Czarna porzeczka

Aktualizacja: 30 września 2023

Czarna porzeczka to jeden z najbardziej popularnych owoców w Polsce. Stanowi ona źródło witamin, zwłaszcza witaminy C. 100 g tego owocu pokrywa aż 260% dziennego zapotrzebowania na nią. W medycynie naturalnej czarna porzeczka stosowana była m.in. w infekcjach górnych dróg oddechowych czy w reumatyzmie. 

Czarna porzeczka — charakterystyka

Czarna porzeczka w Polsce rośnie dziko, głównie w lasach lub zaroślach. Mimo to chętnie uprawiana jest również w przydomowych ogródkach. Jest niedużym krzewem, który wypuszcza swoje gałązki głównie u nasady pędu. Na liściach krzewu znajdują się specjalne gruczoły, które wydzielają olejki eteryczne nadające charakterystyczny zapach owocom. Czarna porzeczka kwitnie w maju lub kwietniu. Występuje wiele odmian porzeczki czarnej. Do głównych należy:

• ores — dość późna odmiana, dojrzewająca dopiero pod koniec lipca. Porzeczki te są odporne na niskie temperatury;
• andega — odmiana, która daje dużo owoców. Są one zwykle średniej wielkości, jednak dość kwaśne;
• delbard robusta — ten rodzaj porzeczki obfituje w owoce średniej wielkości. Nie są one zbyt aromatyczne;
• classis banc — owoce średnie o małej aromatyczności;
• cadou — owoce są duże i aromatyczne. Odmiana ta najlepiej smakuje jeśli są one świeże;
• black down — odmiana obfituje w dużą ilość owoców średniej wielkości. Ponadto są słodkie i soczyste. Najlepiej nadają się do produkcji różnego rodzaju przetworów.

Czarna porzeczka jest dość prosta w uprawie i odporna na niekorzystne warunki.

Czarna porzeczka — skład

W owocach czarnej porzeczki znaleźć można m.in. następujące związki:

• witamina C;
• flawonoidy, w tym proantocyjanidyny, flawonole, kwercetyna, antocyjanidyny;
• pektyny;
• znaczące ilości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, takich jak kwas linolowy i α-linolenowy;
• witamina E;
• witamina A;
• witaminy z grupy B, zwłaszcza B1, B2, B6;
• beta-karoten;
• minerały, w tym żelazo, potas, magnez, wapń, cynk;
• olejki eteryczne.

Czarna porzeczka — właściwości zdrowotne

Regularne spożywanie czarnej porzeczki znacznie zwiększa odporność organizmu, przez co jesteśmy mniej podatni na różnego rodzaju infekcje. Witamina C obecna w diecie korzystnie wpływa również na nasz układ krwionośny. Wzmacnia ściany naczyń krwionośnych, zapobiegając m.in. ich pękaniu i tworzeniu się pajączków.

Porzeczka czarna to doskonałe źródło antyoksydantów. Wywierają one bardzo korzystny wpływ na nasz organizm, bowiem hamują proces tworzenia się szkodliwych związków, które prowadzą do rozwoju zmian nowotworowych. Poprzez usuwanie z organizmu wolnych rodników spowalniają procesy starzenia się. Działają więc odmładzająco. Oprócz tego antyoksydanty warunkują właściwy poziom cholesterolu we krwi. Dzięki temu zmniejszają ryzyko wystąpienia miażdżycy. Stabilizują również ciśnienie krwi oraz wykazują właściwości oczyszczające. A to dlatego, że posiadają zdolność tworzenia się kompleksów z metalami ciężkimi m.in. ołowiem czy kadmem i usuwa je z organizmu.

Czarna porzeczka reguluje także poziom cukru we krwi. To doskonałe źródło błonnika (pektyn), który reguluje perystaltykę jelit i zapewnia uczucie sytości na długi czas. Dzięki zawartości witaminy A regularne spożywanie owoców czarnej porzeczki jest w stanie zahamować procesy rozwoju wielu chorób oczu w tym m.in. jaskry. Ze względu na właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze czarna porzeczka w dawnej medycynie naturalnej stosowana była jako forma okładów na skórę w przypadku ugryzień, ukąszeń lub otwartych ran.

Czarna porzeczka korzystnie wpływa również na nasz układ pokarmowy. Zawarte w niej garbniki wykazują działanie ściągające na błony śluzowe żołądka oraz jelit, a także hamują w nim rozwój drobnoustrojów. Z kolei dzięki obecności flawonoidów czarna porzeczka zapobiega chorobom ze strony układu moczowego np. zapaleniu nerek.

Czarna porzeczka — zastosowanie

Czarna porzeczka to idealny owoc do produkcji różnego rodzaju przetworów. Sprawdza się jako forma dżemu, konfitur, a nawet kompotu czy soku. Można ją spożywać w postaci surowej i potraktować ją jako zdrową przekąskę. Owoce czarnej porzeczki często dodawane są do różnego rodzaju deserów np. ciast czy lodów, a także do śniadań w postaci omleta czy zdrowego musli. Mogą one również stanowić składnik sałatek owocowych, a także składnik letnich koktajlów. Ponadto z czarnej porzeczki wykonywane są również nalewki i inne mocniejsze alkohole smakowe. Owoce te wykorzystywane są też do produkcji sosów do potraw.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Majewska M., Czarne porzeczki — właściwości zdrowotne, 2019.
2. Jurgiel-Małecka G., Buchwał A., Charakterystyka składu chemicznego owoców porzeczki uprawianej w regionie Pomorza Zachodniego, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 6/2016.
3. Jessa J., Hozyasz K., Czarna porzeczka i olej z jej nasion – fitoterapeutyczne panaceum?, Problemy Higieny i Epidemiologii, 97/2016.