Otyłość brzuszna

Otyłość brzuszna (inaczej otyłość androidalna) wiąże się z występowaniem chorób metabolicznych i chorób sercowo-naczyniowych. Zawartość tłuszczu brzusznego może być mierzona obwodem tali, a problem znacznie częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet, u których przeważnie występuje otyłość pośladkowo-udowa. Nieleczona otyłość brzuszna może być nawet zagrożeniem życia.

Otyłość brzuszna – charakterystyka

Otyłość brzuszna to patologiczny stan, w przebiegu którego nadmiar tłuszczu gromadzi się właśnie na brzuchu. Nazywa się ją też otyłością trzewną, centralną lub typu jabłko. Jest spowodowana nadmiernym nagromadzeniem tłuszczu w obrębie jamy brzusznej, także między narządami (tkanka tłuszczowa trzewna).

Jej występowanie można ocenić samodzielnie w domu. Obwód talii mierzy się poziomo w połowie odległości między dolnym brzegiem łuku żebrowego i górnym grzebieniem kości biodrowej, wykorzystując do tego choćby klasyczny metr krawiecki. Wartość powyżej 80 cm u kobiet i 94 cm u mężczyzn wskazuje na wyższe prawdopodobieństwo rozwoju chorób. Dla pewnego rozpoznania należy jednak skonsultować się z lekarzem. Nadmiar trzewnej tkanki tłuszczowej można precyzyjnie zmierzyć metodą tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego, techniki te nie są jednak stosowane w powszechnej diagnostyce.

Otyłość brzuszna – przyczyny

Przyczyna otyłości brzusznej jest złożona i wieloczynnikowa. Rozwija się wskutek przewlekłego zaburzenia bilansu energetycznego i utrzymywana jest przez nadmierny pobór energii wystarczający dla pokrycia większych potrzeb energii w otyłości. Na regulację bilansu energetycznego i odkładanie zapasów tłuszczowych wpływa wzajemne złożone oddziaływanie czynników biologicznych (w tym genetycznych), behawioralnych, socjalnych i środowiskowych (w tym przewlekły stres). Główne czynniki ryzyka otyłości brzusznej:

• płeć męska;
• siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej;
• dieta bogata w słodycze, tłuszcze nasycone, żywność przetworzoną i żywność modyfikowaną genetycznie;
• spożycie większej liczby kalorii w stosunku do dziennego zapotrzebowania.

Co ciekawe, istnieją dane wskazujące, że dzieci, które były karmione piersią, w dorosłym życiu rzadziej zmagają się z otyłością brzuszną.

Otyłość brzuszna – konsekwencje

Przewlekle utrzymująca się otyłość brzuszna prowadzi m.in. do otłuszczenia narządów wewnętrznych, co jest niezwykle niebezpieczną sytuacją, prowadzącą do utraty ich funkcji. Możliwe konsekwencje otyłości brzusznej:

• cukrzyca i insulinooporność;
• dyslipidemia;
• zespół metaboliczny;
• dna moczanowa i hiperurykemia;
• nadciśnienie tętnicze;
• choroba niedokrwienna serca;
• niewydolność krążenia;
• znacznie zwiększone ryzyko udarów mózgu i zawałów serca;
• zakrzepica żylna;
• astma oskrzelowa;
• niedotlenienie;
• zaburzenia płodności i libido;
• zespół bezdechu sennego;
• wzrost ryzyka nowotworów, zwłaszcza raka: przełyku, jelita cienkiego, okrężnicy, odbytnicy, wątroby, pęcherzyka żółciowego, trzustki, nerek oraz białaczki;
• bóle stawów i szybsze tworzenie się zmian zwyrodnieniowych;
• kamica żółciowa;
• przepukliny;
• nietrzymanie moczu;
• obrzęki limfatyczne;
• zespół nefrytyczny;
• depresja.

I wiele innych. Konsekwencje te mogą dotyczyć każdego układu organizmu.

Leczenie otyłości brzusznej

Jednym z zaleceń pozwalających na zmniejszenie masy ciała jest dieta bogata w warzywa, owoce i zboża, za to niskotłuszczowa i niskocukrowa. Zmniejszenie masy ciała o 1 kg skutkuje zmniejszeniem obwodu talii o 0,7 cm u mężczyzn i 0,8 cm u kobiet. Najlepiej, aby dietę przygotował dietetyk kliniczny, co wyeliminuje ryzyko ewentualnych niedoborów pokarmowych. Dieta nie może być zbyt uboga w kalorie, ponieważ głodówki mają skutek wręcz odwrotny – prowadzą do zahamowania metabolizmu i spowolnienia spalania tłuszczu. Wskazana jest całkowita rezygnacja z napojów alkoholowych i gazowanych, słodkich.

Zobacz również: Jak pozbyć się otyłości brzusznej?

Zaleca się przeznaczenie na aktywność fizyczną 150 minut tygodniowo dla korzyści zdrowotnych i 300-360 minut tygodniowo dla utraty i utrzymania masy ciała. Warto skonsultować się z trenerem personalnym zajmującym się przypadkami medycznymi, ponieważ pacjenci z otyłością brzuszną nierzadko zmagają się również z innymi problemami zdrowotnymi. W razie potrzeby można współpracować z psychoterapeutą, który zmotywuje do działania i pozwoli lepiej zrozumieć problem otyłości.

Chlorella w tabletkach z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne nie wpływając przy tym na florę fizjologiczną. Bardzo dokładnie usuwa toksyny z organizmu ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Brack M., Cocaul A., Otyłość brzuszna, ukryty zabójca, Wydawnictwo Vital, Białystok 2018.
2. Kopiczko A., Cieplińska J., Stecka A. Ocena występowania zaburzeń stanu odżywienia, ogólnego otłuszczenia oraz dystrybucji tkanki tłuszczowej u kobiet i mężczyzn w wieku 20–30 lat. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 4/2015.
3. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na otyłość 2022, Stanowisko Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości, Medycyna Praktyczna, maj 2022.