas każdego skurczu przepony (czyli podczas wdechu) miejsce ma delikatne zwężenie przełyku.

Otwór żył głównej znajduje się w środku ścięgnistym na prawo i w kierunku przednim od rozworu przełykowego. Przechodzi przez niego żyła główna, kierując się do prawego przedsionka serca, jak również gałązki brzuszne nerwu przeponowego prawego. Ciekawostką jest, iż żyła główna dolna zrasta się ze ścięgnistym brzegiem otworu.

W budowie przepony zaobserwować można również liczne otwory w obrębie jej odnóg, między pasmami ścięgnistymi. Są one małe i szczelinowate. Przechodzą przez nie rozmaite naczynia i nerwy z klatki piersiowej kierujące się do jamy brzusznej, bądź odwrotnie.

Przepona – funkcje

Przepona to najważniejszy mięsień oddechowy w ciele człowieka. Podczas skurczu spłaszcza się . Przy spokojnym wdechu wiązki mięśniowe odchylają się od ściany klatki piersiowej, a sam mięsień ulega obniżeniu około 2 cm. Podczas głębokiego wdechu ruchy przepony są większe, co umożliwia powiększanie się obwodu klatki piersiowej i obniżanie ciśnienia w jej obrębie. Powietrze może przedostać się do płuc. Z kolei podczas wydechu napięcie mięśni brzucha podnosi przeponę i wspomaga usuwanie powietrza z płuc.

Na koniec należy wspomnieć, że przepona jest nie tylko mięśniem oddechowym. Dodatkowo bierze udział w fonacji, czyli wydawaniu głosu. Reguluje siłę wydechowego prądu powietrza i tym samym wpływa na głośność i barwę głosu.

Przepona – unerwienie

Za unerwienie przepony odpowiada głównie nerw przeponowy (z segmentu kręgosłupa C3-C5). Dodatkowo zaś odgałęzienia odchodzące od pętli szyjnej (segment C2-C3).

Przepona – unaczynienie

Przepona jest mięśniem bardzo dobrze unaczynionym. Odpowiadają za to tętnice:

• osierdziowo-przeponowa;
• mięśniowo-przeponowa;
• piersiowa wewnętrzna;
• przeponowe górne odchodzące od aorty piersiowej;
• przeponowa dolna odchodząca od aorty brzusznej.

Żyły z kolei uchodzą do żyły głównej górnej i dolnej.

Bio Acerola C - 100% naturalna witamina C
Acerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.