Pierwiastki chemiczne

Pierwiastki chemiczne to podstawowe substancje, które nie mogą już zostać rozłożone na mniejsze, drobniejsze cząsteczki. To właśnie one budują inne związki oraz w efekcie tkanki, narządy, rośliny, skały, przyrodę. Posegregowano je już wiele lat temu – widnieją w układzie okresowym pierwiastków, stworzonym przez Mendelejewa (tzw. tablica Mendelejewa).

Spis treści

Czym są pierwiastki chemiczne?
Pierwiastki chemiczne – charakterystyka
Układ okresowy pierwiastków
Pierwiastki chemiczne – gdzie się znajdują?

Czym są pierwiastki chemiczne?

Istnieją dwie definicje stosowane w odniesieniu do pierwiastków chemicznych. Pierwsza opisuje je jako zbiór wszystkich atomów mających identyczną liczbę protonów w jądrze, natomiast druga opisuje je jako substancje chemiczne składające się jedynie z atomów, posiadających taką samą liczbę protonów w jądrze. Tak naprawdę analizą pierwiastków chemicznych zajmowano się już w starożytności. Pierwszą definicję stworzył Arystoteles, twierdzący, że są to wszystkie związki, których nie da się już rozłożyć na mniejsze elementy.

W odpowiednich, sprzyjających warunkach pierwiastki chemiczne mogą łączyć się ze sobą, tworząc związki chemiczne. Wszystkie one są klasyfikowane w układzie okresowym pierwiastków, który uporządkowuje je na podstawie ich właściwości chemicznych i fizycznych. Od początku 2019 roku w tablicy Mendelejewa znajduje się aż 118 pierwiastków chemicznych.

Pierwiastki chemiczne – charakterystyka

Wszystkie pierwiastki chemiczne znacząco różnią się między sobą, co dokładnie wpływa na ich właściwości biologiczne i chemiczne. W układzie okresowym każdy pierwiastek widnieje na osobnym prostokącie, na którym znaleźć można podstawowe informacje o nim. Takimi informacjami są:

elektroujemność;
liczba atomowa;
masa atomowa;
symbol;
nazwa całościowa.

Tak więc najbardziej popularne pierwiastki można tym samym opisać następująco:

wodór (H) – masa atomowa 1,008, liczba atomowa 1, elektroujemność 2,1;
tlen (O) – masa atomowa 15,999, liczba atomowa 8, elektroujemność 3,5;
magnez (Mg) – masa atomowa 24,305, liczba atomowa 12, elektroujemność 1,2;
wapń (Ca) – masa atomowa 40,078, liczba atomowa 20, elektroujemność 1,0;
potas (K) – masa atomowa 39,098, liczba atomowa 19, elektroujemność 0,9;
żelazo (Fe) – masa atomowa 55,845, liczba atomowa 26, elektroujemność 1,9;
cynk (Zn) – masa atomowa 65,39, liczba atomowa 29, elektroujemność 1,9.

I tak dalej. Pierwiastki chemiczne o liczbie atomowej od 1 do 112 oraz 114 i 116 mają nadane oficjalne nazwy oraz symbole. Ostatnie potwierdzone pierwiastki o liczbach atomowych 113, 115, 117 i 118 oficjalnie otrzymały nazwy dopiero w listopadzie 2016 roku.

Układ okresowy pierwiastków

Układem okresowym pierwiastków określamy tablicę Mendelejewa, czyli zestawienie pierwiastków chemicznych w postaci tabeli. Wszystkie one są rozmieszczone w układzie okresowym zgodnie ze wzrastającą liczbą atomową. W układzie tym wyszczególnić można następujące grupy pierwiastków chemicznych: metale alkaliczne, metale ziem alkalicznych, lantanowce, aktynowce, metale przejściowe, metale bloku p, półmetale, niemetale, halogeny, gazy szlachetne. Pionowe kolumny tabel układu okresowego pierwiastków zwie się grupami, zaś poziome rzędy – okresami. Wszystkie grupy i okresy są odpowiednio ponumerowane.

Pierwiastki chemiczne – gdzie się znajdują?

Pierwiastki chemiczne znajdują się powszechnie wokół człowieka – składa się z nich cały świat. Przykładowo wodór i tlen tworzy wodę, bez której niemożliwe byłoby życie. Z kolei dwutlenek węgla składający się z cząsteczki węgla i dwóch cząsteczek tlenu, jest podstawowym składnikiem powietrza atmosferycznego, którym oddychamy każdego dnia. Pierwiastki budują ludzkie ciało, tkanki roślin i zwierząt, głazy i skorupę ziemską. Są podstawą życia na planecie.

Polecane produkty

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...