Czerniak

Czerniak to złośliwy nowotwór skóry wywodzący się z neuroektodermalnych komórek melanocytarnych. Mogą pojawiać się rodzinnie, zaś największym czynnikiem ryzyka ich rozwoju jest nadmierna ekspozycja skóry na promieniowanie UV – zarówno sztuczne (solarium, łóżka opalające), jak i naturalne (długie przebywanie na pełnym słońcu bez ochrony ciała). Nieleczony czerniak wykazuje bardzo wysoką śmiertelność.

Czerniak – przyczyny

Przyczyny nowotworów nie są znane, wyróżnia się jednak czynniki ryzyka predysponujące do zachorowania na nie. W przypadku czerniaka etiopatogeneza jest wieloczynnikowa. Składają się na nie czynniki genetyczne, dodatni wywiad rodzinny, wcześniejsza diagnoza czerniaka lub innych nowotworów w wywiadzie chorobowym oraz styl życia. Ryzyko czerniaka znacznie zwiększa opalanie się i częste przebywanie na dużym słońcu bez zabezpieczenia skóry. Bardziej narażone są przy tym osoby z jasną karnacją i blond włosami. Uważa się, że oparzenia słoneczne doznane przed ukończeniem 10. Roku życia aż 2-krotnie zwiększają ryzyko czerniaka w życiu dorosłym.

Czerniak – objawy

Czerniaka można podejrzewać po zaobserwowaniu zmian skórnych – zarówno tych de novo, jak i powstałych na podłożu wcześniej obecnych zmian barwnikowych. Uwagę powinny zwrócić zgrubienia na skórze, zmiana powierzchni skóry, swędzenie i krwawienie pieprzyków lub pojawienie się nowych, zwłaszcza tych o ciemnym zabarwieniu i nierównej, postrzępionej powierzchni. Obraz kliniczny czerniaków opisuje się systemem ABCDE, który prezentuje się następująco:

• A – asymetria: zmiana skórna posiada nierówny kształt;
• B – brzegi: są postrzępione;
• C – kolor: różnorodny, od jasnobrązowego po czarny, zwykle z nierównomiernym rozkładem barwnika i jego punktowymi depozytami;
• D – średnica: większa niż 5 mm lub szybko powiększająca się;
• E – uwypuklenie powierzchni ponad poziom skóry.

Każda osoba powinna regularnie oglądać swoje ciało i zgłaszać dermatologowi ewentualne odchylenia. Zaleca się również profilaktyczne wizyty kontrolne, aby to specjalista mógł ocenić zmiany skórne.

Diagnostyka czerniaka

We wstępnej diagnostyce wykorzystuje się dermoskopię, podczas której należy zaobserwować przynajmniej 2 z 3 następujących cech: asymetryczny rozkład struktur w obrębie zmian, atypowa siatka barwnikowa oraz tzw. niebiesko-biały welon. Pacjenci z tendencją do tworzenia się nowych zmian barwnikowych powinni samodzielnie w domu mierzyć ich średnicę linijką co 3 miesiące. Jeśli wzrost następuje szybko, należy udać się do dermatologa na badanie kontrolne.

Podstawą rozpoznania i najbardziej skuteczną metodą diagnostyczną jest jednak badanie histopatologiczne. W między czasie należy wykonać badania krwi i USG regionalnych węzłów chłonnych. Jeśli wynik badania histopatologicznego będzie dodatni, jak najszybciej wdraża się leczenie onkologiczne. Biopsję wycinającą można wykonać szybko już w warunkach laboratoryjnych po znieczuleniu miejscowym. Jednocześnie usuwa się margines 1-2 mm zdrowych tkanek wokół zmiany skórnej.

Czerniak – leczenie

Leczeniem z wyboru jest chirurgiczne usunięcie zmiany skórnej z zachowaniem marginesu zdrowych tkanek. Przy czerniakach bardzo często obserwuje się zmiany w regionalnych węzłach chłonnych, więc jeśli jest to konieczne, wykonuje się także limfadenektomię. Jako leczenie uzupełniające najczęściej stosuje się chemioterapię lub immunoterapię, rzadziej zaś radioterapię. Dokładne postępowanie zależy od ewentualnych przerzutów i ich lokalizacji.

Rokowania prezentują się różnie, w zależności od wczesności wykrycia zmian. Przy zmianach wczesnych (grubość naciekania do 1 mm) wyleczalność sięga niemal 100%. Należy mieć na uwadze, że u 20% pacjentów w przyszłości nastąpi nawrót choroby, dlatego wskazana jest stała obserwacja swojego ciała. Gdy czerniak cechuje się grubością naciekania powyżej 4 mm rokowania znacznie spadają, jako że miejsce ma jednoczesne zajęcie węzłów chłonnych. Czerniak w 4 stadium przebiega z zajęciem odległych narządów wewnętrznych, rokowania są złe. Warto wiedzieć, że czerniaki stanowią niemal 75% przypadków śmierci spowodowanych nowotworami złośliwymi.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Chowaniec Z., Czerniak – problemy diagnostyczno-terapeutyczne w praktyce kosmetologa, Kosmetologia Estetyczna, 3/2018.
2. Kycler W., Teresiak M., Czerniak skóry: aktualne możliwości leczenia w Polsce na podstawie analizy leczonych pacjentów i przeglądu literatury, Współczesna Onkologia, 9/2006.
3. Kordek R., Jassem J., Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2019.