Jak wytępić wszy?

Aktualizacja: 13 lipca 2021

Wszy to jedne z najczęściej występujących ludzkich pasożytów, powodujących wszawicę. Do niedawna jeszcze przyjmowano, że wszawica wynika z braku higieny osobistej i brudu, jednak nie jest to prawdą. Może się bowiem pojawić bez względu na status społeczny i dbanie o czystość.

Czym są wszy?

Wszawica, zwana również pedikulozą, to choroba pasożytnicza wywołana przez wesz głowową. Wesz głowowa natomiast stanowi brudnobiały lub szary owad o długości 2-3 mm. Jej cykl życiowy trwa od 3 do 4 tygodni i prezentuje się następująco:

• gnidy – czyli jaja składane przez wszy u nasady włosów. Mają wielkość ziarnka sezamu lub soli. Są bardzo mocno przyklejone do nasady włosa, więc ciężko się ich pozbyć;
• wylęg wesz po 7-8 dniach od złożenia jaj;
• po 17-18 kolejnych dniach osiągnięcie dojrzałości płciowej przez owady i składanie kolejnych jajeczek. W ciągu następnych 2 tygodni pojedyncza wesz może złożyć nawet do 300 jajeczek;
• śmierć pierwotnej wszy po 35 dniach.

Wyróżnić można także inne rodzaje wesz – odzieżową (występującą jednak rzadko i związaną z brakiem higieny osobistej) oraz łonową (przenoszoną drogą płciową).

Jak można zarazić się wszawicą?

Do zarażenia wszami najczęściej dochodzi u dzieci w wieku 3-12 lat, które mają kontakt z innymi dziećmi podczas zabaw. Nie są u nich w pełni wykształcone nawyki higieny – dzieci często korzystają z jednego kubka, pluszowych zabawek, kocyków, pościeli czy nakryć głowy. Pożyczanie grzebienia czy ręcznika jest czynnikiem ryzyka wszawicy także u osób dorosłych. Główną przyczyną zarażenia jest więc bezpośredni kontakt z osobą mającą wszy. Współczesny tryb życia związany z kontaktem z wieloma ludźmi sprawia, że ryzyko wszawicy jest spore. W rzeczywistości można się nimi zarazić nawet podczas podróży zatłoczonym tramwajem.

Objawy wszawicy

Pierwszym objawem choroby jest uporczywy świąd skóry głowy, najintensywniejszy w okolicach występowania tych pasożytów, czyli w okolicy skroniowej, ciemieniowej i potylicznej. Mogą temu towarzyszyć:

• zaczerwienienie skóry głowy, zwłaszcza na linii włosów lub za uszami;
• drobne ranki i zadrapania spowodowane świądem;
• miejscowe stany zapalne;
• zwiększone ryzyko infekcji grzybiczych i bakteryjnych.

W skrajnych przypadkach na głowie osoby zarażonej można zauważyć włosy zlepione ropno-surowiczą wydzieliną.

Jak wytępić wszy?

Obecność wesz wymaga natychmiastowego leczenia, ponieważ owady te bardzo szybko rozprzestrzeniają się na osoby z otoczenia i rodzinę mieszkającą pod jednym dachem. Terapię można prowadzić na własną rękę i właśnie ta opcja jest zwykle wybierana. Do lekarza warto udać się w momencie stwierdzenia zakażenia bakteryjnego lub grzybiczego, a także w przypadku wszelkich niepokojących objawów.

Aby wytępić wszy należy sięgnąć po preparaty na wszy dostępne w każdej aptece. Środki te mogą mieć postać szamponów, sprayów i płynów. Podczas ich stosowania należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń producenta co do dawki, czasu trwania kuracji i właściwego sposobu aplikacji. Dobieranie tych parametrów samodzielnie, niezgodnie z zaleceniami zazwyczaj skutkuje szybkim nawrotem choroby. Po zastosowaniu preparatu na wszy należy dokładnie wyczesać z włosów wszystkie martwe owady i gnidy przy użyciu bardzo gęstego grzebienia. Zwykle taką kurację powtarza się po 7-10 dniach.

Przede wszystkim należy pamiętać, aby nie golić głowy osoby zakażonej. Taka praktyka często ma miejsce w przypadku chłopców, jednak prowadzi do ryzyka nadkażeń bakteryjnych i przedłużenia się leczenia wszawicy.

Zobacz również: Zioła na pasożyty.

Przedmioty osobiste

Przedmioty osobiste, takie jak grzebień, gumki do włosów, spinki i szczotki najlepiej jest wygotować i wyrzucić. Pościel, odzież i ręczniki najlepiej jest wyprać w temperaturze przynajmniej 60 stopni Celsjusza. W przypadku przedmiotów nie poddających się praniu i czyszczeniu, należy dokładnie spryskać je preparatami owadobójczymi (najlepiej na wszy), a następnie zamknąć je w woreczku foliowym na 10 dni.

Jak zapobiegać wszom?

Aby zminimalizować ryzyko zarażenia się wszami w przypadku dzieci należy:

• spinać włosy podczas zabawy w większych grupach lub podczas przemieszczania się zatłoczoną komunikacją miejską;
• regularnie przeglądać okolice skroni i karku oraz czesać włosy;
• myć włosy nie rzadziej niż 1 raz w tygodniu odpowiednio dobranymi kosmetykami do potrzeb dziecka;
• uczyć dziecko, że przedmiotów higieny osobistej nie powinno się pożyczać.

Osoba dorosła powinna przestrzegać podobnych wskazówek, przekładając je na swój wiek. Szczotki i grzebienia nie warto pożyczać nawet najbliższym osobom. Bowiem może się okazać, że taka osoba mimo regularnego dbania o higienę osobistą jest zakażona.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2007.
2. Żelazowska M., Ludzkie wszy, Wszechświat, 7/2014.
3. Izdebska J., Wszy? Poznaj i pokonaj problem, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014.