Mózg

Aktualizacja: 7 czerwca 2024

Mózg (łac. cerebrum) człowieka to niezwykle ważny narząd zlokalizowany wewnątrz czaszki, należący do ośrodkowego układu nerwowego. To właśnie on odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu – kontroluje czynności dowolne i świadome oraz te podświadome, niezbędne do życia. Reguluje wydzielanie hormonów, umożliwia poruszanie się oraz logiczne myślenie. Także w nim tworzą się emocje i różne zachowania. Problemy związane z mózgiem leczy lekarz neurolog lub psychiatra.

Mózg – budowa

Nie należy mylić mózgu z mózgowiem, ponieważ na mózg składają się jedynie 2 półkule – prawa i lewa. W skład mózgowia wchodzą natomiast dodatkowo móżdżek i pień mózgu. Półkule mózgu zbudowane są z kory mózgowej, którą z kolei tworzą miliardy komórek nerwowych zwanych neuronami. Neurony łączą się ze sobą synapsami, dzięki czemu powstają długie połączenia między oddalonymi od siebie strukturami czy narządami a układem nerwowym.

Kora mózgu tworzy pofałdowane płaty, na powierzchni których z łatwością można zaobserwować bruzdy i zakręty. Jeszcze do niedawna uważało się, że im bardziej pofałdowana powierzchnia kory mózgu, tym mądrzejszy jest człowiek. Nic bardziej mylnego. Podstawowym zadaniem pofałdowań jest zwiększanie powierzchni mózgu. Kora mózgu dzieli się na wspomniane płaty takie jak:

• płat czołowy – odpowiada za planowanie, myślenie, dokonywanie oceny sytuacji oraz wyrażanie emocji. Dzięki niemu każdy człowiek posiada umiejętność zachowania się adekwatnie do sytuacji. Dodatkowo płat czołowy odpowiada za pamięć;
• płat ciemieniowy – parzysty płat odpowiadający za wykonywanie zamierzonych ruchów, rozpoznawanie ruchu oraz czucie bólu, dotyku i temperatury. Kolejną ważną jego funkcją jest integracja czucia i wzroku oraz ruchu i wzroku, a także rozumienie pojęć abstrakcyjnych i języka;
• płat potyliczny – mieści się w nim ośrodek wzroku, dzięki któremu każdy człowiek może prawidłowo widzieć. Dodatkowo zarządza złożonymi procesami odbierania, przetwarzania i interpretacji bodźców wizualnych;
• płat skroniowy – parzysty płat odpowiadający za możliwość logicznego wypowiadania się i rozumienia słyszanych słów, a także za umiejętność modulowania tonu głosu oraz szybkość mówienia. Płat skroniowy ściśle wiąże się ze zmysłem słuchu.

W budowie anatomicznej mózgu należy wyróżnić ponadto istotę szarą, istotę czarną oraz istotę białą. Szara odpowiada za pamięć, inteligencję, czytanie i pisanie, znajduje się na zewnątrz mózgu. Wewnątrz leży istota biała, odpowiedzialna za przesyłanie informacji wewnątrz ośrodkowego układu nerwowego. Z kolei istota czarna bierze udział w koordynacji ruchów mimowolnych. Z jej zaburzeniami wiąże się choroba Parkinsona.

Mózg – funkcje

Mózg każdego człowieka pełni niezwykle ważne funkcje. Jego uszkodzenie powoduje liczne choroby, a nawet śpiączkę. Mózg odbiera wrażenia zmysłowe, odpowiada za marzenia, emocje, zapamiętywanie, poruszanie się. Kontroluje zdrowy i spokojny sen, produkcję i wydzielanie ważnych hormonów i neuroprzekaźników, a także rozwój organizmu już od momentu życia płodowego. Mózg dzieli się na prawą i lewą stronę. Półkuli lewej przypisuje się zdolności językowe i logiczne myślenie, natomiast prawej półkuli kreatywność oraz zdolności artystyczne. Uważa się, że u osób praworęcznych lepiej funkcjonuje półkula lewa i odwrotnie, nie jest to jednak w pełni potwierdzone.

Choroby mózgu

Do najczęściej diagnozowanych chorób mózgu należą:

• padaczka – wskutek zaburzenia funkcjonowania wybranych neuronów w mózgu, co prowadzi do niekontrolowanych wyładowań elektrycznych;
• tętniak mózgu – osłabienie ścian tętnicy prowadzące do poszerzenia jej światła, może skutkować groźnym pęknięciem;
• choroba Alzheimera – schorzenie nieurodegeneracyjne powstające wskutek patologicznego gromadzenia się białek w neuronach i wokół nich. Prowadzi do stopniowego zaniku pamięci;
• udar mózgu – udar krwotoczny lub udar niedokrwienny;
• choroba Parkinsona – objawiająca się spowolnieniem ruchowym, drżeniem mięśni oraz ich sztywnością. Bezpośrednią przyczyną są patologie związane z istotą czarną mózgu;
• nowotwór mózgu – przyczyny nowotworów nie są znane. Rosnący guz może uciskać na okoliczne struktury mózgu dając rozmaite objawy kliniczne;
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – wskutek infekcji wirusowych lub bakteryjnych;
• stwardnienie zanikowe boczne – choroba neurodegeneracyjna prowadząca do porażenia neuronów ruchowych;
• stwardnienie rozsiane – wskutek specyficznej reakcji zapalnej w istocie białej mózgu i rdzenia kręgowego. Prowadzi do rozpadu otoczki mielinowej we włóknach nerwowych.

Takich chorób jest znacznie więcej, a podstawą ich rozpoznania są przede wszystkim badania obrazowe. W neurologii największe znaczenie ma tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom IV, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
3. Liberski P., Kozubski W., Moryś J., Neurologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.