Zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem (AMD – ang. age-related macular degeneration) to choroba cywilizacyjna głównie starzejących się społeczeństw. Plamka żółta odpowiada za ostre, wyraźne widzenie, wrażliwość na barwy i kontrast. Proces chorobowy zachodzący w obrębie plamki nazywa się makulopatią.
Spis treści
Zwyrodnienie plamki żółtej – postacie choroby
Wyróżnia się 2 podstawowe postacie zwyrodnienia plamki żółtej:
- suchą – znacznie częstszą, ponieważ dotyczy aż do 90% przypadków. Przebiega powolnie i stopniowo upośledza widzenie centralne;
- mokrą – zwaną również wysiękową. Dotyczy około 10% przypadków chorych. Przebiega nagle i szybko postępuje.
Zwyrodnienie plamki żółtej – przyczyny
Dokładna przyczyna wciąż nie została poznana – uważa się, że wpływ na rozwój choroby ma połączenie wielu czynników. Na patomechanizm składają się:
- obecność miejscowego procesu zapalnego;
- tworzenie bezpostaciowych złogów zewnątrzkomórkowych;
- dysfunkcja komórek barwnikowych siatkówki i w efekcie tego akumulacja w nich lipofuscyny;
- neowaskularyzacja – w postaci wysiękowej.
Przyczyną postaci suchej jest uszkodzenie fotoreceptorów oraz komórek nabłonka barwnikowego siatkówki. Towarzyszy temu powstawanie zlewających się druz, czyli złogów. Z kolei w postaci mokrej następuje rozwój neowaskularyzacji podsiatkówkowej i utworzenie naczyń krwionośnych o patologicznym przebiegu.
Z kolei do czynników ryzyka zaliczamy:
- predyspozycje genetyczne;
- podeszły wiek (zwykle choroba dotyczy osób po 50. roku życia);
- płeć – częściej chorują kobiety;
- jasne zabarwienie tęczówki.
Stwierdzono także, że obecność niektórych chorób (nadciśnienie tętnicze, cukrzyca) wpływa na zwiększenie ryzyka rozwoju zwyrodnienia plamki żółtej. Na koniec należy wspomnieć, że w chorobę powoduje osłabienie mechanizmów obrony antyoksydacyjnej, czyli jej rozwój wiąże się z obecnością w organizmie wolnych rodników tlenowych.
Objawy zwyrodnienia plamki żółtej
Objawy uzależnione są od stopnia zaawansowania choroby. Na początku może to być delikatnie zniekształcenie linii oraz delikatne zaburzenie widzenia barw. Najbardziej typowym objawem choroby jest pogorszenie widzenia i zniekształcenie obrazu. W efekcie chory widzi np. krzywienie liter podczas czytania. Następuje stopniowe pogorszenie widzenia centralnego, co rozpoczyna się od centralnego mroczka. Wraz z upływem czasu mroczek ten powiększa się, aby ostatecznie przyjąć postać ciemnej plamy. To właśnie upośledzenie widzenia centralnego jest najpoważniejszym objawem choroby, ponieważ uniemożliwia sprawne wykonywanie czynności dnia codziennego. W efekcie chory może nie rozpoznawać twarzy rozmówcy, nie jest w stanie prowadzić samochód oraz czytać czy pisać.
Zwyrodnienie plamki żółtej – diagnostyka
Aby zdiagnozować zwyrodnienie plamki żółtej należy ocenić stan siatkówki poprzez rozszerzenie źrenicy. Wykonuje się również ocenę unaczynienia dna oka za pomocą angiografii fluoresceinowej. W momencie gdy zmiany są tak niewielkie, że angiografia nie będzie skuteczna, wykonuje się badanie OCT, czyli optyczną koherentną tomografię.
Zwyrodnienie plamki żółtej – leczenie
Leczenie zależy od postaci choroby oraz stopnia jej zaawansowania. Wykazano, że korzystny wpływ na jakość widzenia i ochronę plamki żółtej przez zwyrodnieniem mają luteina i zeaksantyna. Warto zatem zwrócić uwagę na codzienną dietę.
Postać wysiękowa
Jedną z metod leczenia AMD jest termoterapia przezźreniczna, która wykorzystując laser diodowy powoduje zniszczenie patologicznych naczyń. Metoda ta jest stosunkowo bezpieczna i nie wykazano do niej większych przeciwwskazań. Jednak nie powoduje poprawy wzroku, a tylko stabilizację jego ostrości. Dodatkowo metoda wymaga powtórzeń.
Przełomem w medycynie było wprowadzenie związków o działaniu antyangiogennym o nazwie inhibitory VEGF. Często stosuje się je w połączeniu z preparatami sterydowymi.
Inną metodą może być terapia fotodynamiczna, która polega na podaniu substancji fotouczulającej i następnie na poddaniu oka działaniu światła laserowego. W efekcie dochodzi do uszkodzenia i zamknięcia patologicznych naczyń. Metoda ma jednak bardzo ograniczone wskazania.
Postać sucha
Leczenie postaci suchej opiera się na farmakoterapii. Stosuje się leki immunomodulujące, takie jak rapamycyna, fluocynolon i doksycyklina. Metody terapeutyczne nie wykazują jednak pełnej skuteczności ze względu na brak wystarczającej wiedzy o patogenezie choroby.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Kubiaczyk M., Misiuk-Hojło M., Współczesne postępowanie w zwyrodnieniu plamki żółtej związanym z wiekiem, Annales Academiae Medicae Silesiensis, 70/2016.
- Święch-ZubilewiczA., Dolar-Szczasny J., Mackiewicz J., Jak leczymy i dokąd zmierzamy w terapii AMD?, Ophtha Therapy, 1/2014.
- Jankowska-Lech I., Grabska-Liberek I., Krzyżewska-Niedziałek A., Pietruszyńska M., Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD) – choroba starzejących się pokoleń, Postępy Nauk Medycznych, 12/2013.
- Kostrzewa B., Rojek A., Gabryś J., Karuga-Kuźniewska E., Staszuk A., Rybak Z., Starcze zwyrodnienie plamki żółtej – choroba cywilizacyjna XXI wieku, Inżynieria Biomedyczna, 2/2015.
- Edbom-Kolarz A., Marcinkowski J., Słabowzroczność spowodowana zwyrodnieniem plamki żółtej związanym z wiekiem (AMD) i jego praktyczne konsekwencje, Hygeia Public Health, 1/2012.
- Fryczkowski A., Zwyrodnienie plamki żółtej oka związane z wiekiem, Studia Medyczne, 10/2008.
- Nowak Z., Bienias W., Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD): etiopatogeneza i strategie terapeutyczne, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 61/2007.
Zostaw komentarz