Jelito cienkie

Aktualizacja: 7 lipca 2022

Jelito cienkie (łac. intestinum tenue) zalicza się do przewodu pokarmowego i jest jednocześnie jego najdłuższym odcinkiem. Osiąga bowiem aż do 11 metrów długości. Zarówno początek, jak i koniec jelita cienkiego posiada zastawki zapobiegające cofaniu się treści pokarmowej. Narząd wykazuje zdolność do ruchów perystaltycznych, dzięki którym pokarm może przesuwać się w kierunku jelita grubego. Główną funkcją jelita cienkiego jest trawienie i wchłanianie składników odżywczych z pożywienia oraz utrzymywanie wysokiej odporności organizmu.

Jelito cienkie – budowa

Jelito cienkie jest bardzo długie, a w razie potrzeby chirurgicznie można usunąć do 3 metrów jelita czczego lub jelita krętego bez obaw o narażenie życia pacjenta. Narząd dzielimy na 3 główne odcinki takie jak:

• dwunastnica;
• jelito czcze;
• jelito kręte.

Dwunastnica posiada najobszerniejsze światło, a całe jelito cienkie wykazuje różne odmienności odnośnie swojej budowy. Jelito cienkie składa się z 3 warstw:

• błony surowiczej – utworzonej z otrzewnej trzewnej, bardzo dobrze unaczynionej;
• błony mięśniowej – tworzy pierścieniowate twory dachówkowato na siebie zachodzące;
• błony śluzowej – zawiera liczne naczynia krwionośne i naczynia chłonne, produkuje także śluz ułatwiający przesuwanie się treści pokarmowej.

Na całej swojej długości posiada podobną budowę.

Dwunastnica

Stanowi początkowy odcinek jelita cienkiego o długości około 25-30 cm. To właśnie tutaj uchodzi wydzielina trzustki i wątroby, co rozpoczyna etap trawienia. W budowie dwunastnicy wyróżniamy odcinek górny, zstępujący, dolny i wstępujący. Część górna jest najkrótsza, ma około 5 cm, zawiera tzw. opuszkę. Przyjmuje miazgę pokarmową z odźwiernika żołądka. Błona śluzowa zarówno dwunastnicy, jak i dalszych odcinków jelita cienkiego, formuje się w fałdy okrężne oraz kosmki jelitowe odpowiedzialne za proces wchłaniania składników odżywczych. Ściana dwunastnicy posiada dodatkowo charakterystyczne gruczoły dwunastnicze, które odpowiadają za produkcję enzymów trawiennych.

Jelito czcze i jelito kręte

Zarówno jelito czcze, jak i jelito kręte posiadają bardzo podobną budowę i przechodzą na siebie bez wyraźnej granicy. Umownie przyjmuje się, że 2/5 górne jelita cienkiego stanowi jelito czcze, zaś pozostałe 3/5 jelito kręte. Jelito kręte jest także nieco węższe, a jego błona mięśniowa jest rozwinięta słabiej niż w przypadku jelita czczego.

Zobacz również: Zespół jelita drażliwego (IBS).

Unaczynienie

Dwunastnica zaopatrywana jest przez:

• tętnicę trzustkowo-dwunastniczą górną;
• gałąź przednią i tylną tętnicy trzustkowo-dwunastniczej dolnej.

Dalsze części jelit otrzymują krew przez kilkanaście tętnic z obwodu tętnicy krezkowej górnej.

Unerwienie

Unerwienie jelita cienkiego pochodzi częściowo z pnia współczulnego, częściowo zaś od włókien przywspółczulnych nerwu błędnego. Z kolei włókna czuciowe biegną do odcinków rdzenia kręgowego Th10-L1.

Funkcje jelita cienkiego

Jelito cienkie wykazuje zdolność do generowania 3 rodzajów ruchów:

• wahadłowe – naprzemienne skracanie się i wydłużanie poszczególnych odcinków pętli jelitowej, przez co treść pokarmowa przesuwa się raz w jedną, raz w drugą stronę, konsekwentnie się mieszając;
• odcinkowe – intensywniejsze od wahadłowych, odbywają się co 3-4 sekundy w górnej części jelita cienkiego i co 4-12 sekund w jego dolnej części;
• perystaltyczne – na całej długości jelita cienkiego, wskutek czego treść pokarmowa stale przesuwa się w kierunku jelita grubego i odbytnicy.

Funkcje jelita cienkiego to nie tylko przesuwanie treści pokarmowej, pełni ich znacznie więcej. Wydzielina gruczołów jelita cienkiego zawiera enzymy trawiące węglowodany – diastazę, maltazę oraz laktazę (nie zawsze), a także enzymy trawiące białka oraz tłuszcze (lipazę). Dodatkowo błona śluzowa jelita cienkiego produkuje hormon zwany sekretyną, którego zadaniem jest pobudzanie funkcji wydzielniczej trzustki.

Mikrokosmki jelitowe odpowiadają za wchłanianie i przekazywanie do krwi ważnych składników odżywczych wchłoniętych z pożywienia. W świetle jelita cienkiego znajdują się ponadto miliardy bakterii, które biorą udział w trawieniu, ale także wspierają osłabioną odporność organizmu, chronią przed przenikaniem do krwi toksyn i szkodliwych związków oraz chronią błonę śluzową jelita cienkiego. Zachwianie równowagi mikroflory jelitowej jest w dzisiejszych czasach częstym zjawiskiem i skutkuje poważnymi problemami zdrowotnymi, także przewlekłymi.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Chlorella w bardzo dokładny sposób oczyszcza organizm, pomaga w likwidacji zaparć, wspiera budowanie naturalnej odporności, wspomaga odmładzanie organizm, przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek, poprawia kondycję organizmu, dodaje sił witalnych, …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2. Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.