Olej lniany – co w sobie kryje i jakie ma właściwości?

Aktualizacja: 2 czerwca 2022

Olej lniany do niedawna był jednym z podstawowych olejów jadalnych. Z tej roli wypadł ze względu na cenę, która do niskich nie należy, oraz specyficzny smak i zapach. Dziś stosowany jest jako suplement diety, a także w przemyśle, choć w tym ostatnim zastosowaniu wykorzystuje się olej innej kategorii gatunkowej.

Skład oleju lnianego

Olej lniany zawiera przede wszystkim tłuszcze nienasycone, w tym 50% kwasu linolenowego, 13-17% kwasu linolowego i około 15% kwasu oleinowego. Pierwszy z nich jest tłuszczem omega-3, drugi omega-6. Ich stosunek nie jest zgodny z zaleceniami dietetycznymi. Natomiast taki skład i tak stanowi korzystną odmianę w stosunku do większości olejów jadalnych (poza rzepakowym). W oleju rzepakowym rozpuszczone są olejki eteryczne i witaminy A, E, D oraz niewielkie ilości minerałów, w tym żelazo, jod i magnez. W suplementacji olej lniany stosuje się jako źródło kwasów nienasyconych. Jednak już w kosmetyce równie ważna jest zawartość witamin, które pozostają aktywne w powierzchniowych warstwach skóry.

Dla kogo wskazany jest olej lniany?

Olej lniany przyspiesza prace układu pokarmowego i wykazuje działanie powlekające na jelita i żołądek, chroniąc przed podrażnieniami i uszkodzeniami. Z tego powodu niewielkie ilości oleju lnianego zaleca się osobom cierpiącym na choroby wrzodowe, nieswoiste zapalenie jelit, a także choroby przebiegające z bólami żołądkowymi.

Olej lniany przeciwdziała odkładaniu blaszek miażdżycowych. Duży udział tłuszczów nienasyconych i niska zawartość cholesterolu sprawiają, że jest to suplement wydajnie zmniejszający ciśnienie tętnicze, a także działający ochronnie we wczesnych stadiach miażdżycy lub choroby niedokrwiennej serca. Korzystnie wpływa również na skład błon komórkowych, dzięki czemu poprawia wygląd skóry, funkcjonowanie wewnętrznych nabłonków, w tym nabłonka pęcherzyków płucnych i nabłonka jelitowego.

Olej lniany jest olejem dobrze przyswajalnym, niewymagającym wielkich nakładów energetycznych na trawienie. Oznacza to, że jednocześnie pobudza ruchy perystaltyczne, sprzyja oczyszczaniu jelit, i poprawia strukturę wchłanianych składników odżywczych poprzez regulację pracy nabłonka mikrokosmków jelitowych.

Nie tylko dieta

Olej lniany jest doskonałym kosmetykiem w leczeniu zabliźnionych oparzeń i typowych blizn pourazowych. Jest także cennym dodatkiem do mydeł domowej roboty i może być stosowany na przesuszająca się skórę w celu jej regeneracji, a na trądzikową w celu regulacji wydzielania sebum. Nie wykazuje właściwości bakteriobójczych, ale jest normalizujący, więc w kosmetyce stosowany jest nawet częściej niż w suplementacji diety.

Jak wybrać olej lniany?

W kuchni należy stosować oleje lniane o jak najkrótszym czasie przydatności. Dlaczego? Otóż za jego skrócenie odpowiada wysoka zawartość korzystnych tłuszczów omega-3: im jest ich więcej, tym krócej można przechowywać olej. Oczywiście w celu ochrony jego korzystnych dla zdrowia składników olej należy przechowywać tylko i wyłącznie w szczelnie zakręconych butelkach z ciemnego szkła i w warunkach chłodniczych, jednak bez przemrożenia. Oleje wytłaczane na zimno mają maksymalnie 6 miesięcy przydatności do spożycia. Po otwarciu opakowania czas ten skraca się do 3-4 tygodni.

Olej lniany ma żółtawy kolor i charakterystyczny, cierpki zapach. Dostępne w sprzedaży oleje rafinowane są jaśniejsze i niemal pozbawione zapachu, niemniej jednak ich oddziaływanie biologiczne jest dużo bardziej ograniczone.

Podsumowanie

Olej lniany nie jest uniwersalny. Nie można na nim smażyć, nie można go długo przechowywać, szybko traci swoje właściwości na powietrzu, a jednak są zastosowania i w suplementacji diety, i w kosmetyce, gdzie nie jest może niezastąpiony, ale z pewnością bardzo skuteczny. Oczywiście warunkiem podstawowym jest w tym przypadku zakup preparatu odpowiednio wysokiej jakości, a później właściwe przechowywanie. Ale to akurat nie powinno być żadną nowością.

Oleje i olejki
W ofercie naszego sklepu znajdą Państwo wyłącznie sprawdzone, najwyższej jakości oleje, m.in. olej arganowy, olej konopny, olej kokosowy i olej z czarnuszki. Zawierają substancje takie jak niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), omega 3 ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Dzięciol M., Przysławski J. Ocena wartości odżywczej i aktywności biologicznej wybranych olejów roślinnych dostępnych na polskim rynku w kontekście profilaktyki chorób dietozależnych. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 1/2013.
2. Kaniewski R., Jankowiak J., Zajączek K., Nowe możliwości wykorzystania oleju lnianego tłoczonego na zimno, Postępy Fitoterapii, 3/2019.
3. Pawłowska A., Kocur A., Siudem P., Paradowska K., Badanie stabilności oleju lnianego i oleju z czarnuszki, Postępy Fitoterapii, 3/2018.
4. Gromek M., Banach J., Zimnotłoczone oleje: lniany i rzepakowy. Który wybrać?, Herbalism, 1/2015.