Witamina A – niezbędna na co dzień

Aktualizacja: 1 kwietnia 2022

W suplementacji diet często podkreśla się ważność odpowiedniej podaży witaminy A. Choć jest to jedna z najdawniej odkrytych witamin, której skutki niedoboru znane są już od starożytnego Egiptu, w diecie wielu Polaków cały czas nie ma jej wystarczająco dużo, aby zaspokoić w pełni zapotrzebowanie.

Masz własny magazyn

Witamina A jest witaminą rozpuszczalną w tłuszczach i jako taka może być magazynowana we wątrobie – większość witamin rozpuszczalnych we wodzie nie tworzy żadnych rezerw w ludzkim organizmie. Gdybyśmy odżywiali się prawidłowo, organizm zgromadziłby zapas witaminy A wystarczający nawet na osiemnaście miesięcy. Problem w tym, że przy nieprawidłowym odżywianiu magazyn wątroby bardzo szybko się opróżnia. Warto jeszcze, w ramach ciekawostek, dodać, że już w starożytnym Rzymie wiedziano o istnieniu zapasów witaminy A właśnie w tym organie: osobom z kurzą ślepotą (to najdotkliwszy objaw awitaminozy) podawano surową lub gotowaną wątrobę.

Skąd wziąć witaminę A?

Poza wątrobą spore stężenie witaminy A występuje w żółtkach jak, ale najwydajniejszym jej naturalnym źródłem są rośliny liściowe: szpinak, brokuły oraz jarmuż. W formie prowitaminy A, która w organizmie zostanie przekształcona do witaminy, można przyjąć ją razem z pomarańczowymi i czerwonymi owocami i warzywami (beta karoten, czyli prowitamina A, ma charakterystyczny, pomarańczowy kolor). Warto więc jeść marchewkę oraz dynię.

Jeśli chodzi o suplementy, to najskuteczniejsze są wszelkiego rodzaju oleje, a szczególnie olej z lnu lub czarnego kminku. Bardzo duża zawartość witaminy A charakteryzuje glony z rodzaju Spirulina, także dostępne w postaci pastylek jako suplement diety.

Po co nam witamina A?

Witamina A wykazuje bardzo wszechstronne działanie fizjologiczne. Od starożytnego Rzymu wiadomo, że awitaminoza powoduje pogorszenie wzroku, co nazwano ślepotą kurzą lub zmierzchową.

Witamina A, a właściwie jedna z jej pochodnych, łączy się na siatkówce z białkiem opsyną i tworzy rodopsynę: substancję światłoczułą, która jest odpowiedzialna za ostrość widzenia barwnego. Jeśli podaż witaminy A jest zbyt mała, nie można uzupełnić niedoboru – zapotrzebowanie jest bardzo duże i zużycie rezerw organizmu następuje bardzo szybko.

Witamina A często występuje w przyrodzie łącznie z witaminą D. I o tej ostatniej dużo się mówi w kontekście wapnienia kości, natomiast rola witaminy A jest marginalizowana. Tymczasem reguluje ona pracę komórek kościotwórczych i kościogubnych (struktura kości cały czas się zmienia, nawet jeśli kość nie wzrasta), więc niedobór witaminy A powoduje zaburzenia w budowie kośćca. Jako że występowanie z witaminą D powoduje zazwyczaj równoległe awitaminozy, efekt jest bardzo dotkliwy.

W każdej komórce pewna ilość witaminy A współtworzy błony komórkowe – struktura chemiczna tego związku powoduje, że błony zawierające optymalną ilość cząstek witaminy A są integralne: awitaminoza powoduje nadmierne usztywnienie błony i utrudnia transport międzykomórkowy. Jest to również katalizator wielu reakcji chemicznych, dlatego niedobór witaminy A może zaburzać wiele różnych funkcji komórek: transport wewnątrzkomórkowy, funkcje wydzielnicze, przewodzenie bodźców w komórkach nerwowych.

Suplementy przeciwnowotworowe

Karotenoidy w ogóle, a beta karoten i witamina A w szczególności, wykazują działanie przeciwnowotworowe. Dzięki odpowiedniej strukturze przestrzennej obecności reaktywnych wiązań chemicznych, związki te skutecznie neutralizują wolne rodniki odpowiedzialne między innymi za starzenie się komórek oraz zwiększanie ryzyka nowotworzenia. Działanie witaminy A jest na tyle skuteczne, że zwiększone jej podawanie w ostrych białaczkach wyraźnie spowalnia postępy choroby. Mechanizm biologiczny stojący za tym efektem jest bardzo złożony, ale działa w większości przypadków. W większości? Tak, ponieważ nadmierne spożycie witaminy A może być szkodliwe w przypadku palaczy, u których zwiększa się wówczas ryzyko zachorowania na raka płuc.

Witamina A na starzenie

Witamina A jest jednym z katalizatorów reakcji przebiegających w cyklu syntezy kolagenu IV, który odpowiada za elastyczność membran błony podstawnej. Do błony podstawnej przylegają komórki wszystkich narządów, w tym także skóry. Utrata kolagenu powoduje utratę napięcia i jędrności. Dodajmy również, że beta karoten poprawia i wyrównuje koloryt skóry, więc jego działanie jest kompleksowe.

Skóra osób cierpiących na niedobór witaminy A rogowacieje, staje się delikatna iw wrażliwa, włosy i paznokcie łamliwe, a nabłonki, w tym oddechowy i węchowy, zanikają.

Zadbaj o siebie

Tak jak napisałem na początku: organizm może gromadzić zapasy witaminy A. Pamiętaj jednak, że taki magazyn to zapas na czarną godzinę. Latem z zaopatrzeniem w ten ważny składnik diety nie ma problemu: warzywa są tanie i można je kupić wszędzie. Nawet wtedy jednak warto w określonych przypadkach sięgnąć po suplementy diety. Zimną natomiast należy zastanowić się poważnie nad ich włączeniem do codziennej diety – skutki niedoboru witaminy A nie ustępują zaraz po tym, kiedy podaż wróci do normy, dlatego należy zadbać o to, aby do awitaminozy nie dopuścić.

Spirulina w tabletkach Febico – 100 % naturalne witaminy i minerały
Spirulina Febico – wysokiej jakości alga, której skład to 100% czysta Spirulina. Każdy etap, od hodowli, poprzez produkcję, do otrzymania pełnowartościowego produktu, jest poddawany szczegółowej kontroli. Pozwala to uzyskać najwyższej jakości Spirulinę
Zobacz tutaj ...

Spirulina bioalgi - kompletne wzmocnienie i oczyszczenie organizmu
Hodowla Spiruliny bioalgi mieści się na Tajwanie, wysoko w górach, w miejscu stałego nasłonecznienia (śr. temp. to 25 st. C). Nie naraża to na stres oksydacyjny komórek Spiruliny. Dlatego zachowuje ona bardzo wysokie stężenie składników odżywczych
Zobacz tutaj ...