Wapń

Aktualizacja: 29 listopada 2022

Wapń jest podstawowym budulcem kości, zębów oraz tkanki łącznej. Niewielu zdaje sobie sprawę z innej bardzo ważnej roli, jaką spełnia on w naszym organizmie. Wapń poprzez produkcję hormonów i enzymów wspomaga trawienie, wpływa na prawidłowe krzepnięcie krwi, aktywność neuroprzekaźników i przewodzi impulsy nerwowe potrzebne do pracy mięśnia sercowego oraz innych tkanek mięśniowych. Dodatkowo zapobiega procesom rozwoju raka jelita grubego.

Wapń i jego rola w organizmie

Około 99% wapnia znajduje się w kościach, natomiast pozostały, jednakże bardzo ważny 1% występuje w krwiobiegu. W przypadku niedostatecznego dostarczania wapnia nasz organizm wykorzystuje wapń z układu kostnego i transportuje go do krwiobiegu, przez co kości stają się słabsze. To właśnie wspieranie kości i zębów jest najbardziej znaną funkcją wapnia. Należy także wiedzieć, że wapń ponadto:

• wspiera zachowanie homeostazy;
• warunkuje proces krzepnięcia krwi;
• utrzymuje odpowiednią przepuszczalność błon komórkowych;
• bierze udział w regulacji hormonalnej;
• reguluje skurcz mięśni gładkich oraz szkieletowych.

Całkowita ilość wapnia w organizmie dorosłego człowieka wynosi ok. 1200 g, co odpowiada 1,5% masy ciała.

Zapotrzebowanie na wapń

Dzienne zapotrzebowanie na wapń zależy od wielu czynników, głównie wieku, płci i stylu życia. Należy mieć na uwadze, że dzienne straty tego pierwiastka wraz z moczem, kałem i potem wynoszą do około 300 mg dziennie. Dobowe zapotrzebowanie na wapń prezentuje się następująco:

• 700 mg – dzieci od 1. do 3. roku życia;
• 1000 mg – dzieci między 4. a 8. rokiem życia, dorośli do 50. roku życia, mężczyźni od 50. do 70. roku życia;
• 1200 mg – kobiety powyżej 50. roku życia, mężczyźni powyżej 70. roku życia;
• 1300 mg – młodzież do 18. roku życia.

Zwiększone zapotrzebowanie występuje szczególnie u kobiet po menopauzie i cierpiących na osteoporozę.

Zobacz również: Wapń – kiedy przyjmować, a kiedy ograniczyć suplementację.

Niedobór wapnia

Zbyt niskie spożycie wapnia w diecie często prowadzi do rozwoju osteoporozy, choroby która powoduje, że nasz kościec staje się bardzo kruchy i łamliwy. Zagrożenie osteoporozą zdecydowanie rośnie po 35 roku życia. Wtedy to następuje gorsze przyswajanie tego pierwiastka, a gęstość kości ulega zmniejszeniu. Jest to wynikiem mniejszej produkcji estrogenu i testosteronu, hormonów, które działają ochronnie i zapobiegają utracie wapnia z kości. Kobiety w okresie menopauzy częściej zapadają na osteoporozę na skutek obniżania się u nich poziomu estrogenów.

Dodatkowo płeć żeńska w porównaniu do męskiej, posiada cieńsze kości i mniejszy szkielet, bardziej podatny na urazy. Chociaż lekarze poświęcają więcej uwagi profilaktyce osteoporozy u kobiet, nie należy jednak zapominać, że problem ten dotyczy także mężczyzn. Zwłaszcza tych w podeszłym wieku. Czynniki ryzyka rozwoju osteoporozy są u nich podobne jak u kobiet, a kluczowym jest niedobór testosteronu. Do innych objawów niedoboru wapnia w diecie zaliczamy:

• pogorszenie krzepliwości krwi;
• skłonność do siniaków, alergii, wysypek;
• szybszą męczliwość;
• bezsenność;
• osłabienie pamięci;
• zawroty głowy;
• bolesne skurcze mięśni;
• skłonność do złamań;
• drętwienie kończyn.

Często osoby ze znacznym niedoborem wapnia w organizmie doświadczają bolesności mięśni o różnym natężeniu. Mogą to być przewlekłe bóle pleców czy kończyn, obejmujące często także stawy.

Wapń w diecie

Za najlepsze źródła dobrze przyswajalnego wapnia uważa się mleko i jego przetwory, takie jak kefiry, jogurty czy sery. Właśnie z tego względu uznaje się, że mleko i jego przetworu powinny być stałym elementem diety organizmów rosnących – dzieci i młodzieży. Osoby wykluczające mleko ze swojej diety mogą dostarczać do ustroju wapń wraz z rybami, suszonymi figami, makiem i soją. Nie są to jednak produkty, które spożywamy w większych ilościach. Warto zdecydować się wówczas na suplementację np. Spiruliny, która jest cennym źródłem wapnia, białka i innych składników odżywczych.

Zobacz również: Naturalne źródła wapnia.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Włodarek D., Sobocińska A., Głąbska D., Podaż wapnia z produktów mlecznych w diecie kobiet po 60 roku życia, Bromatologia i Chemia Tooksykologiczna, 3/2012.
2. Kołłątaj W., Szewczyk L., Gospodarka wapniowa – rola wapnia w organizmie ludzkim, Endokrynologia Psychiatryczna, 5/2006.
3. Szeleszczuk Ł., Kuras M., Znaczenie wapnia w metabolizmie człowieka i czynniki wpływające na jego biodostępność w diecie, Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego WUM, 3/2014.
4. Kosendiak A., Bronkowska M., Felińczak A., Biernat J., Ocena spożycia wybranych produktów mlecznych jako źródło wapnia przez osoby przygotowujące się do maratonu, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 1/2016.