Pęcherzyk żółciowy

Aktualizacja: 10 września 2023

Pęcherzyk żółciowy (łac. vesica biliaris) to niewielki narząd połączony z wątrobą, w którym gromadzi się żółć między okresami trawienia pokarmów. Żółć jest w nim nie tylko magazynowana, ale i zagęszczana. Narząd ten lokalizuje się na powierzchni trzewnej wątroby między płatem prawym a czworobocznym.

Pęcherzyk żółciowy – budowa

W budowie anatomicznej pęcherzyka żółciowego wyróżnić można 3 części:

1. dno – część dolną, która u dorosłego człowieka przekracza brzeg dolny wątroby o 1-2 cm;
2. trzon – część środkową, która od górnej strony nie jest pokryta otrzewną;
3. szyjkę – część górną, która przedłuża się w przewód pęcherzykowy.

Ściana pęcherzyka żółciowego składa się także z 3 warstw:

• błona śluzowa – wytwarza liczne fałdy, ma zdolność do wydzielania śluzu, wchłaniania wody i zagęszczania żółci;
• błona mięśniowa – zbudowana z komórek mięśniowych gładkich;
• błona surowicza – położona najbardziej zewnętrznie, pochodzi z otrzewnej wątroby.

Pęcherzyk żółciowy spoczywa na powierzchni trzewnej wątroby, w dole pęcherzykowym. Otrzewna powierzchni trzewnej wątroby pokrywa całą tę część powierzchni pęcherzyka, która nie przylega do dołu pęcherzyka żółciowego. Niekiedy omawiany narząd łączy się fałdem otrzewnej z okrężnicą poprzeczną i/lub dwunastnicą. W warunkach prawidłowych, zarówno sam pęcherzyk żółciowy, jak i jego zawartość, nie są widoczne na obrazie RTG jamy brzusznej. Dopiero po wprowadzeniu środka kontrastującego uwidacznia się jego położenie. Ważną strukturą narządu jest przewód pęcherzykowy, który się z nim łączy i prowadzi do dolnego końca przewodu wątrobowego wspólnego. Łącząc się z nim, wytwarza przewód żółciowy wspólny.

Pęcherzyk żółciowy – funkcje

Podstawową funkcją pęcherzyka żółciowego jest magazynowanie i zagęszczanie żółci, ta zaś stanowi płyn o gorzkim smaku i odczynie słabo zasadowym. Choć nie zawiera w składzie enzymów trawiennych, uczestniczy w trawieniu poprzez emulgowanie tłuszczów, co ułatwia działanie lipazie i przyczynia się do wchłaniania kwasów tłuszczowych. Żółć służy także do neutralizowania kwaśnej miazgi pokarmowej pochodzącej z żołądka. Przypuszcza się, że każdej doby powstaje około 1,5 l żółci, choć ilość ta jest bardzo zmienna. Substancja wydzielana z wątroby odpływa bez przerwy do jelita w 2 postaciach, jako:

• żółć zagęszczona, pęcherzykowa – ciemna, ciągnąca się;
• żółć wątrobowa – rzadka, jasna.

Co ciekawe, pęcherzyk żółciowy może być nieobecny u niektórych osób już w momencie narodzin. Można bez niego żyć, ponieważ niekiedy pojawia się również konieczność chirurgicznego usunięcia go podczas leczenia wielu chorób wątroby. Mimo tego uznaje się go za ważny narząd.

Pęcherzyk żółciowy – unaczynienie

Za unaczynienie pęcherzyka żółciowego odpowiada tętnica pęcherzykowa, która odchodzi przeważnie od gałęzi prawej tętnicy wątrobowej właściwej.

Pęcherzyk żółciowy – unerwienie

Nerwy pęcherzyka żółciowego pochodzą od splotu wątrobowego i wraz z komórkami zwojowymi tworzą gęstą sieć dokoła szyjki pęcherzyka. Spore znaczenie w unerwieniu ma też nerw błędny, którego podrażnienie powoduje skurcz błony mięśniowej tego narządu i rozkurcz mięśnia zwieracza bańki wątrobowo-trzustkowej.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.