Luteina

Aktualizacja: 26 października 2022

Luteina i zeaksantyna, podobnie jak beta-karoten, należą do rodziny karetonoidów. Są silnymi antyoksydantami, które bioakumulują się w oczach, gdzie zmniejszają stres oksydacyjny.

Co to jest luteina?

Luteina (C₄₀H₅₆O₂), podobnie jak zeaksantyna, jest naturalnym barwnikiem (pigmentem), który w niskich stężeniach przybiera barwę żółtą, a w wysokich pomarańczowo-czerwoną. Występuje przede wszystkim w warzywach, owocach i innych roślinach. Zaliczana jest (podobnie jak beta-karoten i likopen) do karetonoidów. Jednak organizm ludzki nie jest w stanie przekształcić jej w witaminę A. Luteina jest związkiem lipofilowym – rozpuszcza się w tłuszczach. W organizmie ludzkim występuje głównie w oku, krwi, mózgu, skórze oraz piersi.

Funkcje luteiny

Luteina i jej izomery (zeaksantyna i mezo-zeaksantyna) są jedynymi karetonoidami, które bioakumulują się w ludzkim oku i stanowią pigment plamki żółtej. Odgrywają one ważną rolę w systemie wzrokowym, poprawiając jego funkcje oraz zmniejszając ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej. [1] [2] Plamka żółta odpowiedzialna jest za precyzyjne czynności – ostre widzenie, czytanie, rozróżnianie kolorów – dlatego jest niezwykle istotna dla organizmu. Funkcje luteiny można porównać do działania okularów przeciwsłonecznych. Służy jako naturalny filtr dla światła niebieskiego, chroniąc komórki oka przed stresem oksydacyjnym. [3] Wykazuje także działanie przeciwutleniające, chroniąc komórki fotoreceptorów w siatkówce przed uszkodzeniem przez wolne rodniki.

Jednak luteina nie wpływa tylko na oczy. Jako przeciwutleniacz chroni organizm przed wolnymi rodnikami. Ich nadmiar może uszkadzać komórki, przyczyniając się do starzenia, a także prowadzić do chorób związanych z układem sercowo-naczyniowym, a nawet raka. [4] Dodatkowo właściwości przeciwutleniające luteiny mogą wpływać na działanie cholesterolu LDL, zapobiegając powstawaniu na ściankach naczyń krwionośnych blaszek miażdżycowych. Zmniejsza w ten sposób ryzyko chorób serca. [5]

W ostatnich latach badania udowodniły również wpływ luteiny na skórę. Działanie antyoksydacyjne chroni jej komórki przed szkodliwym promieniowaniem UV. Dodatkowo poprawia koloryt, a także chroni ją przed przedwczesnym starzeniem (np. zmarszczki). [6]

Źródła luteiny

Ze względu na to, że ciało ludzkie nie jest w stanie wytworzyć karetonoidów endogennych, niezbędne jest przyjmowanie ich ze źródeł egzogennych. Mimo że luteina odpowiedzialna jest głównie za jasne kolory warzyw i owoców, to największe jej ilości można znaleźć w warzywach zielonych. Spowodowane jest to dużą ilością chlorofilu, który maskuje barwę tych pigmentów.

Do najważniejszych źródeł luteiny należy zaliczyć:

• jarmuż
• szpinak
• pietruszka
• brokuły
• groszek
• sok pomarańczowy
• kiwi
• czerwona papryka
• dynia
• winogrona
• jajka

Warto wspomnieć, że jajka są szczególnie polecane ze względu na wysoką zawartość tłuszczu w żółtku, który poprawia wchłanianie tych składników odżywczych. [7] Dlatego do zielonych sałatek, dobrze jest dodać odrobinę oliwy z oliwek, oleju kokosowego bądź masła. Nie tylko poprawi to walory smakowe, ale pomoże również w przyswojeniu luteiny i zeaksantyny.

Dawkowanie luteiny

Obecnie nie ma sprecyzowanej dziennej dawki luteiny. Co więcej, organizm w zależności od różnych czynników może mieć różne zapotrzebowanie na ten pigment. Jednak badania sugerują, że dawka 6-20 mg dziennie wpływa terapeutycznie na organizm. [8] [9]

Podsumowując, 6-20 mg luteiny i 2 mg zeaksantyny wydaje się być skuteczne, ale badania w celu określenia optymalnej dawki są nadal potrzebne.

Skutki uboczne

Choć również w tym temacie badania nadal są potrzebne, to aktualnie nie stwierdzono niebezpiecznych skutków ubocznych przyjmowania luteiny. Jednak zbyt wysoka jej ilość może wpłynąć na zażółcenie skóry (nieszkodliwe). Przyjmuje się, że bezpieczna dawka mieści się w zakresie 1 grama na kilogram masy ciała.

Podsumowanie

Spożycie karetonoidów w przeciętnej dicie jest dość niskie. Dlatego właściwości luteiny są dobrym powodem do zwiększenia ilości spożywanych warzyw i owoców. Nie tylko wpłynie to pozytywnie na wzrok, ale na ogólne zdrowie całego organizmu. Uchroni przed czynnikami ryzyka zwyrodnienia plamki żółtej oraz zaćmy, poprawi koloryt skóry, a także zmniejszy ryzyko chorób układu krwionośnego.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...