Terapia wziewna

Aktualizacja: 18 czerwca 2024

Terapia wziewna (inaczej: aerozoloterapia) jest metodą terapeutyczną stosowaną głównie w leczeniu chorób układu oddechowego. Polega na wdychaniu leczniczych oparów, dzięki czemu trafiają one bezpośrednio w miejsce, w którym mogą wywierać swoje działanie. Zabiegi terapii wziewnej można przeprowadzać samodzielnie w domu, najlepiej po krótkim instruktażu lekarza czy pielęgniarki.

Terapia wziewna – na czym polega?

Zastosowanie leków wziewnych i aerozolu do leczenia chorób dróg oddechowych posiada długą tradycję w terapii medycznej. Na pojęcie terapii wziewnej składa się inhalacja i nebulizacja. Inhalacja jest pojęciem znacznie szerszym – polega na wdychaniu oparów wydzielanych przez podgrzewane olejki eteryczne, zioła, proszki, leki, z kolei nebulizacja jest rodzajem inhalacji, w przebiegu której pacjent posługuje się specjalnym urządzeniem – nebulizatorem. Umieszcza w nim leki, które zamieniają ciecz w mgiełkę, którą następnie pacjent wdycha. Terapia wziewna jest więc pojęciem najszerszym – dotyczy wszystkich form leczniczego podawania terapeutycznego aerozolu w sposób wziewny.

Terapia wziewna – jak ją wykonać?

Zabiegi z zakresu terapii wziewnej wykonywane w przebiegu leczenia jakichkolwiek chorób powinny być zawsze konsultowane z lekarzem prowadzącym, który udzieli jednocześnie instruktażu dotyczącego prawidłowego przeprowadzania ich. Nie ma bowiem jednego sposobu wykonywania zabiegów aerozoloterapii – ich liczba, częstotliwość, czas trwania czy zastosowane środki zależą od wielu czynników. Można jednak w skrócie przedstawić, jak prezentuje się zabieg inhalacji, a jak zabieg nebulizacji.

Inhalacją nazywa się przeważnie wdychanie leczniczych oparów wydzielanych przez surowce zawierające w składzie związki aktywne i terapeutyczne. W tym celu wystarczy umieścić w naczyniu starannie dobrane surowce (np. sól fizjologiczną lub sól kłodawską, olejki eteryczne, zioła, korę itd.), a następnie zalać je wrzącą wodą. Teraz wystarczy już pochylić się nad naczyniem na odległość około 30 cm (nie bliżej, aby nie doszło do poparzenia gorącymi parami) i nakryć głowę ręcznikiem, aby lecznicze pary nie uciekały bokiem. Średni czas trwania inhalacji wynosi 5-10 minut. Natomiast nebulizacja polega na umieszczeniu leku w nebulizatorze, a następnie na wdychaniu go przez usta. Jest to możliwe dzięki końcówce zwanej ustnikiem, choć niektóre nebulizatory są wyposażone w większą maskę pokrywającą usta i nos.

Terapia wziewna – wskazania

Podstawowe wskazania do aerozoloterapii są następujące:

• przewlekły nieżyt nosa i gardła;
• astma oskrzelowa;
• mukowiscydoza;
• przebyte zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli czy zapalenie krtani;
• astma aspirynowa;
• zakażenia grzybicze układu oddechowego;
• przewlekły nieżyt trąbki słuchowej;
• stany po operacjach i zabiegach chirurgicznych drzewa oskrzelowego lub płuc;
• zespół zatokowo-oskrzelowy;
• rozstrzenie oskrzeli;
• przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP);
• przewlekłe nieżyty infekcyjne bądź alergiczne nosa, gardła i krtani lub zatok przynosowych.

Inhalacje mogą być praktykowane znacznie szerzej – są one uznawane np. za jedną z najkorzystniejszych metod wspomagających leczenie bólu gardła, kataru, grypy i przeziębienia, zatem każdy człowiek powinien wiedzieć, jak je wykonywać.

Terapia wziewna – przeciwwskazania

Podstawowe przeciwwskazania do aerozoloterapii obejmują:

• ostre stany zapalne gardła, nosa i krtani;
• bardzo wysoka gorączka;
• ropne zapalenie zatok przynosowych i/lub zapalenie migdałków;
• zaawansowaną niewydolność krążenia lub niewydolność oddechową;
• gruźlicę.

W razie wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem. Konsultacja niezbędna jest również w przypadku kobiet w ciąży, ponieważ niektóre leki i surowce roślinne mogą negatywnie wpływać na przebieg ciąży, np. działając spazmolitycznie. Zwiększa to ryzyko poronienia lub przedwczesnego porodu. Terapia wziewna nie ma natomiast przeciwwskazań wiekowych – w zależności od rodzaju zabiegu i potrzeb można wykonywać ją także u małych dzieci czy seniorów.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Alkiewicz J., Aerozoloterapia w chorobach układu oddechowego u dzieci, Przew Lek 2001, 4, 6:106-111.
2. Kasprzak W., Mańkowska A., Fizykoterapia, medycyna uzdrowiskowa i SPA, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010