Oleje roślinne

Oleje roślinne to tłuszcze pozyskiwane z nasion lub owoców roślin oleistych. Tłuszcze powinny stanowić 25-30% diety człowieka, przy czym należy zwrócić uwagę na ich jakość. Dzielimy je na te pochodzenia zwierzęcego oraz roślinnego. Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego są bogate w cholesterol i spożywane w nadmiarze przyczyniają się do rozwoju otyłości czy innych chorób. Z kolei tłuszcze roślinne stanowią dla organizmu cenne źródło wielu składników odżywczych, dlatego powinny na stałe zagościć w menu.

Oleje roślinne – skład

Skład chemiczny poszczególnych olejów zależy ściśle od tego z czego dany olej pozyskano. Zwykle produkty te bogate są w witaminy, składniki mineralne, a także niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), które tak ciężko znaleźć w produktach spożywczych. Bardzo ważną grupą związków występujących w olejach roślinnych są także tokoferole i sterole. Tokoferole to naturalne antyoksydanty chroniące organizm przed działaniem wolnych rodników. Z kolei sterole zmniejszają stężenie cholesterolu we krwi i wspomagają pracę układu sercowo-naczyniowego. One również wykazują właściwości przeciwutleniające.

Oleje roślinne w diecie

Oleje roślinny powinny być regularnie spożywane ze względu na swoje korzystne właściwości i bogaty skład. Aby produkt posiadał pełną pulę niezbędnych substancji należy wybrać olej tłoczony na zimno. Będzie się on charakteryzował łagodnym smakiem i swoistym zapachem.

Po spożyciu wpływają korzystnie na układ sercowo-naczyniowy poprzez zmniejszanie frakcji cholesterolu LDL, obniżanie ciśnienia tętniczego oraz hamowanie agregacji płytek krwi. Ponadto wykazują działanie antyoksydacyjne. Oleje korzystnie wpływają na stan skóry i włosów – nie musi się w tym celu stosować ich zewnętrznie. Działanie od wewnątrz wpływa także korzystnie na wzrok. Dodatkowo obecność NNKT poprawia samopoczucie.

Zazwyczaj oleje tłoczone na zimno posiadają pół roku okresu przydatności do spożycia. Aby przez cały ten czas skutecznie działały, należy przechowywać je w ciemnych, szklanych buteleczkach, najlepiej w chłodnym pomieszczeniu lub w lodówce. Najczęściej spożywa się:

• olej lniany;
• olej kukurydziany;
• olej rzepakowy;
• olej sojowy ;
• oliwę z oliwek.

Jednakże świadomość ludzi i ich zainteresowanie tymi produktami znacznie wzrasta. Dzięki temu coraz popularniejsze stają się m.in. olej z czarnego kminku, oleje z wiesiołka, olej z pestek dyni czy olej orzecha włoskiego.

Oleje roślinne w kosmetykach

Tłuszcze dobrze wnikają w warstwę rogową naskórka, gdzie wbudowując się w cement międzykomórkowy, wzmacniają jego właściwości ochronne. Tłuszcze roślinne zwane są także bioolejami ze względu na swoje właściwości i przyswajalność. Stanowią dla skóry cenne źródło witamin A, witamina D, witamina E, witamina K oraz fosfolipidów, fitosteroli i barwników. Przede wszystkim jednak są nośnikiem niezbędnych dla skóry nienasyconych kwasów tłuszczowych. Oleje roślinne mogą być składnikiem innych kosmetyków, ale można je również stosować jako oddzielny produkt. Nadają się wówczas nie tylko do stosowania na skórę, ale i włosy czy paznokcie.

Przykłady olejów roślinnych

W kosmetyce najczęściej stosuje się oleje z:

• olej z awokado – zwany olejem 7 witamin. Regeneruje skórę dzięki obecności awokadyny, natomiast przez skwalen wykazuje właściwości bakteriobójcze i przeciwgrzybicze. Polecany do pielęgnacji skóry suchej, dojrzałej oraz skłonnej do łuszczycy;
• olej z czarnej porzeczki – około 80% składu oleju stanowią niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Dzięki temu olej ten wyjątkowo dobrze nawilża, wspomaga funkcje ochronne naskórka oraz łagodzi podrażnienia. Wskazany jest do cery wrażliwej i skłonnej do podrażnień oraz dojrzałej, ponieważ spłyca zmarszczki;
• olej z nasion czarnuszki – bogaty w kwas tłuszczowe omega-6 i nigelon. Ten drugi związek działa silnie przeciwalergicznie, dlatego wykorzystuje się go w leczeniu trądziku, alergii czy grzybicy;
• olej canola – z rzepy olejnej. Poprawia wilgotność skóry, dlatego często stosuje się go do kosmetyków silnie nawilżających, również dla skóry bardzo wrażliwej;
• olej z kiełków pszenicy – jeden z bardziej odżywczych olejów o działaniu przeciwzapalnym i łagodzącym. Przeznaczony głównie dla skóry suchej, zniszczonej, dojrzałej i wrażliwej, ponieważ zawiera dużą ilość witaminy E i fitoestrogeny, które ujędrniają skórę;
• olej lniany – poza witaminami i tłuszczami zawiera niewielką ilość śluzów, dzięki czemu regeneruje skórę, hamuje rozwój bakterii i zmiękcza ją. Ponadto łagodzi stany zapalne;
• olejj makadamia – zawiera duże ilości kwasu palmitooleinowego, który jest dobrze przyswajalny przez skórę. Znany głównie z tego że wygładza włosy i zmniejsza widoczność cellulitu;
• olej z rokitnika – pozyskiwany z owoców tej rośliny. Wykazuje wszechstronne właściwości, ponieważ leczy trądzik i egzemę, regeneruje skórę, normalizuje funkcję naskórka, przeciwdziała starzeniu się oraz chroni przed UV. Idealny jako odżywka do włosów;
• olej z wiesiołka – jeden z najbardziej cenionych, ponieważ charakteryzuje się wysoką zawartością NNKT (aż do 80%). Działa silnie nawilżająco i regeneracyjnie, łagodzi podrażnienia i stany zapalne. Idealnie nadaje się do pielęgnacji skóry wrażliwej.

Przykłady maseł roślinnych

Z tłuszczów roślinnych pozyskuje się nie tylko oleje, ale również masła. W kosmetyce najczęściej stosuje się masło:

• masło kakaowe – pozyskiwane z nasion kakaowca. Dobrze natłuszcza skórę chroniąc ją przed szkodliwym promieniowaniem UV, dlatego jest częstym składnikiem preparatów chroniących przed słońcem. Ponadto stosuje się go podczas produkcji kosmetyków kolorowych, takich jak pomadki;
• masło shea -to tłuszcz roślinny pozyskiwany z masłosza, bogaty w kwas cynamonowy, fitosterole i witaminę E. Stanowi naturalny filtr przeciwsłoneczny oraz nawilża i odżywia skórę;
• masło kokosowe – składnik mydeł i płynów do kąpieli, ponieważ wykazuje zdolność do pienienia się nawet w twardej wodzie. Dodatkowo chroni skórę przed UV.

Oleje roślinne – czy warto stosować?

Oleje roślinne są często wartościowym składnikiem diety, ponieważ są źródłem zdrowych tłuszczów, takich jak nienasycone kwasy tłuszczowe, które mogą pomagać w obniżeniu poziomu cholesterolu i ryzyka chorób serca. Jednak warto pamiętać, że oleje te są kaloryczne, dlatego ważne jest ich umiarkowane spożywanie, aby uniknąć nadmiernego przyrostu masy ciała. Warto stosować różne rodzaje olejów roślinnych, takie jak oliwa z oliwek, olej rzepakowy czy olej lniany, aby korzystać z różnorodnych korzyści zdrowotnych, jakie oferują.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bio olej z czarnuszki w płynie 100% naturalny
Tłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kaniewska M., Kosmetologia podstawy, Wydawnictwo WsiP, Warszawa 2011.
2. Krajewska M., Zdybel B., Andrejko D., Ślaska-Grzywna B., Tańska M., Chemical propertis of selected cold pressed oils, Acta Agrophysica, 4/2017.
3. Mińkowski K., Grześkiewicz S., Jerzewska M., Ocena wartości odżywczej olejów roślinnych o dużej zawartości kwasów linolenowych na podstawie składu kwasów tłuszczowych, tokoferoli i steroli, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2/2011.
4. Krygier K., Wroniak M., Dobczyński K., Kielt I., Grześkiewicz S., Obiedziński M., Charakterystyka wybranych rynkowych olejów roślinnych tłoczonych na zimno, Rośliny Oleiste, tom XIX, 1998.
5. Zielińska A., Nowak I., Kwasy tłuszczowe w olejach roślinnych i ich znaczenie w kosmetyce, Chemik, 2/2014.
   Zagrodzki P., Starek A., Dietetyczne znaczenie olejów roślinnych, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 4/2012.