Nadczynność tarczycy

Nadczynność tarczycy oraz inne choroby tego narządu stanowią poważny i powszechny problem współczesnej medycyny. Nieprawidłowe funkcjonowanie tarczycy odnotowuje się bowiem u około 20% populacji. 2% z tego przypada na nadczynność tarczycy, przy czym częściej dotyczy ona kobiet.

Nadczynność tarczycy – przyczyny

Nadczynność tarczycy wiąże się z podwyższonym stężeniem hormonów tarczycy – tyroksyny i trójjodotyroniny. Przyczyną tego stanu jest wzrost ich syntezy, co z kolei wynikać może z:

• zaburzeń metabolicznych;
• nieprawidłowej czynności receptorów wiążących te hormony;
• przedawkowania hormonów podczas różnych terapii.

Do głównych przyczyn choroby zalicza się chorobę Plummera i chorobę Gravesa-Basedova. Znacznie rzadziej wśród przyczyn znajdują się: zapalenia tarczycy, rak, nadmierna podaż jodu czy obecność autonomicznego nadczynnego guzka tarczycy.

Przemijająca nadczynność tarczycy może wystąpić w przebiegu niektórych chorób. Przykładem może być choroba de Quervaina, czyli podostre zapalenie tarczycy, w przebiegu której następuje podwyższona synteza tyroksyny i trójjodotyroniny we wczesnym stadium. Ze względu na fakt, że dolegliwość w tym przypadku szybko przemija, leczenie jest głównie objawowe. Polega na eliminacji ewentualnych skutków ubocznych związanych z nadmierną produkcją hormonów.

Wśród innych przyczyn znajduje się przedawkowanie niektórych leków, między innymi węglanu litu (stosowany przy chorobie dwubiegunowej) lub jodu nieorganicznego.

Jak objawia się nadczynność tarczycy?

Wśród podstawowych objawów wskazujących na nadczynność tarczycy znajdują się:

• tachykardia i towarzyszące temu zaburzenia pracy serca;
• drażliwość, płaczliwość i pobudzenie nerwowe;
• zwiększenie potliwości i wilgotność skóry, przy czym zwykle jest ona ciepła;
• biegunka;
• zmniejszenie masy ciała przy jednoczesnym zwiększeniu apetytu;
• bezsenność;
• wypadanie włosów;
• świąd skórny;
• zwiększenie częstości wypróżniania się;
• ogólne osłabienie organizmu i przewlekłe zmęczenie;
• wole;
• wytrzeszcz oczu.

Wole to najbardziej charakterystyczny objaw. Nazwą tą opisuje się widoczne zgrubienie na szyi w okolicy gruczołu tarczowego. Mimo, iż wole są podstawowym objawem nadczynności tarczycy, to mogą pojawiać się u niewielkiego odsetka zdrowych osób. W przypadku ich zauważenia należy wykonać badania laboratoryjne pod kątem stężenia hormonów tarczycy we krwi.

Nadczynność tarczycy jest negatywnym zjawiskiem u kobiet w ciąży, ponieważ może powodować objawy u płodu. W przypadku choroby kobiety ciężarnej zaleca się podjęcie kompleksowego leczenia przy współpracy ginekologa i endokrynologa.

Diagnostyka

Diagnostyka nadczynności tarczycy jest prosta. Aby stwierdzić chorobę wystarczy odnotować podwyższenie hormonów tarczycy w badaniu krwi. Towarzyszyć temu może albo podwyższone albo obniżone stężenie TSH w surowicy.

Nadczynność tarczycy – leczenie

Leczenie obejmuje głównie farmakoterapię. Można zastosować także terapię jodem radioaktywnym, co zwykle trwa do 18 tygodni. Jod podawany jest doustnie, po czym organizm bardzo szybko go wchłania, gromadzi w tarczycy i usuwa wraz z moczem. Wprawdzie nie powoduje wystąpienia skutków ubocznych, jednak jest przeciwwskazany w ciąży i podczas laktacji.

Istnieje jeszcze możliwość leczenia operacyjnego, jednak zabieg należy wykonać, gdy tarczyca funkcjonuje prawidłowo. W związku z tym około 1,5 miesiąca przed planowanym zabiegiem należy rozpocząć farmakoterapię mającą na celu unormowanie pracy tarczycy.

Objawy często może złagodzić odpowiednia dieta.

Dieta

W przypadku chorób tarczycy bardzo ważna jest codzienna dieta. Nadczynność tarczycy wymaga zwiększenia podaży energii o około 15-25% lub więcej, w zależności od nasilenia choroby. Zwiększyć należy również ilość białka w pokarmach. Wskazana jest suplementacja witaminy B1 oraz wapnia. Ponadto wprowadza się ograniczenia dotyczące spożycia tłuszczów zwierzęcych, produktów przetwarzanych i bogatych w konserwanty, a także kofeiny.

W związku z faktem, że nadczynność tarczycy zwiększa ryzyko powstawania wolnych rodników tlenowych, które z kolei przyczyniają się do rozwoju wielu innych chorób, należy suplementować bądź spożywać pokarmy bogate w przeciwutleniacze. Rolę antyoksydacyjną bardzo dobrze pełnią witaminy: A, C i E.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Pastusiak K., Michałowska J., Bogdański P., Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 4/2017.
2. Karpińska J., Kryszałowicz B., Błachowicz A., Franek E., Pierwotne, wtórne i jatrogenne zaburzenia czynności tarczycy, Choroby Serca i Naczyń, 1/2007.
3. Liskowska M., Leczenie chorób tarczycy, Łódź 2018.
4. Łącka K., Czyżyk A., Leczenie nadczynności tarczycy, Farmacja Współczesna, 1/2008.
5. Szczepańska E., Jastrzębska H., Gietka-Czernel M., Współczesne zasady leczenia radiojodem nadczynności tarczycy, Postępy Nauk Medycznych, 12/2016.
6. Tuchendler P., Zdrojewicz Z., Dieta w chorobach tarczycy, Medycyna Rodzinna, 20/2017.
7. Marcinkowska M., Lewiński A., Sanocka U., Królicki L., Rzadkie przyczyny nadczynności tarczycy, Choroby Tarczycy. Kompendium, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2008.