Lit

Lit określany jest jako śladowy pierwiastek, ponieważ występuje w przyrodzie bardzo rzadko. Pełni on jednak w organizmie szereg istotnych funkcji.

Lit – właściwości chemiczne

Lit jest miękkim pierwiastkiem o barwie srebrzystobiałej. Pod wpływem powietrza pokrywa się matową i lekko szarą warstwą tlenku. Należy jednocześnie do najlżejszych i najbardziej reaktywnych pierwiastków, ponieważ reaguje nawet z wodą. Właśnie dlatego nie występuje w stanie wolnym w przyrodzie i należy do pierwiastków śladowych. Pierwiastek ten w 1817 roku został odkryty przez Johanna Augusta Arfredsona.

Lit w organizmie człowieka

Lit jest niemal całkowicie wchłaniany w jelicie cienkim na zasadzie dyfuzji. Z kolei wydalany jest głównie przez nerki. Po podaniu doustnym szczyt jego stężenia przypada na trzecią godzinę po spożyciu.

Biorąc to pod uwagę oszacowano, że stężenie pierwiastka w surowicy dorosłego człowieka jest w przybliżeniu proporcjonalne do jego podaży i wynosi 7-28 μg/L, przy spożyciu dziennym od 385 μg do 1540 μg. Całkowita zawartość litu w organizmie człowieka wynosi około 7 g.

U płodu jego zawartość jest 3 razy większa w I trymestrze ciąży porównując do ostatniego. Zauważono też, że móżdżek pobiera go więcej niż inne organy. Dodatkowo układ nerwowy, nerki i serce kobiet zawierają 10 – 20% więcej litu, zaś trzustka o 13% mniej niż u mężczyzn. Przykładowo w wątrobie, czy tarczycy znajduje się podobna jego zawartość u obu płci.

Mimo iż lit znajduje się we wszystkich organach i tkankach płodu, do tej pory nie poznano jego dokładnej funkcji w rozwoju prenatalnym.

Dzienne zapotrzebowanie na lit

Dzienne zapotrzebowanie osoby dorosłej na lit wynosi około 1 mg. Jest ono nieznacznie większe (zaledwie o 0,1 mg) u dzieci, młodzieży, kobiet w okresie laktacji oraz osób dializowanych. Zapotrzebowanie zwiększa się również w przypadku regularnych, długotrwałych aktywności fizycznych.

Źródła litu w pożywieniu

Do głównych źródeł tego pierwiastka zalicza się warzywa, ryby oraz zboża. Wśród warzyw jego sporą ilością cieszą się ziemniaki i warzywa korzeniowe. W następnej kolejności należy wspomnieć o owocach i ich przetworach, a także w drożdżach. Najmniej litu znajduje się w mięsie czy mleku.

Lit – funkcje

Przeprowadzono badania, które wskazują lit jako obiecujący środek wspomagający terapie chorób neurodegeneracyjnych ze względu na właściwości neuroprotekcyjne. Należy także wspomnieć, że obecnie lit jest najczęściej stosowanym lekiem normotycznym w afektywnej chorobie dwubiegunowej. Ponadto może być użyteczny u dzieci w leczeniu zaburzeń zachowań agresywnych lub samouszkodzenia, co często współistnieje z opóźnieniami rozwoju.

Pozostałe funkcje litu obejmują:

• zmniejszanie dolegliwości zespołu napięcia przedmiesiączkowego;
• rozpuszczanie złogów kwasu moczowego (szczególnie istotne podczas leczenia dny moczanowej);
• transport jonów przez błonę komórkową;
• wpływ na metabolizm tłuszczów oraz obniżanie poziomu glukozy we krwi;
• wpływ na syntezę i uwalnianie serotoniny;
• wspomaganie leczenia opryszczki, grypy i innych infekcji;
• regulację ilości jonów wapnia w komórce i w efekcie wpływanie na tempo przekazywania sygnałów nerwowych.

Na koniec warto wspomnieć, że lit znalazł zastosowanie również w stomatologii, gdzie wykorzystuje się go do materiałów na mosty, korony czy nakładki.

Niedobór litu

U ludzi nie zidentyfikowano objawów niedoboru litu, zauważono jednak zależność między jego zmniejszoną podażą, a wahaniami nastroju i zaburzeniami osobowości, występowaniem psychoz, zwiększonej podatności na uzależnienia, zwiększoną agresją, a także zaburzeniami snu.

Nadmiar litu

Przewlekłe zażywanie litu wiąże się z różnymi objawami niepożądanymi. W pierwszych dwóch tygodniach leczenia u niektórych osób występują nudności, bóle brzucha, luźne stolce oraz uczucie zmęczenia kończyn górnych i dolnych. Jednak objawy te ustępują w trakcie dalszego leczenia. Z kolei drżenie rąk występuje u blisko 25% chorych i zmniejsza się zazwyczaj po obniżeniu dawki leku. Najczęstszym działaniem niepożądanym nadmiaru litu na nerki jest upośledzenie zdolności zagęszczania moczu.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Pietruczuk K., Witkowski J., Mechanizmy działania soli litu, Psychiatria, 2/2008.
2. Kulesza B., Kulesza J., Kulesza P., Kulig M., Czabak-Garbacz R., Lit – pierwiastek zdrowia psychicznego, Lek w Polsce, 4/2015.
3. Szymczyk H., Zakrocka I., Danilczuk Z., Lit we współczesnej medycynie, Farmacja współczesna, 10/2017.
4. Długaszek M., Kłos A., Bertrandt J., Podaż litu w całodziennych racjach pokarmowych studentów, Problemy Higieny i Epidemiologii, 4/2012.
5. Kliwicki S., Skuteczność profilaktycznego stosowania litu u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową, Poznań 2013.