Kolagen do picia
Kolagen do picia

Kwas wersenowy (EDTA)Kwas wersenowy (zwany w skrócie EDTA) to organiczny związek chemiczny o właściwościach wiązana jonów metali ciężkich. Po raz pierwszy wykorzystano go podczas I Wojny Światowej, u osób poddawanych działaniu gazów bojowych, aby oczyścić ich organizm. Również w dzisiejszych czasach znajduje zastosowanie w medycynie.

Kwas wersenowy – charakterystyka

Kwas wersenowy jest jednocześnie alfa-aminokwasem i kwasem polikarboksylowym. Nie ma zapachu, a z wyglądu przypomina biały proszek. W połączeniu z wodorotlenkami tworzy sole zwane wersenianami. Współcześnie EDTA jest syntetyzowany głównie z etylenodiaminy (1,2 diaminoetanu), formaldehydu i cyjanku sodu. Jest tak uniwersalnym związkiem, że znajduje zastosowanie w wielu różnych dziedzinach, począwszy od medycyny, kończąc na przemyśle rolniczym.

Kwas wersenowy może wiązać jony metali ciężkich, m.in.:

Tworząc tzw. kompleksy chelatowe. Jego właściwości chelatujące są tak silne, że ma zdolność tworzenia kompleksów nawet z opornymi na to berylowcami.

Kwas wersenowy – zastosowanie

Kwas wersenowy wykorzystywany jest jako:

  • składnik niektórych mydeł;
  • dodatek do nawozów mikroelementowych;
  • środek konserwujący żywność i kofaktor niepożądanych enzymów w pokarmie;
  • odczynnik kompleksujący w chemii analitycznej;
  • składnik roztworów buforowych;
  • uzdatniacz wody w akwarystyce.

W medycynie natomiast bywa stosowany jako lek odtruwający przy zatruciach metalami ciężkimi oraz jako środek zapobiegający pozaustrojowemu krzepnięciu krwi w związku ze zdolnością wiązania wapnia. Kwas ten odtruwa organizm w przypadku zatrucia zwłaszcza rtęcią, aluminium albo ołowiem. W tym celu podaje się go dożylnie albo doustnie. Po połączeniu się z metalami ciężkimi zostaje w całości usunięty z organizmu wraz z moczem już w ciągu 24 godzin.

Równie częste zastosowanie EDTA znajduje w kosmetologii, pełniąc głównie funkcję stabilizatora i konserwantu. Dodając go o kosmetyków, zapobiegamy zmianie ich wyglądu czy konsystencji. Zwiększa się również ich lepkość, co ma znaczenie np. w przypadku błyszczyków do ust. EDTA znajdziemy m.in. w kremach, nawilżanych chusteczkach dla dzieci, żelach pod prysznic, szamponach czy kosmetykach do opalania.

Kwas wersenowy w medycynie alternatywnej

Zwolennicy medycyny alternatywnej uważają, że zastosowanie kwasu wersenowego chroni przed uszkodzeniem ścian naczyń krwionośnych przez wolne rodniki tlenowe. W efekcie zmniejsza ryzyko problemów zdrowotnych takich jak miażdżyca, choroba wieńcowa czy nadciśnienie tętnicze. Teoria ta nie została jednak dotychczas potwierdzona żadnymi naukowymi badaniami, pozostaje więc w sferze domysłów.

Czy kwas wersenowy jest bezpieczny?

W bardzo dużych stężeniach kwas wersenowy może podrażniać skórę i błony śluzowe, jednak takie stężenia nigdy nie są wykorzystywane w kosmetologii, a tym bardziej w medycynie. Stosowanie EDTA, zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne, jest całkowicie bezpieczne. W przypadku zatruć metalami ciężkimi jest wręcz zalecane celem poprawy zdrowia.

Należy jednak pamiętać, aby nie łączyć kwasu wersenowego z antybiotykami, a także z lekami zawierającymi żelazo, ołów, miedź, bizmut i cynk. Istnieją przesłanki, że zbyt częste stosowanie tego poliaminokwasu doprowadza do wyraźnego spadku stężenia wapnia we krwi, nie zostało to jednak wyraźnie potwierdzone badaniami klinicznymi.

Polecane produkty

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...
Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

  1. Solomons T., Fryhle C., Snyder S., Chemia organiczna, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2022.
  2. Farmakopea Polska IX, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2011.
Zioła i leczenie naturalnymi sposobami
Zioła i leczenie naturalnymi sposobami